Balkan Harbini nasıl kaybettik

ENSONHABER.com / DETAY HABER Balkan harbinin üzerinden yüz yıla yakın bir zaman geçti ancak toplumsal şuurda yarattığı ağır kırılmadan dolayı, hiç unutulmadı. Tarihin tozlu sayfalarına terk edilemedi. Öyle ki sonuçları bakımından, Balkan coğrafyasında yüzyılların sonu oldu.
Osmanlı Devlet'i, Balkan Harbinin sonunda Rumeli'den çekilirken beş asırlık varlığı da sona eriyordu.

BALKAN SAVAŞLARI'NDA SUÇLU KİM

Peki Balkan Harbi'nde neler yaşanmıştı? Şimdiye kadar Balkan Savaşları hakkında birçok eser yayınlandı ve herkes suçluyu bulmak istedi. İşte bu noktada Kurtuluş Savaşı'nın en önemli isimlerinden biri olan Fevzi Çakmak'ın söyledikleri çok önemli bir yer edinmektedir.

FEVZİ ÇAKMAK TARİHE NOT DÜŞÜYOR

Mareşal Fevzi Çakmak Balkan Savaşı'nın ardından 10 yıl geçtikten sonra genç Cumhuriyetin Genel Kurmay Başkanı sıfatıyla Harp Akdemileri'nde
Balkan Savaşı'na tanıklık etmiş biri olarak çok ciddi eleştirilerde bulunur ve yarına dönük mesajlar verir.

Sonrasında burada yaptığı konuşma kitap haline getirilir ama pek ilgi çekmez.

BALKAN HARBİ NAMUS LEKESİDİR

Mareşal Çakmak, Balkan Harbini yalnız bir askeri mesele değil, "namus lekelerinin sürüldüğü" bir olaylar zinciri olarak ele alır. Ordunun temel disiplin ilkesinin, bireysel siyasi tercihlerinin öne çıkarılmasıyla nasıl alt üst olup bozulduğunu, işlevini tamamen kaybetmesini anlatıken öfkesini saklamaz: "1'nci Tümen, 1912'de İstanbul'dan Arnavutluk'a geldiğinde, o vakte kadar görülmemiş bir disipline, düzene sahipti. Bu düzenli tümen, iç siyasetle uğraşan birkaç subayın kışkırtmasıyla çürüdü, inancı bozuldu. Askerler subaylarını, subaylar komutanlarını tanımamaya başladı. O düzenli birlik rezil oldu..."

SİYASET ORDUYA KARIŞINCA..

Çakmak, Balkan Harbi öncesinden siyasi iradenin zayıflığının orduya da sirayet ettiğini anlatır. 1912 Haziran'ında iktidara gelen Gazi Ahmet Muhtar Paşa hükümeti ordunun önemli bir kısmını oluşturan 1908 girişli nizamiye askerlerini terhis etti.

70 BİN ASKER TERHİS EDİLDİ

Seferberlikten önce Trakya ve Makedonya'daki askeri kuvvetimiz düşmanlarımızın iki katıydı. 70 bin asker terhis edilince barış zamanında düşmanlarımıza karşı mevcut olan üstünlüğümüzü kaybettik.Zeki Paşa anılarında şöyle anlatıyor "Ordu ve halk arasında Makedonya'nın Arnavutluk'un bağımsızlığı bir oldubitti gibi kabul edildiğinden dolayı, harbin lüzumsuzluğuna bile inananlar vardı.

OSMANLI ORDUSU SAYICA ÜSTÜNDÜ ANCAK..

Bir savaşın kazanılmasında nicelik değil nitelik önemlidir. Çakmak olayı şöyle anlatır "Müttefiklerin subay sayısına oranlanırsa bizim ordunun subayları ikibuçuk kat fazladır. Bizim Ordu bütçesi, Bulgar Ordu bütçesinin dört, müttefiklerin Ordu bütçelerinin toplamının iki katıydı.

DİSİPLİNSİZLİK ORDUYU BİTİRDİ

Orduların ayakta durmalarını sağlayan temel unsur; disiplindir. Balkan harbinde ordunun mahvolmasının en büyük sebebi, disiplinsizlik olmuştur. Disiplinsizlik önce zihinlerde başlamış, ardından eylem halinde hayata geçmiş ve bütün unsurları sarmıştır.

TEK KURŞUN ATILMADAN SELANİK TESLİM EDİLDİ

Namus lekelerinden en büyüğü tek kurşun atılmadan Selanik'in teslimi olmuştur. İşkodara'da Esat Toptani Paşa'nın şahsi bir siyasi hesapları uğruna Hasan Paşayı katlettirip, burayı Karadağlılara sunması tarihin en acı sayfalarından birini teşkil
etmektedir.

DİLENEN ASKERLER VE KORKUNÇ MANZARA

Balkanlardan geri çekilirken açlık ve sefalet manzarası korkunçtu. Askerler sokaklarda dileniyor, çamurların içinde düşüp kalkıyorlardı. Hepimiz ağır ağır açlığa sürükleniyorduk. Bunun neticesinden Başkomutanlığa ateşkes yapılması teklifinde bulunduk.

500 YILLIK TOPRAKLARA VEDA

19 Haziran 1913 tarihi, Mareşal Fevzi Çakmak'ın askerlik hayatında unutmadığı günlerden birisidir. "19 Haziran 1913 sabahı Karadeniz gemisi, akşama doğru da Gülcemal vapurundaydım. Batı Rumeli'de 500 yıllık Türk hakimiyetine veda ettik. Güneş batarken Arnavutluk kıyıları da yavaş yavaş gözümüzün önünden siliniyordu. Atalarımızın asırlar boyunca kanlarıyla suladığı eski ve yeni şehitlerimizin gömüldüğü vatan parçasının terk edilmesi kalplerimizde giderilmeyecek acılar, hasretler meydana getiriyordu..."

* İş Bankası Kültür Yayınlar Fevzi Çakmak, Batı Rumeli'yi Nasıl Kaybettik- Hazırlayan: Ahmet Tetik