"İnsanın evleneceği kişi kader midir? Kader ne ile değişir? Allah insanın kaderini değiştirir mi? Kaderde neler yazılır?" gibi sorulara, hayat boyunca yanıt aranır.
Kader, ezelden bellidir ve Levh-i Mahfuz'a yazılmıştır. Bu noktada Yüce Allah'ın ezeli olma sıfatını daha iyi anlaşılır.
Kader veya alın yazısı, daha doğmadan önce insanın başına gelecek şeylerin Cenâb-ı Allah tarafından takdir edilmesi, insanın başına gelecek şeylerdir.
“Muhakkak ki Biz her şeyi bir kaderle, bir ölçü ile yarattık.” (Kamer, 54/49)
İnsan, kaderinin ne olduğunu bilmemektedir. Dolayısıyla insana düşen Allah’ın verdiği akıl, irade ve imkânlar çerçevesinde bazı kararlar ile bir yoldan devam eder. Bu noktada, kaderin değişmesinin mümkün olup olmadığı merak konusudur.
Bazı kullar, mutsuz ve şanssız olduklarını düşünerek alın yazılarının değişmesi için ellerini semaya yükseltir, duacı olur.
Ümit kesilmeyen Allah, kulunun kaderini değiştirir mi yoksa ne yazıldıysa o mu yaşanacak? Dua etmek kaderi değiştirir mi? Kaderde neler yazılıdır? Evleneceğimiz kişi kaderimiz mi? İşte merak edilenler...
Kader değişir mi?
Diyanet İşleri Başkanlığı kaderin değişmesi konusunda merak edilenleri yanıtlamıştır.
Buna göre; kaderin değişmesinden söz etmek Allah’ın ilminin değişmesinden söz etmek demektir; bu ise mümkün değildir. Dolayısıyla kaderde değişme bahis konusu olamaz.
Ancak bazı İslam âlimleri Allah’ın dilemesi hâlinde kaderin değişebileceğini söylemişlerdir. Onlara göre, kader, Allah’ın takdiri, kaza ise bunun gerçekleşmesidir. Bazen Allah, kuluna lütufta bulunarak takdir ettiği hükmü gerçekleştirmeyebilir.
Mutlak ve muallak kader
Kaderin değişebileceğini belirten âlimler kaderi, kader-i mutlak (değişmez kader) ve kader-i muallâk (şarta bağlanmış kader) diye ikiye ayırmışlardır.
Değişmenin ilkinde değil, ikincisinde yani şarta bağlı kaderde olabileceğini kaydetmişlerdir. Onlara göre, sadakanın belayı def edeceğini, sıla-i rahim yapmanın ömrü uzatacağını belirten hadisler bunu teyit etmektedir.
Esasen, Allah’ın ezeli ilmi bağlamında düşünüldüğünde, bu ikinci kaderde de bir değişikliğin olmadığını, zira Allah’ın, şarta bağlı konularda da kulların nasıl davranacaklarını bilerek kaderi belirlediğini söyleyebiliriz.
Kaderimiz belliyse neden dua ediyoruz?
Biz kaderimizde yazılı olduğu için bir şeyleri yapıyor değiliz, tam tersine bizim öyle yapacağımızı Allah ezeli ilmiyle bilmiş ve levh-i mahfuza o şekilde yazmıştır.
“Allah, (o yazıdan) dilediğini siler, (dilediğini de) sabit bırakır. Ana kitap (olan Levh-i Mahfuz) ise O’nun katındadır.” (Ra’d, 39)
Evlilik kader midir?
Kader, Allah'ın ilminin bir unvanıdır. Evliliğin kader olmaması için, Allah'ın evlenen o iki kişiden habersiz olması gerekir. Bu ise ilmi her şeyi, her mekânı ve her zamanı kuşatan Allah hakkında düşünülemez.
Evlenmek, nasibi çıkmak veya çıkmamak da kadere, yani Allah'ın takdirine bağlıdır.
Hz. Ömer'in kader duası
Hz. Ömer’in kader değişikliği için şu şekilde dua ettiği nakledilir:
“Allahım! Eğer adımı şakîler arasına yazmışsan, adımı oradan sil. Eğer saîdler arasına yazmışsan, onu orada sabit kıl. Zira sen; “Allah dilediğini siler, dilediğini de sabit kılar. Çünkü ana kitap onun yanındadır” buyurdun. Senin bu sözün gerçektir.”
