Şaban ayında yapılacak ibadet ve zikirler

Sözlükte “dağılmak, gruplara ayrılmak” anlamındaki şa‘b kökünden türeyen şa‘bân kamerî yılın recebden sonra, ramazandan önce gelen sekizinci ayının adıdır ve dinî gelenekte önemli bir yeri olan üç ayların ikincisidir.

İslâm tarihinde şâban ayında meydana gelen önemli olaylar arasında orucun farz kılınması, Hz. Peygamber’in Hafsa ile evlenmesi (3/625), Hz. Hüseyin’in doğumu (4/626), Benî Mustaliḳ (Müreysî‘) Gazvesi (5/627) zikredilebilir.

ŞABAN AYINDA TUTULACAK ORUÇLAR

Şâban ayının büyük kısmını oruçlu geçiren Hz. Peygamber (Buhârî) “İnsanların değerini bilemedikleri bu ayda ameller Allah’a arzedilir; ben amellerimin oruçlu iken Allah’a arzedilmesini arzu ediyor ve bu ayda oruç tutuyorum” buyurmuş ramazan dışındaki en faziletli orucun şâbanda tutulan oruç olduğunu ifade etmiştir (Tirmizî, “Zekât”, 28).

Bu rivayetler sebebiyle şâban ayında oruç tutulması mendup olmakla birlikte Hz. Âişe’den nakledilen, Resûl-i Ekrem’in ramazan ayından başka hiçbir ayın tamamını oruçlu geçirmediği şeklindeki rivayeti yanında (Buhârî, “Ṣavm”, 52; Müslim, “Ṣıyâm”, 176-177) oruç tutmanın farz olduğu ramazan ayına şevkle girmeyi zorlaştıracağı için şâbanın on beşinden sonra orucun azaltılması veya terkedilmesi tavsiye edilmiştir.

Şaban ayının nafile oruçları, özellikle pazartesi, perşembe ve Eyyam-ı Biyz oruçları olarak bilinen, hicri ayın 13, 14, 15'inde tutulan oruçlardır.

ŞABAN AYINDA YAPILACAK İBADET VE ZİKİRLER

1- Şaban-ı Şerif, mübârek Üç Aylar’ın ikincisidir. Bu ayda aşağıdaki dua okunabilir:

“Allâhümme bârik lenâ fî Şaban ve belliğnâ Ramazan” duâsını her gün en az bir defa okumalı.

2- Rasûl-i Ekrem -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz: “Şaban benim ayım, Receb Allah Teâlâ’nın ayı, Ramazan ümmetimin ayıdır.” buyurmuştur.

3- Rasûl-i Zîşân -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz, Ramazan’dan sonra en fazla bu ayda oruç tutarlardı.

4- Ashâb-ı Kirâm, Şaban hilâlini görünce, kendilerini Kur’ân okumaya verirlerdi. Bu ayda bol bol, manasını düşünerek Kur’ân-ı Kerîm okumalıyız.

5- Bu ayda yapılacak her hayırlı işin sevâbı kat kat verilir.

6- Geçmiş günahlarımıza tevbe etmeliyiz.

8- Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’e salât ü selâmı çoğaltmalıyız.

9- Bu ayda bir yıl içinde ölecek olanların isimleri, diriler defterinden, ölüler defterine geçirilir.

10- Bu ayın ortasında Berâat gecesi vardır. Gündüzünde oruçlu bulunmalı, gecesini ibâdetle ve uyanık olarak geçirmeli. Bu gecede yüz rekat namaz kılınması tavsiye edilmektedir.

11- Bu ayda hayır kapıları açılır, günahlar silinir.

12- Son Pazartesi günü oruçlu geçirilirse günahların bağışlanacağı hadîs-i şerîfte müjdelenmiştir.

13- Müslümanların mallarının zekatlarını fakirlere, Ramazan’da tutacakları oruca kuvvet ve destek olması bakımından, bu ayda vermeleri hayırlı ve güzel olur.

14- Kısacası bu aylar, değerlendirilmesi gereken kıymetli zamanlardır. Dua ve ibadetle geçirmeye gayret edilmelidir.

Kaynak: Yusuf Demireşik, Üç Aylar, Sultantepe Yayınları