Eğitimde 2024'ün gündemine yeni bir model ve kanun imza attı

2024, eğitim alanında yeni uygulamaların hazırlanarak uygulamamaya konduğu yoğun bir yıl oldu.

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), çağdaş dünyanın referansları kadar kendi geçmişi, kültürü, değerleri ve tarihini de eğitim sisteminin bir parçası yaptı.

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli, Öğretmenlik Mesleği Kanunu, Mesleki ve Teknik Eğitim Politika Belgesi, TIMSS 2023'te ülke sıralamasını yükseltmesi ve okul-aile işbirliğine yönelik projeler 2024 yılında öne çıktı.

Bakanlığın 2025 yılına girerken geleceğe yönelik çalışmaların başında Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli geldi.

MAARİF MODELİ

Maarif model, 10 yıllık hazırlık sürecinin ve geniş çaplı bir ihtiyaç analizinin ürünü olarak 2024-2025 eğitim-öğretim yılının başladığı 9 Eylül'den itibaren okul öncesi, 1, 5 ve 9. sınıftan başlamak üzere kademeli şekilde uygulanmaya başlandı.

Öğrencilerin sadece bilgiyle değil beceriyle de donatılmasını amaçlayan yeni müfredat, sistem düşüncesi, sosyal-duygusal öğrenme becerileri ve erdem-değer-eylem çerçevesi gibi yeniliklerle, öğrencilerin analiz yeteneği, empati ve sorumluluk bilinci gibi yetkinlikler kazanmasını hedefledi. Ayrıca müfredatın yoğunluğu yüzde 35 sadeleştirilerek daha anlamlı ve derin öğrenme süreçlerine zemin hazırlandı.

ANA HEDEF EĞİTİMİN İNSAN MERKEZLİ OLMASI

Ana hedefi eylemlerden değerlere, değerlerden erdemli insana, erdemli insandan ise nihai hedef olan "Huzurlu Aile ve Toplum" ile "Yaşanabilir Çevrede Huzurlu İnsan"a ulaşma olan Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının onay sürecinden sonra Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin tarafından onaylandı.

Yeni programların hazırlanması aşamasında görev alan akademisyenler ve alan uzmanlarınca öğretmenlere yönelik "Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Eğitici Eğitimi Kursları" başlatıldı.

MEB, yeni eğitim öğretim döneminde Türk sosyal hayatında aile, adabımuaşeret, nezaket kuralları gibi seçmeli derslere de ilk kez yer verdi.

ÖĞRETMENLİK MESLEĞİ KANUNU

Milli Eğitim Akademisi kurulmasını da içeren Öğretmenlik Mesleği Kanunu, Resmi Gazete'de yayımlandı.

Kanuna göre, eğitim öğretim hizmetlerini yürüten öğretmenlerin seçilmeleri, yetiştirilmeleri, atanmaları, hakları, ödev ve sorumlulukları, kariyer basamaklarında ilerlemeleri ve öğretmenlik mesleğine ilişkin diğer hususlar ile Akademinin kurulması, görevleri, teşkilat yapısı ve personeline ilişkin konular düzenleniyor.

Kanunla, öğretmenlerin huzur ve güven ortamında görevlerinin icrası için eğitimcilere karşı görevleri sebebiyle işlenen şiddet suçlarına karşı yeni yaptırımlar getirildi.

Kanunla eğitimcilere yönelik şiddet suçlarının cezaları yüzde 50 artırıldı ve şiddet suçu işleyenlerin tutuksuz yargılanmasının önüne geçildi.

Öğretmen olarak görev yapanlara öğretmenlikte ve/veya uzman öğretmenlikte 20 yıl hizmet süresini tamamlamaları halinde doğrudan başöğretmenliğe başvuru hakkı getirildi. Bu düzenlemeyle yaklaşık 300 bin öğretmen uzman ve başöğretmenlik için hak kazandı.

