Michel Butor'dan Ortaçağ’dan günümüze Batı resminin kelimelerle ilişkisi
Fransız yazar ve sanat eleştirmeni Michel Butor’un kaleme aldığı Resimde Kelimeler, Ortaçağ’dan günümüze Batı resminde yazının kullanım biçimlerini analiz eden çalışma, estetik deneyimin sadece görselden ibaret olmadığını vurguluyor. Geçmişten bugüne önemli tablolar üzerinden tezini örneklerle anlatıyor.
Michel Butor’un kaleme aldığı Resimde Kelimeler, Ortaçağ’dan günümüze Batı resminde yazının çeşitli biçim ve işlevlerini tasvir eden ve imgelerin sunduğu estetik deneyimin sadece görsel olmadığını vurgulayan yazar, bir sanat eserine baktığımızda gördüklerimizin alt katmanlarında yatan şeyleri de aktarıyor.
Resimde Kelimeler, Batı resminin önemli tablolarını tek tek ele alarak bu resimlerde yazının nasıl ve niçin kullanıldığını anlatıyor. Okur, önce Michel Butor’un tabloyla ilgili değerlendirmelerini okuyup ardından resimle karşılaşıyor.
Böylece okuduklarının sağlamasını yapıp sanat eserine attığı bakışın katmanlarına iniyor. Tablolara verilen isimlerin önemine dikkat çeken Butor, ismin sanat eserine bakışı nasıl şekillendirdiğini şu cümlelerle anlatıyor;
SANAT ESERLERİNİN YANLIŞ İFADE EDİLMESİ
“Ancak başlık plastik organizasyonun kendisi için bu kadar önemliyse, sanat
eserlerinin tehlikeli bir şekilde yanlış adlandırılabileceği açıktır. Buna dikkat etmeyen bir ressam, düşünmeden verdiği bir başlıkla tablosunu görmemizi engelleyebilir; bu durumda bu yabancı unsurdan kurtulmak gerekecektir, bu ise yerine daha uygun bir başlık bularak mümkün olabilir ancak. Ve boya veya vernik tabakalarını temizleyerek imajları restore edebildiğimiz gibi, yüzyıllardır birikmiş yanlış anlamaları ortadan kaldırarak başlıkları da
restore edebiliriz.”
Yazar Michel Butor
DİKKAT ÇEKEN ATASÖZLERİ
Kitapta tabloların üzerlerine, yanlarına, içine kelimelerle kazınan farklı ifadelerin en dikkat çekicilerinden birisi şüphesiz atasözleri. Michel Butor’un incelediği Baba Pieter Bruegel’in 1559 yılında yaptığı Flaman Atasözleri tablosunda 12 atasözü görsel olarak betimlenir.
Bu tablo, kitapta anlatılan yazıyla görselin iç içe geçen ilişkisine güzel bir örnek teşkil eder. Butor’un konuyla ilgili metnin sonunda söylediği şu cümleler ise resme bakışının özünü aktarır.
Sayfa: 200
ZİHİNDE YENİ PENCERELER AÇAN KİTAP
Şair, romancı, denemeci, tercüman ve sanat eleştirmeni olan Michel Butor, Fransa’nın farklı üniversitelerinde Fransız edebiyatı dersleri vermesinin yanında, kaleme aldığı eserlerle edebiyatta yeni ufuklar açmıştı.
Çalışmalarıyla ülkesinde pek çok ödül alan Butor, Batı resmi özelinde yazı ve görsel ilişkisini incelediği Resimde Kelimeler eseri ile hem sanatçıların hem de sanatseverlerin zihinlerinde yeni pencereler açıyor.