Kızıldeniz'deki gerilim nedeniyle taşıma maliyetleri 3 kat arttı
Dünya konteyner endeksinde navlun fiyatlarının üç katına kadar artmasıyla birlikte Kızıldeniz'deki taşıma maliyetlerine yansıyan gerilim gözlemlendi.
İsrail ile bağlantılı ticari gemilere yönelik saldırılar sonrasında Kızıldeniz'in Babu'l Mendep Boğazı'nda denizcilik şirketlerinin rotalarını Ümit Burnu'na çevirmesi, gemilerin seyahat sürelerini 10 ila 14 gün arasında uzatıyor. Bu durum, yakıt maliyetlerindeki artışlarla birlikte şirketleri olumsuz etkiliyor.
Firmalar, ürünleri yetiştirme ve maliyet problemleri ile karşı karşıya
Küresel ticaretin yaklaşık yüzde 12'sinin yapıldığı, Akdeniz'i Kızıldeniz'e bağlayarak Avrupa ile Asya arasındaki en kısa rotayı sunan Süveyş Kanalı'ndan geçişlerin azaldığını belirten Asset Lojistik Genel Müdürü Onur Tekin, konuyla ilgili şunları söyledi:
Ümit Burnu'nu dolaşan gemilerin seyahat süreleri ve maliyetlerindeki yükseliş, navlun fiyatlarına da artış olarak yansıdı. Denizcilik araştırma ve danışmanlık şirketi Drewry'nin Dünya Konteyner Endeksi'nden derlediği bilgilere göre, 40'lık konteyner bileşik endeksi 30 Kasımda bin 382 dolar seviyesinde iken 25 Ocak itibarıyla 3 bin 964 dolara kadar yükselmişti. Navlun fiyatları bu dönemde yüzde 186,8 arttı. 40'lık konteynerin navlun fiyatında 25 Ocak itibarıyla yıllık bazda artış yüzde 93,6'yı bulmuştu. Türkiye özelinde ise yılbaşında 6 bin-7 bin dolar/40HC olan navlun fiyatları, Çin yeni yılı sonrası, düşen ticaret hacmi ve panik havasının dağılmasıyla birlikte gerileme göstererek 3 bin-3 bin 500 dolar/40HC aralığında devam etmektedir. Hal böyle olunca ülkemize gelen gemilerde de gecikme ve maliyet artışları oldu. Bu gecikmeler ve maliyet artışları Hammaddeyi dışarıdan alıp işleyen ve bu ürünleri yurtdışına satan firmaları zor durumda bıraktı. Önceden yapılan sözleşmelere uymak zorunda kalan firmalar ürünleri yetiştirme ve maliyet artışı problemleri ile karşı karşıya kaldı.
Ticaret hacmi yüzde 59 düştü
Uluslararası Para Fonu ve Oxford Üniversitesi tarafından oluşturulan PortWatch veri tabanına göre, Babu'l Mendep Boğazı'ndaki ticaret hacmi 2024 başında 2023 yılının aynı dönemine göre yüzde 59,2 yavaşladığını belirten Tekin, sözlerini şöyle sürdürdü:
Süveyş Kanalı'nın ticaret hacmi bu dönemde yüzde 44 geriledi. Ümit Burnu'nun ticaret hacmi ise yüzde 55,5 arttı. Danimarkalı denizcilik şirketi Maersk, dünyanın en büyük konteyner şirketi İtalyan-İsviçre ortaklı Mediterranean Shipping Company, Alman taşımacılık şirketi Hapag-Lloyd, Fransız gemicilik şirketi CMA CGM ve İngiliz enerji şirketi bp, bölgedeki seferlerini askıya aldı. Danimarkalı tanker şirketi Torm, Kızıldeniz'in güneyinden tüm geçişlerini durdururken, enerji şirketi Shell de Kızıldeniz'den geçişlerini askıya aldı. Son olarak Katar enerji şirketi, Kızıldeniz'de devam eden durum nedeniyle sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) gemilerini Ümit Burnu aracılığıyla Avrupalı alıcılara ulaştırmaya karar verdi. Şirket, dün İspanyol enerji kuruluşu Endesa'ya LNG kargosunda 10-12 günlük gecikme yaşadı.