MİLLİ EĞİTİM AKADEMİSİ

Kanunun en önemli maddelerinden birisi de Milli Eğitim Akademisi'nin kurulması oldu.

Buna göre, öğretmen adaylarının mesleğe hazırlanması, öğretmen, yönetici ve diğer personelin mesleki gelişimi ve görevde yükselmeleri için eğitim programlarının hazırlanmasını, uygulanmasını ve değerlendirmesini MEB'e bağlı kurulan Milli Eğitim Akademisi yapacak.

Akademi, öğretmen, yönetici ve diğer personelin sahip olması gereken yeterliklerini belirleyecek ve gelişen şartlara göre güncelleyecek. Öğretmenlere, öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği bilgi, beceri, tutum ve değerler ile dijital yeterlikleri kazandıracak eğitim faaliyetleri planlayıp uygulayacak.

Öğretmen adayları, Akademi'de görecekleri eğitimin ardından başarılı olmaları halinde sözleşmeli öğretmen olarak istihdam edilecek.

Öğretmen adaylarının Akademi'nin hazırlık eğitimine kabulü ilk kez Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından 13 Temmuz 2025'te düzenlenecek "Milli Eğitim Bakanlığı Akademi Giriş Sınavı (MEB-AGS)" sonuçları doğrultusunda yapılacak.

Ayrıca, Öğretmenlik Mesleği Kanunu'na dayandırılarak hazırlanan "Aday Öğretmenlik ve Öğretmenlik Mesleği Kariyer Basamakları Yönetmeliği" ile duran kariyer uygulamasının devamı sağlandı.

Bu kapsamda yeni yönetmelik uyarınca 2025'in ilk uygulamasında 300 bini aşkın öğretmen sınava girmeden uzman ya da başöğretmenlik ünvanı alabilecek.

1. SINIF ŞUBE VE SINIF ÖĞRETMENLERİ İLE 5. SINIF ŞUBELERİ OTOMATİK YAPILDI

Bakanlıkça, 1. sınıf şube ve sınıf öğretmenleri ile 5. sınıf şubelerinin e-Okul sistemi üzerinden otomatik olarak belirlendiği uygulama hayata geçirildi.

MESLEKİ VE TEKNİK EĞİTİM POLİTİKA BELGESİ

MEB Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğünce hazırlanan Mesleki ve Teknik Eğitim Politika Belgesi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın onayıyla yayımlandı.

Mesleki ve Teknik Eğitim Politika Belgesi, "'Herkesin bir mesleği olmalı' anlayışını düstur edinerek sektör iş birlikleriyle mesleki eğitime erişimi ve kaliteyi artırmak, öğrencilerin hayata ve istihdama hazırlanmalarını sağlayarak Türkiye'nin kalkınması ve refahına katkı sunmak" olarak 3 ana temada şekillendi ve bu doğrultuda 74 strateji belirlendi.

Belge kapsamında Türkiye'nin her bölgesinde eğitim gören meslek liselilerin istihdamının kolaylaştırılması için "bölge", "ihtisas", "sektör içi" ve "sektöre entegre" olmak üzere 4 okul programının hayata geçirilmesi için çalışmalar yürütüldü.

Bu doğrultuda sektörlerin nitelikli iş gücü ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla daha önce meslek lisesi çatısı altında "denizcilik", "tarım", "ticaret" ve "turizm" olmak üzere 4 alanda eğitim verilen 494 okul "ihtisaslaşmış okullar" kapsamına alındı ve eğitim ortamları bu alanlara özgü yeniden düzenlendi.

SEKTÖR OKULLARI

Türkiye'nin ilk "sektör içi" okulu kuyumculuk alanında, "sektöre entegre" okulu ise otomotiv alanında hayata geçirildi.

