Maraş'ı Kahramanmaraş yapan isim: 'Sütçü İmam'

102 yıl önce Maraş'ın düşman işgaline karşı ilk kurşununu ateşleyen Sütçü İmam, vefatının üzerinden 100 yıl geçmesine rağmen gönüllerdeki yerini koruyor, rahmet ve minnetle anılmaya devam ediyor.

Asıl adı 'İmam' olan, süt satarak geçimini sağlayan, bir yandan da Uzunoluk Camii'nde gönüllü olarak imamlık yapan Sütçü İmam, Fransızların işgali altına giren Maraş'ta kahramanlık destanı yazmıştı. Bu kahramanlık destanının tüm ayrıntılarını sizler için derledik...

Sütçü İmam kimdir?

Sütçü İmam, 1871 yılında Kahramanmaraş'ta doğdu. Geçimini Uzunoluk semtinde süt satarak sağlıyordu. Ayrı olarak Uzunoluk Camii'nde de gönüllü imamlık yapıyordu.

31 Ekim 1919 günü Uzunoluk hamamından çıkan 3 kadın ve bohçalarını taşıyan bir erkek çocuğu gören Fransız-Ermeni devriyesinden bir asker, "Burası artık Türk memleketi değildir. Bizim dediğimiz olacak! Fransız müstemlekesinde peçe ile gezilmez açın yüzlerinizi!" diyerek sarkıntılık etmeye başladı.

Kadınlar bağırmaya başladı. Hamamın yakınında bulunan Kel Hacı'nın kahvesinde bulunan Maraşlılar, olay yerine koşarak askerlere müdahale etmeye çalışır.

Kadınları kurtarmak isteyen Çakmakçı Said ile Gaffar Osman ağır yaralanır. Tam bu esnada Sütçü İmam olay yerine gelir. Müslüman kadınlara sataşan askerleri görür. Ve yaralı arkadaşlarını. Tabancasını çıkarır ve ateş eder.

Bu ateş, Maraş'ta düşmana karşı verilen mücadelenin ilk ateşi ve başlangıcı olur.

Sütçü İmam silahıyla bir Fransız-Ermeni Lejyoner askerini öldürdü, bir diğerini de yaraladı. Ermeni ve Fransız askerleri Sütçü İmam'ı aramaya başlayınca bir atla Ağabeyli köyüne gitti.

31 Ekim 1919 tarihinde düşmana ilk kurşunu sıkarak Kahramanmaraş'taki kurtuluş hareketini başlatan Sütçü İmam, işgalcilerin bölgeden kovulmasının ardından savaştaki fedakarlıklarına mükafat olarak belediyeye odacı olarak alınmıştır. Ayrıca bu vazifesi dışında kaledeki topun idaresi kendisine verilmiştir.

Bir top atımı sırasında barutun ısınan namludan erken ateş alması sonucu ağır yaralanan Sütçü İmam, tedavi altına alındıysa da iki gün sonra 25 Kasım 1922 tarihinde vefat etti. Cenazesi Çınarlı Cami Mezarlığı'na defnedildi.

Maraş'ın Milli mücadelesi

Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi (KSÜ) Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bölümü Başkanı Doç. Dr. Cengiz Şavkılı da Fransız askerlerinin hamamdan çıkan Türk kadınlarının peçesini açmaya teşebbüs etmesi sonucu Sütçü İmam'ın silahını ateşlemesiyle Maraş Milli Mücadelesi'nin başladığını hatırlattı.

Yaşanan bu olayda Türk kadınının peçesine uzanan elin Sütçü İmam tarafından kırıldığını vurgulayan Şavkılı, olayın ardından Ermenilerin, Sütçü İmam'ın peşine düştüğünü ancak tüm aramalarına rağmen bulamadığını aktardı.

Sütçü İmam hadisesinin Maraş Milli Mücadelesi'nde şanlı bir direnişin başladığı gün olduğunu aktaran Şavkılı, şunları ifade etti:

"31 Ekim 1919 tarihinde Maraş'ın kahraman bir evladı olan Sütçü İmam, işgalci Fransız ve Ermeni saldırganlara karşı Türk'ün namus ve şerefine uzanan kirli elleri kırmış, Milli Mücadele'nin ilk kurşununu atarak bu kutsal mücadelenin fitilini ateşlemiştir.

Sütçü İmam'ın attığı ilk kurşun Maraş'ta 72 gün sürecek olan bir mücadeleyi başlatırken, Maraş halkı kadını, erkeği, genci, yaşlısıyla tek bir yürek olmuştur. Sütçü İmam olayı aynı zamanda Maraşlıların kemikleşmiş cesaretinin, yiğitliğinin en güzide şekilde ortaya konulduğu gündür. Maraş halkının bu cesareti, Sütçü İmam'ın şahsında tecelli etmiştir. Bugünden sonra nice yiğitler Sütçü İmam'ın açtığı bu yoldan kutsal bir mücadeleye girişmek için, meydanlara çıkmışlar, Fransız ve Ermenilere karşı 'Maraş bize mezar olmadan düşmana gülizar olmaz' parolasıyla amansız bir savaşa girişmişlerdir."

Sütçü İmam olayının, İstiklal Mücadelesi'nde büyük bir devletin üstün silah gücüne karşı, büyük imkansızlıklar içinde varını yoğunu, canını, kanını ve her şeyini özgürlük ve bağımsızlık yolunda gözünü kırpmadan veren bir halkın destan yazdığı bir günün habercisi olduğuna işaret eden Şavkılı, o gün tüm insanlığı hayrete düşürecek bir varoluş mücadelesine girişildiğinin altını çizdi.

Şavkılı, Sütçü İmam'ın cesaret ve kahramanlığın eşsiz bir timsali olduğunu vurgulayarak, "Sütçü İmam attığı ilk kurşunla zalime kaşı mazlumun yanında durmuş, onun bu hareketi sadece Maraşlılara değil tüm mazlum milletlere umut kaynağı olmuştur. Hiç kuşku yok ki, binlerce yıllık ecdadımızın namusunu koruyan, zalime karşı 'dur' diyen Sütçü İmam'ın ruhu günümüzde de hepimize ışık tutacaktır." ifadelerini kullandı.