Ramazanda neden top atılır? İftar topu geleneği nasıl ortaya çıktı?
Hüseyin Topuz

Ramazan ayı, birçok dini ve kültürel geleneği içinde barındıran mübarek bir zaman dilimidir.

Bu geleneklerden biri de iftar vaktini haber veren top atışıdır. Osmanlı’dan günümüze kadar süregelen bu uygulama, Ramazan’ın ruhunu yansıtan önemli simgelerden biri olmuştur.

Peki, iftar topu geleneği nasıl başladı ve neden devam ediyor? İşte, bu köklü geleneğin tarihçesi ve anlamı…

Ramazan ayında iftar vakitlerinde top atılmasının kökeni Osmanlı dönemine dayanmaktadır.

İftar topu geleneği, insanların oruçlarını açma vaktini net bir şekilde anlayabilmeleri için ortaya çıkmıştır. İftar topunun ilk olarak 15. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde kullanılmaya başlandığı rivayet edilir.

En yaygın anlatıya göre, 1821 yılında Osmanlı padişahı II. Mahmud döneminde, İstanbul’da bir askerin yanlışlıkla bir top atışı yapmasıyla bu gelenek başlamıştır. O sırada top atışının iftar vaktine denk gelmesi halk tarafından beğenilmiş ve bir gelenek haline gelmiştir. Daha sonra bu uygulama resmi olarak benimsenmiş ve Osmanlı topraklarında yaygınlaşmıştır.

Başka bir rivayete göre ise, iftar topu geleneği 17. yüzyılda Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa tarafından başlatılmıştır. İftar vaktini bildirmek amacıyla top atılmasının halk arasında kabul görmesi üzerine Osmanlı’nın diğer bölgelerine de yayılmıştır.

Neden Top Atılır?

Geleneksel olarak iftar topu, oruç tutan insanlara iftar vaktinin geldiğini duyurmanın en etkili yollarından biri olarak görülmüştür.

Eski dönemlerde saat veya ezan sesinin duyulmadığı bölgelerde iftar vaktinin anlaşılması için kullanılan bu yöntem, zamanla bir Ramazan geleneği haline gelmiştir.

Günümüzde özellikle büyük şehirlerde iftar vakitleri çeşitli dijital yöntemlerle duyurulsa da, bazı yerlerde nostaljik bir gelenek olarak iftar topu atılmaya devam edilmektedir.

Kısacası, iftar topu geleneği Osmanlı'dan miras kalan kültürel bir uygulama olup, Ramazan ayının ruhunu yansıtan simgelerden biri haline gelmiştir.