Öğrencilerin beceri ve yeteneklerinin daha erken yaşlarda keşfedilip yetenekleri doğrultusunda uygun eğitim sürecinin planlanmasının hedeflendiği ve ortaokulda öğrenim gören öğrencilerin kabul edildiği mesleki ve teknik Anadolu liseleri bünyesindeki "meslek ortaokulları" Bursa, Sivas, Konya ve Burdur'da açıldı.

MEB, mesleki ve teknik eğitim alanında kalitenin daha da artırılması amacıyla bu yıl 6 ilde 15 sektörel mükemmeliyet merkezi kurdu.

Ayrıca Bakanlık, mesleki eğitime yönelik "Beceri Geliştirme Programı" kapsamında ortaokul 7 ve 8. sınıf öğrencilerine 18 ilde 270 okulda pilot olarak uygulanan zanaat atölyelerinin 81 ilde açılmasını kararlaştırdı.

İLK KEZ SPOR ORTAOKULLARI İLE MÜZİK İLKOKULU AÇILDI

MEB, öğrencilerin erken yaşta spora yönlendirilmesi ve yetenekli öğrencilerin keşfedilmesi amacıyla 9 ilde belirlenen 9 spor lisesi bünyesinde ülkenin ilk spor ortaokulları açıldı.

5. sınıf düzeyinde öğrencilerin kabul edildiği ilk spor ortaokulları Adana, Ankara, Antalya, Diyarbakır, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Konya ve Trabzon'da açıldı.

Türkiye'nin ilk resmi müzik ilkokulu, Ankara Müzik ve Güzel Sanatlar Üniversitesi Yerleşkesi'nde faaliyete başladı. Bu okullarda ilköğretim kurumlarında uygulanan müfredat ile güzel sanatlar içerisinde yer alan müzik alanında da eğitim verilerek Türk müziğinde nitelikli insan kaynağının artırılması amaçlandı.

TÜRKİYE, TIMSS 2023'TE SIRALAMASINI YÜKSELTTİ

Bu yılın özellikle son ayında eğitimde en çok konuşulan konulardan birisi de 4'üncü ve 8'inci sınıf düzeyindeki öğrencilerin matematik ve fen alanlarındaki başarılarının değerlendirildiği Uluslararası Matematik ve Fen Eğilimleri Araştırması (TIMSS) 2023 sonuçları oldu.

Türkiye'nin TIMSS 2023'te tüm döngülerde, hem puanlarda hem de sıralamalarda başarı gösteren 5 ülkeden biri olması ulusal ve uluslararası düzeyde dikkati çekti.

Araştırmada, 4'üncü sınıf fen bilimleri alanında 570 ortalama puan ile OECD üyesi ülkeler arasında 2. olan Türkiye, Avrupa'da ise birinci oldu.

Türkiye, TIMSS 2023'te 8'inci sınıf fen bilimleri alanında 530 ortalama puanı hem uluslararası fen bilimleri ortalamasını geçti hem de puanı en yüksek ilk 7 ülke arasına girdi. Bu alanda OECD üyesi ülkeler arasında 5'inci sıraya yükselen ve puanını en fazla artıran ülke olan Türkiye, Avrupa'da üçüncü oldu.

MATEMATİK PUANI ARTTI

TIMSS 2023'te 4'üncü sınıf matematik alanında Türkiye, TIMSS 2019'da 523 olan ortalama puanını 30 artırarak 553 puana ulaştı.

Bu ortalama puan ile OECD üyesi İngiltere, Polonya, İrlanda, Hollanda ve Norveç gibi ülkeleri geride bırakarak 4'üncü olan Türkiye, tüm ülkeler arasında puanını en fazla artıran ülke olmasının yanı sıra Avrupa ülkeleri arasında da 2'nci sırada yer aldı.

Araştırmada, Türkiye, 8'inci sınıf matematik alanında ise 509 ortalama puan alarak TIMSS uygulamalarında ilk kez ölçek orta noktası olan 500 puanı ve TIMSS uluslararası ortalama puanını geçti.

