Rusya: Ukrayna limanına giden her gemi askeri gemi sayılacak

Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş 1,5 yılı geride bıraktı.

Binlerce kişinin hayatını kaybettiği savaşta milyonlarca Ukraynalı da ülkelerini terk etti.

Dünyanın dikkatini çektiği tahıl koridoru Türkiye’nin etkin ve başarılı iş birliği ile uzatıldı.

Ancak süresi dolan tahıl koridoru anlaşması için Kremlin’den tüm dünyayı şoke eden açıklama geldi.

Rusya anlaşmadan çekildi

Rusya, Ukrayna tarım ürünlerinin dünya piyasalarına ulaşmasını sağlayan tahıl anlaşmasını uzatmayacağını dünyaya ilan etti.

Dünyadan tepki geldi

Moskova yönetimi, Ukrayna tarım ürünlerinin dünya piyasalarına ulaşmasını sağlayan tahıl anlaşmasını uzatmayacağını açıklaması tepki çekti.

Anlaşmayı yöneten Türkiye ve Birleşmiş Milletler ile uzun süredir müzakerelerde bulunan Rusya, öne sürdüğü temel koşulların hiçbirinde ilerleme sağlanamadığını kaydetti.

Rusya'dan kritik açıklama

Bugün ise Rusya Savunma Bakanlığı'ndan dikkat çeken bir son dakika açıklaması geldi.

Ukrayna'ya gelen gemiler askeri gemi sayılacak

Rusya Savunma Bakanlığı, 20 Temmuz itibariyle Karadeniz üzerinden Ukrayna limanlarına giden gemileri askeri kargo gemisi olarak değerlendireceğini açıkladı.

"Çatışmalara dahil edilmiş sayılacak"

Bakanlıktan yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:

20 Temmuz'dan itibaren Karadeniz'de Ukrayna limanlarına giden tüm gemiler potansiyel askeri yük taşıyıcıları olarak kabul edilecek. Bu tür gemilerin bayrağındaki ülkeler, Kiev rejimi tarafında Ukrayna çatışmasına dahil edilmiş sayılacak.

Tahıl Koridoru Anlaşması

Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle gıda konusunda yaşanan krizin çözülmesine yönelik Türkiye'nin diplomatik çabalarıyla geçen yıl temmuz ayında Birleşmiş Milletler (BM) ile koordineli olarak İstanbul'da "Müşterek Koordinasyon Merkezi" kuruldu. Tahıl ürünlerinin güvenli transferi buradan takip edilmeye başlandı.

Tahıl yüklü ilk gemi, 120 günü kapsayan anlaşma kapsamında 1 Ağustos 2022'de Ukrayna'nın Odessa Limanı'ndan yola çıktı.

Anlaşma kapsamında Ukrayna limanlarından ayrılan ilk gemi olma özelliğini taşıyan "Razoni" isimli Sierra Leone bayraklı kuru yük gemisi, 26 bin ton mısır ile Lübnan'ın Tripoli Limanı'na hareket etti.

Gemilerin büyük bölümü Tekirdağ, İskenderun ve İzmir gibi Türkiye'deki limanlara ulaştı.

İstanbul'da kontrol

İlk geminin 1 Ağustos 2022'deki hareketinden sonra, iki hafta içinde Ukrayna limanlarından çıkan gemi sayısı 25'e, taşınan tahıl miktarı 800 bin tona ulaştı.

Dünya genelinde gıda krizi yaşanmasının önüne geçme amacıyla varılan mutabakat, sadece Ukrayna limanlarındaki gemilerin ayrılmasını değil, aynı zamanda İstanbul'da kontrolü yapılan gemilerin Ukrayna'ya tahıl sevkiyatını da kapsıyordu.

Bu kapsamda, İstanbul Boğazı'ndan kontrolü yapılarak Ukrayna'ya giden ilk gemi Barbados bayraklı "Fulmar S" oldu. Gemi, 12 bin ton mısırı Çernomorsk Limanı'ndan alarak İzmir'e ulaştırdı.

19 Kasım'da uzatıldı

Gemilerin tahıl sevkiyatı sürerken Rusya, 29 Ekim 2022'de Sivastopol'daki saldırılar nedeniyle tahıl girişiminin geçici olarak durdurulduğunu BM ve Türkiye'deki makamlara iletti. Bunun üzerine Ukrayna limanlarından gemi çıkışı durduruldu.

Krizin daha da derinleşmesine engel olmak için Türkiye "lider diplomasisi"ni harekete geçirdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile telefonda görüştü.

Dönemin Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar'ın da Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Ukrayna Savunma Bakanı Aleksi Reznikov ve Ukrayna Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov ile görüşmelerinin ardından Türkiye'nin diplomatik girişimleriyle sevkiyat 2 Kasım'da yeniden başladı. Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması, 19 Kasım'dan itibaren 120 gün süreyle uzatıldı.

İkinci uzatma kararı

Söz konusu uzatma kararının dolmasına yakın mart ayının başında Türkiye, Ukrayna, Rusya askeri heyetleri ve BM temsilcileri, tahıl koridorunun temellerinin atıldığı İstanbul'daki Kalender Kasrı'nda bir araya geldi.

Görüşmelerin ardından uzatma kararının süresinin dolduğu 18 Mart'ta Cumhurbaşkanı Erdoğan, "tahıl koridoru"nun açık kalmaya devam edeceğini, anlaşmanın süresinin uzatılmasına karar verildiğini açıkladı.

Seddülbahir Kalesi ve Gelibolu-Eceabat Devlet Yolu Açılış Töreni'nde konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Rusya ve Ukrayna'nın esir takaslarıyla birlikte savaştan sonra en önemli uzlaşma konusu olan anlaşmanın süresi bugün itibarıyla bitiyor. Her iki tarafla da yaptığımız görüşmeler sonunda 19 Mart'ta bitecek anlaşma süresinin uzatılmasını sağladık." dedi.

Binden fazla gemi

İkinci uzatmanın süresi mayıs ayında dolarken Türkiye'nin girişimleri sonucu tahıl koridorunun yönelik anlaşma bir kez daha uzatıldı.

Mayıs ayında alınan iki aylık uzatma kararı bugün dolarken, anlaşma gereği taraflardan birinin itirazı olmaması durumunda tahıl koridoru faaliyetine devam edecek.

Milli Savunma Bakanlığı yetkilileri konuya ilişkin yaptıkları açıklamada, "17 Temmuz’da süresi dolacak olan Tahıl Girişimi’nin uzatılmasına yönelik BM, Rusya Federasyonu ve Ukrayna yetkilileri ile temaslarımız Dışişleri Bakanlığı ile koordineli olarak devam etmektedir." ifadelerini kullanmıştı.