Boğaz'ın ilk köprüsü, 51 yıldır 2 kıtayı birbirine bağlıyor

İstanbul'un iki yakasını birleştirme fikri, tarih boyunca taşıdığı siyasi, ticari ve kültürel önemle, milattan öncesine kadar uzanan köklü bir hayal olarak öne çıkmıştır. Bu coğrafyada hüküm süren medeniyetlerin en büyük ideallerinden biri, iki kıtanın birbirine bağlanmasıydı.

YÜZLERCE YILLIK PROJE

Özellikle 16. yüzyıldan itibaren bu yönde birçok plan ve proje ortaya atılmışsa da, 15 Temmuz Şehitler Köprüsü'ne kadar bu hayal gerçek olamamıştı.

DEMOKRAT PARTİ İSTEDİ, KABUL EDİLMEDİ

1950'lerde Demokrat Parti hükümeti, Boğaz’a bir köprü yapılması ihtimalini araştırmak üzere İstanbul Belediyesi, Karayolları Genel Müdürlüğü ve İTÜ’den yetkililerin katıldığı bir komite kurdu. Komite, çalışmayı uzman bir firmaya inceletme önerisinde bulundu ve bunun üzerine Karayolları Genel Müdürlüğü, ABD'li bir firmadan teklif aldı; ancak mali ve yönetimsel engeller nedeniyle proje hayata geçirilemedi.

İNÖNÜ "YIKILIR", ECEVİT "ZENGİNLER GEÇECEK" DEDİ

Rahmetli Başbakan Adnan Menderes, Boğaz'a köprü yapmak isteyince, İsmet İnönü 'yıkılır' diyerek karşı çıkmıştı.

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB), 1968 yılında 1. Boğaz Köprüsü'nün yapılmaması için dava açmış, "Boğaz Köprüsü, Türkiye ve İstanbul'un başına gelen en büyük felakettir." açıklaması yapmıştı.

Diğer taraftan dönemin CHP Eski Genel Başkanı Bülent Ecevit'in de köprüyü istemediği, tarihçiler tarafından sıkça dile getirildi. Ecevit'in ,mitinglerde dahi "Köprüden zenginler geçecek. Hiç gereği yokken İstanbul'a asma köprü yapıyorlar. Bu köprüden mutlu azınlık, zenginler geçecektir." sözleri, dönemin gazete manşetlerinde sıkça yer aldı.

"BOĞAZ'IN GÜZELLİĞİ BOZULACAK" DENİLDİ

CHP'li Bayındırlık Bakanı Ali Çetinkaya da, "Boğaz'ın güzelliğini bozar." ifadelerini kullandı. CHP'li Eski Maliye Bakanı Prof. Dr. Besim Üstünel ise, "Köprü akıl ve hesap işi değildir." iddiasında bulundu. Öte yandan bazı kesimler ise "Boğaz Köprüsü yerine Zap Suyu'na köprü yapalım." diyerek açık açık yatırımın önüne set oldu.

İSTANBUL TRAFİĞİ ARTTI, KÖPRÜ İÇİN ADIM ATILDI

İstanbul'un 20. yüzyılın ikinci yarısından sonra hızlı bir kentleşme sürecine girmesi, yerleşim yerlerinin büyümesi, göç dalgaları ve trafiğin artmasıyla Boğaz'da köprülerin yapılması için ilk adımlar atıldı.

İNGİLİZ VE ALMAN FİRMALARI ÜSTLENDİ

İki kıtanın birbirine bağlanması için yapılacak köprü için hazırlanan proje kabul edildi. Yapımını İngiliz ve Alman firmaların üstlendiği Boğaziçi Köprüsü'nün inşasına, Şubat 1970'de Beylerbeyi ayak sahasında yapılan törenle başlandı.

Toplam uzunluğu 1560 metre, kuleler arası uzunluğu 1074 metre olan 6 şeritli köprünün inşası sırasında 63 bin metreküp kazı yapılırken, 71 bin metreküp beton, 4 bin ton betonarme çeliği, 17 bin ton yapı çeliği ve 6 bin ton kablo çeliği kullanıldı.

YAPIMI 3 YIL 8 AY SÜRDÜ

Boğaziçi Köprüsü, yaklaşık 3 yıl 8 ayda tamamlanırken, köprünün yapımı için ödenen rakam 23 milyon 213 bin 666 dolar (dönemin rakamlarıyla 191 milyon 785 bin 265 lira) oldu.

Megakent'in iki yakasını birbirine bağlayan ilk köprü olan ve yapımı öncesinde büyük tartışmalar yaşanan Boğaziçi Köprüsü, tamamlanmasının ardından Cumhuriyet'in 50. yıl dönümünde, 29 Ekim'den bir gün sonra, 30 Ekim 1973'te dönemin Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk tarafından açıldı.

15 TEMMUZ ŞEHİTLERİ ANISINA ADI DEĞİŞTİRİLDİ

Boğaziçi Köprüsü'nün resmi adı, 26 Temmuz 2016'dan itibaren, 15 Temmuz'daki hain darbe girişimi sırasında burada hayatını kaybedenlerin anısına "15 Temmuz Şehitler Köprüsü" olarak değiştirildi.

İlk yılında günde ortalama 24 bin araca hizmet veren köprü, 15 yıl boyunca İstanbul'un iki yakası arasında kara ulaşımını sağlayan tek bağlantı yolu olma görevini sürdürdü. Köprü bu görevi, 1988'den itibaren Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, 26 Ağustos 2016'dan itibaren Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve 20 Aralık 2016'dan bu yana da Avrasya Tüneli ile paylaşmaya başladı.

GÜNDE 190 BİNDEN FAZLA ARAÇ GEÇİYOR

Bugüne kadar yüz milyonlarca aracın geçişini sağlayan köprü, İstanbul ulaşımının çok önemli bir halkası olma özelliği taşıyor ve Megakenti'n trafik yükünü azaltma konusunda büyük rol oynuyor. Köprüyü günlük ortalama 190 binden fazla araç kullanıyor.

MARATONUN DA BİR PARÇASI

15 Temmuz Şehitler Köprüsü'nü de kapsayan güzergahta 1979'dan itibaren maraton da düzenleniyor. Her geçen yıl daha çok ilgi çeken maraton, uluslararası alanda da oldukça ses getiriyor.