Bu alanda 2019'da 15'inci sırada yer alan Türkiye, TIMSS 2023'te 5 basamak yukarı çıkarak 10'uncu sıraya yükseldi ve OECD ülkeleri arasında puanını en fazla artıran 2'nci ülke oldu. Türkiye bu alandaki performansıyla OECD üyesi Macaristan, Finlandiya, İtalya, Norveç ve ABD'yi geride bırakarak 10'uncu sıraya yerleşti.

OKUL-AİLE İŞBİRLİĞİNE YÖNELİK YENİ PROJELER

Bakan Tekin, bu eğitim-öğretim yılının 3 ana teması bulunduğunu, bunlardan birinin de okul-aile işbirliği olduğunu vurgulamıştı.

Bu kapsamda çalışmalar yürüten MEB, okul-aile işbirliğine yönelik "okul-öğretmen-aile" ilişkisini güçlendiren "Velivizyon" projesi, "Maarif Modeli Ebeveyn Okulları" ve "Veli Rehberlik Kitapları" ve "Ailemle Eğitim Yolculuğum" isimli projeleri hayata geçirdi.

Bakanlık, velilerin sorumluluk duygularını artırmak ve böylece öğrencilerin, sosyal ve akademik yönden bütünsel eğitimine daha fazla katkı sağlamak amacıyla "Velivizyon" platformu oluşturdu. Bu kapsamda 27 bölümden oluşan "Ailem" isimli dizi film yayınlandı.

"YAŞAM BECERİLERİ" PROJESİ

2024-2025 eğitim öğretim yılında öğrencilerin çok yönlü gelişimini desteklemek amacıyla ilkokul ve ortaokullarda "Yaşam Becerileri" projesi uygulandı.

Öğrencilerin zihinsel, sosyal, duygusal, fiziksel ve ahlaki bakımdan çok yönlü gelişimini desteklemek amacıyla geliştirilen projeyle toplumsal yaşama etkin olarak katılan, problem çözme yeteneği gelişen ve bu şekilde günlük yaşamda karşılaştığı problemlerin üstesinden gelebilen, geleceğin yaşam koşullarına hazır bireylerin yetiştirilmesi hedeflendi.

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI "ÇANAKKALE'DEN GAZZE'YE BAĞIMSIZLIK RUHU VE VATAN SEVGİSİ" DERSİYLE BAŞLADI

Bakan Tekin'in imzasıyla yayımlanan genelge doğrultusunda, yeni eğitim-öğretim yılının ilk haftasına, temel eğitim ve ortaöğretim kademesindeki tüm sınıflarda "Çanakkale'den Gazze'ye Bağımsızlık Ruhu ve Vatan Sevgisi" temasıyla hazırlanan açılış dersiyle başlandı.

40 dakikalık dersle birlikte, Çanakkale Savaşı'nda Türk ve Filistin halklarının omuz omuza savaşarak gösterdiği kahramanlık ve fedakarlık anlatılarak Gazze'deki direnişle, özgürlük ve vatanlarına bağlılıkları anlatıldı.

Ayrıca, Bakan Tekin imzalı bir başka genelge doğrultusunda öğrenciler, Cumhuriyet Haftası'na cumhuriyetin kuruluş destanını konu alan "Cumhuriyete Doğru" tiyatro oyunundan çekilen görüntülerin sinematografik kurgusundan oluşan "Dersimiz: Cumhuriyete Doğru" isimli filmi izleyerek başladı.

20 BİN SÖZLEŞMELİ ÖĞRETMEN ATAMASI YAPILDI

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’in katılımıyla İstanbul'da düzenlenen programda 20 bin sözleşmeli öğretmen ataması yapıldı.

