İtalya, Arnavutluk’a göçmen transferlerini yeniden başlatıyor

İtalya'nın göç politikasındaki en tartışmalı uygulamalarından biri olan Arnavutluk'taki göçmen merkezlerine yönelik yeni bir transfer hareketi başlıyor.

İtalyan ANSA ajansının güvenilir kaynaklara dayandırdığı haberinde, halihazırda İtalya'nın Afrika'ya en yakın noktası olan Lampedusa Adası'nın güneyinde faaliyet gösteren Libra gemisinin, birkaç göçmeni güverteye aldığı ve yapılacak incelemelerin ardından kriterlere uyanların Arnavutluk'taki merkezlere nakledileceği belirtildi.

Libra gemisinin, ikinci göçmen grubunu bu hafta içinde Arnavutluk'a götürebileceği ifade edildi.

'GÜVENLİ ÜLKE' TARTIŞMASI

Bu arada, ülke basınında Libra gemisinin Arnavutluk'taki merkezlere ikinci göçmen grubunu nakletme arifesinde olduğu belirtilirken Katanya kentindeki mahkemenin aldığı bir karar, bu konuyla bağlantılı "güvenli ülke" tartışmalarını da alevlendirdi.

İltica talep eden ancak hakkında tutuklama emri olan bir Mısırlı göçmenin, tutuklanmasına yönelik itirazını değerlendiren Katanya Mahkemesi, "Söz konusu göçmenin, iade edilmesi gerekirse gönderilmesi gereken ülkesi Mısır'a iade edilemeyeceğini çünkü buranın insan hakları açısından güvenli bir ülke olmadığı" yönünde bir karar aldı.

Söz konusu karar, sağ koalisyon hükümetinin 21 Ekim'de Mısır'ı "güvenli ülke" statüsüne alan kanun hükmünde kararnamesinin ardından bir mahkemeden aksi yönde çıkan ilk karar oldu.

Başbakan Yardımcısı ve Ulaştırma-Altyapı Bakanı Matteo Salvini, Katanya Mahkemesinin bu kararına sert tepki göstererek "Yasaları uygulamayan bazı komünist yargıçlar yüzünden İtalya artık güvenli ülke konumunda değil." ifadesini kullandı.

MERKEZLERE NAKLEDİLEN İLK GÖÇMEN GRUBU MAHKEME KARARLARIYLA GERİ TAŞINMIŞTI

Roma ile Tiran arasındaki anlaşma uyarınca Arnavutluk'taki iki göçmen merkezine ilk olarak 16 Ekim'de, İtalyan donanma gemisi Libra tarafından 16 düzensiz göçmen getirilmişti. Bu göçmenlerden 2'si reşit olmamaları, 2'si de sağlık sorunları sebebiyle İtalya'ya geri gönderilmişti.

Mısır ve Bangladeşlilerden oluşan diğer 12 kişi için Roma Mahkemesi, 18 Ekim'de bu göçmenlerin iltica taleplerinin reddedilmesi halinde geri gönderilmeleri gereken menşe ülkelerinin "güvenli ülkeler" statüsünde olmaması sebebiyle Arnavutluk'taki merkezde tutulamayacağına karar vermişti. Bunun üzerine düzensiz göçmenler, 19 Ekim'de İtalyan sahil güvenlik botuyla İtalya'ya geri getirilmişti.

Roma Mahkemesinin bu kararı sonrası Giorgia Meloni liderliğindeki sağ koalisyon hükümeti, 21 Ekim'de Arnavutluk'taki göçmen merkezlerinin işlevselliğini korumak maksadıyla Mısır ve Bangladeş'in de bulunduğu 19 ülkeyi "güvenli ülke" statüsüne alan yeni bir kararnameyi kabul etmişti.

Buna karşılık konuyla ilgili başka bir davaya bakan Bologna Mahkemesi, geri gönderme için güvenli ülkeler listesini belirleyen yeni hükümet kararnamesini, 29 Ekim'de Avrupa Adalet Divanına taşımıştı. Bologna Mahkemesi, güvenliğin belirlenmesinde hangi ölçütlerin kullanılmasının gerektiğini ve İtalyan mevzuatıyla bir ihtilaf ortaya çıkarsa AB hukukunun önceliği ilkesinin geçerli olup olmadığını sormuştu.

Ülkenin farklı mahkemelerinden farklı davalarında alınan kararlar, siyasilerle yargı mensupları arasında polemiklere yol açmıştı.

ARNAVUTLUK'TAKİ TARTIŞMALI GÖÇMEN MERKEZLERİ

İtalya Başbakanı Meloni ve Arnavutluk Başbakanı Edi Rama'nın 6 Kasım 2023'te Roma'da imzaladıkları anlaşma, İtalyan güvenlik güçleri tarafından Akdeniz'de kurtarılan düzensiz göçmenlerden; reşit ve sağlıklı erkek göçmenlerin Arnavutluk'a nakledilmesini ve iltica taleplerinin incelenmesi sürecinde burada kalmalarını öngörüyor.

Anlaşma, Avrupa merkezli sivil toplum kuruluşlarının arama kurtarma gemileri tarafından kurtarılan düzensiz göçmenleri, reşit olmayanları, hamile kadınları ve savunmasız kişileri kapsamıyor.

Bu anlaşma, yılda 36 bin kadar düzensiz göçmenin, Arnavutluk'taki bu merkezlere nakledilmesini öngörüyor.

Anlaşma çerçevesinde İtalya, Arnavutluk'un kuzeybatısındaki Şingin Limanı'nda ilk kabul merkezini kurdu ve Gjader bölgesinde ise sonraki prosedürler için tesis ve geri gönderme merkezi oluşturdu. İtalya ile Arnavutluk arasındaki bu protokol, Avrupa Birliği (AB) ülkesinin, kendisine gelen düzensiz göçmenleri, Birlik üyesi olmayan başka bir ülke toprağına göndermesini düzenleyen ilk anlaşma özelliğini taşıyor.

Anlaşmayla oluşturulan bu tesislere yönelik, İtalyan ve yabancı basında yayımlanan bazı haber ve yazılarda ABD'nin Küba yakınındaki askeri hapishanesine atıfla "yeni Guantanamo" eleştirileri yöneltilmişti.

İtalya'da muhalefet partileri de devletin, düzensiz göçmenleri bu merkeze göndermek için yaklaşık 800 milyon euroyu sokağa attığını savunarak hükümete yüklenmişti.

Başbakan Meloni ise İtalya-Arnavutluk protokolünü, düzensiz göçmenlerin ülkeye gelişlerini "caydıracak unsur" olarak kamuoyuna sunmuştu.