Sorun yüksek maliyet: Mars'tan toplanan örnekler Dünya'ya nasıl geri gelecek

Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi’nin (NASA) geliştirdiği Perseverance (Azim) aracı, 30 Temmuz 2020 tarihinde fırlatılmış ve 18 Şubat 2021 gecesi kızıl gezegendeki Jezero Krateri'ne inmişti.

Mars'taki jeolojik süreçleri, yaşanabilirliği, Mars'ta daha önce hayat olup olmadığını ve biyolojik izleri araştıran Perseverance, aynı zamanda çeşitli örnekler topluyor.

NASA, örnekleri Dünya'ya getirmek istiyor

NASA, bu numuneleri 2030 yılında Dünya'ya getirmek üzere planlamalar yaparken, roket geliştiricisi olarak Lockheed Martin Space ile anlaştı.

Geliştirilecek roket ile Mars Numune İade Programı kapsamında numuneleri güvenli bir şekilde Dünya'ya getiren ilk robotik gidiş-dönüş yolculuğu gerçekleştirilecek.

Hafif ve küçük bir roket olacak MAV isimli roket, getirdiği numunelerle insanlı yolculuklar için önemli bilgiler sağlayacak.

Mars Numune İade Programı, NASA ve Avrupa Uzay Ajansı'nın(ESA) ortaklaşa çalışmasıyla gerçekleştirilecek. NASA, MAV'ı Sample Retrieval Lander (SRL) adı verilen uzay aracıyla Mars'ın yüzeyine taşıyacak.

Perseverance aracının topladığı numuneleri buradan teslim alacak olan MAV, daha sonra Earth Return Orbiter (ERO) aracıyla birlikte numuneleri Dünya'ya getirmek için yola çıkacak.

Süreç oldukça karmaşık

Plan, örnekleri toplamak için Dünya'dan Mars'a fırlatılan ve ardından örnekleri Dünya'ya geri getirmek için başka bir gezegenin yüzeyinden fırlatılacak karmaşık bir görevi içeriyor.

Örneklerin Mars'tan geri getirilmesi için ilk kez başka bir gezegenden roket fırlatılacak.

Program beklenenden yavaş ilerliyor

Programın karmaşıklığı, masrafı ve başlangıçta 2030 yılında gerçekleşmesi beklenen geri dönüş tarihinin gecikmesi, görevin çok ağır ilerlemesine neden oluyor.

Bağımsız bir inceleme kurulu tarafından yapılan değerlendirmelerin ardından, örneklerin Dünya'ya geri dönüşü ertelendi. NASA'yı etkileyen bütçe kesintileri programı da riske attı.

Maliyet 11 milyar doları buluyor

NASA Başkanı Bill Nelson, bir konferansta yaptığı konuşmada, 2040'a kadar örnek getirebilmenin toplam maliyetinin 8 ila 11 milyar dolar olduğunu belirterek, bu durumu "fazla maliyetli ve oldukça geç" şeklinde değerlendirdi.

Nelson, projenin hızlı ve daha az maliyetle hayata geçirilmesi için NASA'nın her biriminden yeni fikirlere açık olduklarını vurguladı.

NASA Bilim Misyonu Şefi Nicky Fox da Dünya'ya getirilecek örneklerin 2040'ta astronotların Mars'a gidişine yardımcı olabileceğini söyledi.

Bu arada, NASA'nın "Perseverance" adlı keşif aracının Mars'taki "Jezero Krateri" adı verilen havzada antik bir gölün varlığını doğruladığı ve buradan 24 örnek topladığı biliniyor.

Mars’tan kaya örneği getirme, NASA’nın en zorlu görevlerinden biri olarak değerlendirilirken, Perseverance keşif aracının topladığı kaya örneklerinin Dünya'ya getirilebilmesi için yüksek bütçeli bir dizi uzay aracı kullanılması gerekiyor.