Ünlü markaların deri ürünlerinde domuz derisi kullanıldığının ortaya çıkması ve bu bilginin kamuoyuyla paylaşılmaması sonrası, toplamda 4.8 milyon lira ceza kesildi.
Bu gelişme, sosyal medyada ve gündelik hayatta büyük yankı uyandırırken, vatandaşlar da "Domuz derisi haram mı?", "Domuz derisinden yapılan kıyafet veya ayakkabı giymek günah mı?" gibi sorulara yanıt aramaya başladı.
Konuya dair en çok merak edilen açıklama ise Diyanet İşleri Başkanlığı’ndan geldi. Peki, Domuz derisi haram mı? Domuz derisinden ayakkabı ve kıyafet giymek caiz mi?
DOMUZ DERİSİ HARAM MI?
Domuz derisinin dini hükmüyle ilgili Diyanet'ten gelen yanıt şu şekilde:
Kur’an-ı Kerim’de haram kılınan hayvan kökenli gıdalar içerisinde açıkça ismi belirtilen tek hayvan domuzdur (Bakara, 2/173; Maide, 5/3; Enam, 6/145; Nahl, 16/115). Ayetlerde “domuzun etinin” vurgulanması, bu hayvandan beklenilen en önemli yararın etine yönelik olması nedeniyledir. Fıkıh literatüründe domuzun yalnızca etinden değil, kemikleri ve yağı da dahil bütün cüzlerinden faydalanmanın haram olduğu açıkça belirtilmiştir.
Domuzdan kaçınmanın kapsamı konusunda ulaşılan görüş birliğini Cessas, “ümmetin domuzla ilgili ayetlerin metninde ittifak ettiği gibi, muhtevası ve yorumlanmasında da ittifak ettiği” tespitiyle vurgulamaktadır. Yalnızca domuz kılının deri vb. mamullerin dikişi için kullanılabileceği, bazı fıkıhçılar tarafından bir takım çekincelerle birlikte kabul görmüştür (Cessas, Ahkamü’l-Kur’an, I, 153; III, 296-297; Kasani, Bedaiu’s-sanai, I, 63; İbn Kudame, el-Muğni, I, 109).
Fıkıh kitaplarındaki açık ifadelerden anlaşıldığı üzere (Bedreddin el-Ayni, Minhatü’süluk fi şerhi Tuhfeti’l-muluk, s. 48; İbn Nüceym, el-Bahrü’r-raik, VI, 87-88) bu görüşler de o dönemde ilgili işler için alternatif malzeme sıkıntısı çekilmesinden kaynaklanmakta ve zaruret kavramıyla ilişkilendirilmektedir.
Dolayısıyla bu ruhsatın da döneminin şartlarına bağlı olduğu dikkatten kaçmamalıdır. Domuz mahiyeti (aynı) itibarıyla necis kabul edildiği için, domuz derisinin de tabaklama ve benzeri işlemlerle temiz hale gelemeyeceği İslam alimlerinin tamamına yakını tarafından benimsenmiştir (Zeylai, Tebyinü’l-hakaik, I, 26; İbn Abdülber, el-İstizkar, XV, 347, 349; Dusuki, Haşiyetü’d-Dusuki ale’ş-Şerhi’l-Kebir, I, 54). Günümüzde ise alternatif helal maddeler bulunduğu için domuz derisinden veya kılından; ayakkabı veya giysi yapmak, fırça veya dikiş ipi imal etmek ve bu tür ürünleri kullanmak, bunların alım satımını yapmak caiz değildir (DİYK’ın 2018-26 tarih ve sayılı kararı).
Muhabir
