İTÜ'nün deprem raporunda yıkımın ana nedenleri açıklandı

Asrın felaketinde 14'üncü güne girilirken, yaşanan acı gündemdeki yerini korumaya devam ediyor.

Kahramanmaraş merkezli 2 şiddetli deprem, büyük yıkıma ve binlerce can kaybına neden oldu.

11 ilde hissedilmesiyle afetin etkisi büyük bir hasara yol açtı.

Büyük korkuya da neden olan deprem, vatandaşlar tarafından birçok soruyu da beraberinde getirdi.

Bu nedenle bilim insanları da konuyu ele alarak raporlar hazırlamaya başladı.

İTÜ'den deprem raporu

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) de afet bölgesinde geniş çaplı bir çalışma başlattı. Elde edilen sonuçlarla, Kahramanmaraş depremlerinin ön raporu hazırlandı.

İTÜ Rektörü Prof. Dr. İsmail Koyuncu’nun önsözünü ele aldığı raporda, üniversitenin inşaat, jeoloji, jeofizik mühendislikleri ile mimarlık fakültesi akademisyenlerinden oluşan bilim insanlarının inceleme ve gözlemleri yer aldı.

"Fayın belirli kesimlerde yüzey kırığı gözlenmektedir"

Söz konusu raporda, şu ifadelere yer verildi:

Bu depremlerin sonucunda uydu görüntülerinde çok geniş bir alanda yüzey kırığı haritalanmıştır. Arazide fayın belirli kesimlerde yüzey kırığı gözlenmektedir. Fayın sekmeli yapısı ve izi, arazide bilinen hatlara yakın olmakla birlikte, morfolojik olarak Çardak Fayı’nda sırtlar ve yamaçlardan ilerlediği görülmektedir. Bu depremin arazi izleri ve yüzey kırık haritası yepyeni bilgiler içermektedir.

Yıkımın 5 ana nedeni

İTÜ’nün raporunda 2 şiddetli depremlerde Doğu Anadolu Fay Hattı üzerindeki 11 ilde çok sayıda betonarme binanın enkaz haline geldiği belirtildi.

Bu ölçekte yıkımın ana nedenleri de ele alındı ve 5 ana neden şöyle sıralandı:

1-Binaların çok yaşlı olması.

2-Temellerinin oturduğu zeminin taşıma kapasitesinin düşük olması.

3-Kullanılan malzemelerin kalitesiz olması.

4-Kolonlar ve kirişlerin en kesit boyutlarının ve donatı miktarının yetersizliği, yönetmeliklere uyumlu olmaması.

5-Bitişik nizamda inşa edilen binaların kat seviyelerinin farklı olmaları.

"8-10 metre yer değiştirildi"

Bilim insanlarınca imzalanan raporda, depremde gözlemlenen çoklu veri setine bağlı yırtılma-kayma modellerinin, oluşan her iki deprem için birden fazla fay segmenti üzerinde yaklaşık 8-10 metre arasında değişen ve arazi gözlemleriyle uyumlu yer değiştirme değerlerini verdiğine vurgu yapıldı.

Açıklamada, modelleme sonuçlarının Nurdağı-Pazarcık ve Ekinözü depremlerinin kırılma sürelerinin sırasıyla yaklaşık 100 ve 60 saniye olduğunu ortaya koydu.

"Güvensiz yapı stokunu yasallaştırılmasına son verilmeli"

Öte yandan raporda, benzer bir yıkımın gerçekleşmemesi için önlemler de yer aldı.

Açıklamada şöyle denildi:

Bilimsel temele dayanmayan imar affı, imar barışı gibi mühendislik hizmeti almamış, sağlıksız ve güvensiz yapı stokunu yasallaştıran düzenlemelere son verilmeli, doğal eşikler yeniden yapılanma sürecinde esas alınmalı, yeni planlama sürecinde kültür varlıkları hariç bu alanlarda yapılaşmalara izin verilmemeli.

100 milyon ton deprem atığı bekleniyor

Deprem atıklarına dair ön hesaplamalar da ele alındı. Bu kapsamda deprem atıkları miktarının 50 milyon ton ile 100 milyon ton aralığında olacağı öngörüldü.

Deprem atığını en fazla oluşması beklenen iller, depremden en çok etkilenen Hatay, Kahramanmaraş, Malatya, Gaziantep ve Adıyaman’dır. O nedenle bu illerde deprem atıkları için gerekli geçici ve nihai depolama alanı ihtiyacı olduğu bilgisine yer verildi.