Melatonin nedir

Vücutta doğal olarak bulunan kimyasal maddelerden biri olan melatonin; beynimizde yer alan epifiz adlı salgı bezinden üretilen bir hormondur ve ''uyku hormonu'' olarak da tanımlanabilir.

Epifiz bezinde melatonin hormonunun üretilip salgılanması işlemi, günlük zaman dilimine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Örneğin; ışığın yoğun olduğu gündüz saatlerinde epifiz salgısı azalırken; ışık yoğunluğunun azaldığı gece saatlerinde melatonin üretimi artar ve etkisini gösterir.

Kişinin uyku alışkanlığına bağlı olarak kandaki melatonin düzeyi değişkenlik gösterebilir. Melatonin üretimi doğrudan ortam aydınlatması ile ilişkili olduğundan, melatonin seviyesinin maksimuma çıkarılabilmesi için yatak odasının karanlık olması gerekir.

MELATONİN NE İŞE YARAR

Yapılan araştırmalar, melatonin hormonunun vücut sağlığını koruma ve iyileştirme adına oldukça önemli roller üstlendiğini göstermiştir. Melatonin hormonunun vücutta temel olarak üstlendiği görevler şu şekildedir:

Melatonin birincil olarak vücudun uyku düzeninin ayarlanmasından sorumludur. Melatonin sayesinde, gün ışığının kaybolduğu gece saatlerinde uyku ihtiyacı oluşur. Yine melatonin sayesinde, düzenlenen uyku saati vasıtasıyla gündüzün belirli saatlerinde uykudan uyanma sağlanır. Melatonin, uyku derinliği ve kalitesini de etkilemektedir. Buna göre, yeterli melatonin salgılayan kişilerin daha dinlendirici ve rahatlatıcı bir uyku uyuduğu tespit edilmiştir. Bu sayede melatonin; kalp-damar sağlığı, kan basıncı, bağışıklık sistemi fonksiyonları ve hormon seviyeleri için de düzenleyici bir etmendir. Melatonin, vücutta üretilen radikalleri gece boyunca temizleyip giderilmesini sağlayarak vücut sağlığını korur. Melatonin salgısının depresyonun etkilerini hafiflettiği, reflünün dindirilmesinde faydalı olduğu ve göz sağlığını desteklediği kanıtlanmıştır. Melatoninin salgı süresince hipofiz bezinden büyüme hormonu üretimini de tetiklediği bildirilmiştir. Büyüme hormonu çocuklarda büyümeyi sağlarken, yetişkinlerde kas kütlesinin gelişiminden sorumludur. Melatonin salgısının diyabet gelişimini önler. Kandaki yağ ve kolesterol seviyesini düşürerek kalp sağlığını destekleyici rol oynar. Melatonin salgısının hücrelerdeki programlı hücre ölümü mekanizmasını baskıladığı bilinir. Bu sayede, nöronlar olmak üzere, hassas hücrelerin ömrünün uzaması ve kaybının önlenmesi sağlanır. Melatonin; uyku düzeni ve kalitesini artırarak cildin yaşlanma sürecinin de yavaşlamasına yardımcı olur. Melatonin, uyku süresince dokuların kendi kendilerini onarmaları için fırsat yaratır.

MELATONİN TAKVİYESİ NE İŞE YARAR

Melatoninin vücut üzerindeki olumlu etkileri göz önünde bulundurularak melatonin içerikli takviye gıdalar geliştirilmiştir. Çeşitli koşullarda melatonin alınması, vücut sağlığının geliştirilmesi adına önemli yararlar sağlayabilir.

Melatonin; uyku düzenini sağlayıp uyku derinliği ve kalitesini artırdığından, insomnia olarak da bilinen uykusuzluk şikayetinin giderilmesine yardımcıdır. Bu nedenle uyku problemi yaşayan kişilere tavsiye edilir.

Benzer şekilde, gün içinde sık uyuma ihtiyacı hisseden kişilerin melatonin takviyesi alması sirkadiyen ritmi düzenleyerek geceleri uykuya dalmayı kolaylaştırabilir.

Melatonin aynı zamanda bir antioksidan olması nedeniyle çeşitli hastalıklara karşı koruyucu olarak da kullanılabilir. Bu anlamda melatonin kullanımı; kalp-damar sağlığı, endokrin sistemin düzenlenmesi, kanserin gelişiminin yavaşlatılması gibi çok önemli konularda faydalı olabilir.

Aynı zamanda depresyon belirtilerinin azaltılması, reflü şikayetlerinin hafifletilmesi, göz sağlığının korunması gibi çok çeşitli faydalara sahiptir.

Melatonin en yaygın olarak hap formunda üretilir. Ancak yanak içine veya dilin altına yerleştirilebilen formları da mevcuttur. Bu sayede ağız yoluyla alınan melatonin doğrudan vücut tarafından emilir.