YARIM MİLYONDAN FAZLA ÖĞRENCİ YAPAY ZEKA DESTEKLİ MEBİ'DE

MEB, lise düzeyindeki öğrencilerin üniversiteye hazırlık sürecinde hedeflerine daha etkin şekilde ulaşabilmesi ve öğrenme süreçlerini tamamen kendilerine göre şekillendirebilmesi için yapay zeka destekli bireysel öğrenme platformu MEBİ'yi öğrencilerin erişimine açtı.

Türkiye geneli düzenlenen Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) denemelerinin de yer aldığı platformdan bugüne kadar 550 binden fazla öğrenci yararlandı.

OKUL FORMASI UYGULAMASINA GEÇİLDİ

Resmi Gazete'de 6 Aralık'ta yayımlanan "Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Okul Öğrencilerinin Kılık ve Kıyafetlerine Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik" ile ilkokul, ortaokul ve liselerde okul forması uygulamasına geçildi.

Buna göre, ilkokul, ortaokul ve liselerde öğrenciler için okul kıyafeti, okul-aile birliği yönetim kurulunun ve ikinci dönem başında yapılacak öğretmenler kurulunda öğretmenlerin de görüşü alınarak özel işaret, baskı ve desen gibi kısıtlayıcı ayrıntılara yer verilmeden okul müdürlüğünce belirlenecek.

Belirlenen okul kıyafeti görseli, okulun internet sitesinde yayımlanacak ve 4 eğitim ve öğretim yılı geçmeden değiştirilemeyecek.

Ayrıca özel gün, hafta ve kutlamalarda, ders içi ve ders dışı faaliyetlerde kullanılmak üzere veliye mali yük getirecek özel kıyafet aldırılamayacak.

ÇEVRECİ OKULLARA "YEŞİL BAYRAK" DÖNEMİ

Bakanlık, yeni eğitim öğretim yılı ile okullarda "yeşil bayrak" çalışmasını hayata geçirdi.

Çalışma, okulların enerji verimliliğini arttırmak, kamu kaynaklarını verimli kullanmak, çevreci okullar geliştirmek, okulların gereksiz enerji tüketimini periyodik olarak azaltmak maksadıyla yapılan çalışmaların yeşil bayrakla tescil edilmesini kapsayacak.

ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNE YENİ TASARIMLI KARNELER DAĞITILDI

Bakanlıkça, ortaokul öğrencilerine 2023-2024 eğitim öğretim yılının sonunda ders notlarının yanında sosyal etkinliklere katılım durumlarının da işlendiği yeni tasarımlı karneler dağıtıldı.

Öğrencilerin, okul içi ve okul dışında gerçekleştirdiği sosyal etkinlikler, karnelerde "bilimsel", "kültürel", "sanatsal", "sportif" etkinlikler ve "toplum hizmeti" olmak üzere 5 ana başlıkta değerlendirmeye alındı.

OKULLARDA İLK KEZ "DÖNEM SONU FAALİYET HAFTASI" UYGULANDI

MEB, öğrencilerin keyifli bir tatil dönemi geçirmesi için 2023-2024 eğitim öğretim yılının son haftasında okullarda kültürel, sanatsal, bilimsel ve sportif faaliyetlerin yanı sıra yeni müfredatın beceri temelli uygulamalarını da içeren "yıl sonu faaliyet haftası" düzenledi.

ÜCRETSİZ "YAZ OKULLARI" AÇILDI

Bakanlık, 2023-2024 eğitim öğretim yılının tamamlanmasının ardından 1 Temmuz itibarıyla ilkokul 2. sınıftan itibaren tüm kademelerdeki öğrenciler için "spor", "görsel sanatlar", "müzik" ve "bilişim" olmak üzere 4 alanda ücretsiz yaz okulları açtı.

Yaz okullarının yanında ortaokul 8, lise 11 ve 12. sınıf öğrencileri için akademik derslere yönelik destekleme ve yetiştirme kurslarının yanı sıra, mezunlara yönelik kurslar da halk eğitimi merkezlerinde verildi.