Asıl adı Samuel Langhorne Clemens olan Mark Twain, 30 Kasım 1835 tarihinde ABD'nin Missouri eyaletine bağlı bir köyde doğmuştur.
Dört yaşındayken Clemens ailesi başka bir küçük köye, çocukluğunun geçtiği Mississippi ırmağı kıyısındaki Hannibal köyüne taşındı.
On iki yaşında babasını yitirince okuldan ayrıldı. Bir basımevine girip dizgici çıraklığı yapmaya başladı. Ardından ağabeyinin çıkardığı Hannibal Journal adlı yerel gazetede dizgiciliğe başladı.
Aynı gazeteye ve Boston'da çıkan mizah dergisi The Carpet-Bag'e mizah yazıları yazdı. On sekiz yaşında evinden ayrılarak serüven aramaya çıktı. 24 yaşındayken 1859'dan Amerikan İç Savaşı'na dek Mississippi gemilerinde kaptanlık ve kılavuzluk yaptı. İç savaş başlayınca askere katıldı, ancak 14 günlük askeri eğitimden sonra ordudan ayrılıp Nevada'da vali olan ağabeyi Orion'un yanına gitti.
Zengin olma hayaliyle Nevada Dağları'nda altın aradı, ama başarılı olamadı. Abisiyle batıya gitti; gazete muhabiri olarak çalışmaya başladı. Mark Twain adını ilk kez 1863'te mizahi bir gezi yazısında kullandı.
1867'de ilk kitabı “The Celebrated Jumping Frog of Calaveras County” (Calaveras İlçesinin Ünlü Sıçrayan Kurbağası) yayımlandı.
Daktilo makinesini ilk satın alanlardan birisi olan Mark Twain, daktilo ile yazan ilk romancı olarak da anılır.
1866'da bir gazete adına Hawaii'ye giderek oradan yazılar gönderdi. İki sene sonra yine yerel bir gazetenin isteği üzerine Akdeniz'de bir gemi turuna çıktı ve gezi yazılarını “Saflar Yabancı Ülkede” adlı kitabında topladı. Bu eseri ile ülkesinde çok ünlü bir güldürü yazarı oldu. Avrupa ile ilgili bir kitap yazmak için bir yayınevi ile 1878'de anlaşma yapınca ailesi ile Avrupa seyahatine gitti, Avrupa ve Orta Doğu'yu gezdi, bu arada İstanbul'a da uğradı. 1879 Eylül'ünde geri döndü.
1880'lerde bir dizgi makinesine yatırım yaptı ama 1894'te yayınevi iflas etti. Kitaplarının geliri ve birçok ülkede yaptığı konuşmalarla borçlarını ödeyebildi. Borçlarını ödeyip 1900'de ülkesine dönüşüne kadar ailesiyle birlikte İsviçre, Avusturya ve İngiltere'de yaşadı. ABD'ye döndükten sonra eşi Olivia'nın sağlığı bozuldu. Doktor tavsiyesi üzerine 1903 sonunda İtalya'ya gittiler, ne var ki sağlığına kavuşamayan Olivia'yı 1904'te Floransa'da kaybetti.
Eserlerinde gülmenin güzelliğini, esaretin ne kadar kötü bir şey olduğunu anlatmaya çabalamış ve gemicilerin suyun derinliğini ölçerken kullandıkları "iki kulaç derinlik" anlamında bir denizcilik terimi olan “Mark Twain” imzası ile 30 kitap yayımlamıştır.
Başlıca yapıtları: "Life on the Mississippi" (Mississippi Üzerinde Yaşam, 1883), "The Adventures of Tom Sawyer" (Tom Sawyer'in Maceraları, 1876) ve "The Adventures of Huckleberry Finn"dir (Huckleberry Finn'in Serüvenleri, 1884). Birinci yapıt iki bölümden oluşan bir anı kitabıdır. İlk bölümde yazar, gençliğini, gemilerdeki çalışmasını anlatır.
İkinci bölümde ise çocukluğunun geçtiği yerlerin ve ırmağın sanayileşme altındaki değişimini işler. İlk basıldığı günden bu yana dünya çocuk edebiyatının en çok sevilen romanları arasına giren "Tom Sawyer'in Serüvenleri", Tom ile arkadaşı Huck'un serüvenli günlerini, çevreleriyle ve kötü kişilerle çatışmalarını temel alır. "Huckleberry Finn'in Serüvenleri", onun başyapıtı ve dünya edebiyatının klasiklerinden biridir. Ünlü Amerikalı yazar Ernest Hemingway, tüm Amerikan edebiyatının bu romana dayandığını söylemiştir. Roman, doğal ve özgür bir yaşam peşinde koşan Huckleberry Finn adlı bir çocukla, yersiz yurtsuz bir köle çocuğu olan Jim'in dostluğunu ve Mississippi'deki serüvenlerini sergiler.
1870'te Oliva Langdon ile New York'ta evlendi, bir süre eşi ile birlikte New York'un Buffalo kentinde yaşadı; bir gazetede editör ve yazar olarak çalıştı. Çiftin ilk çocuğu bu yıllarda dünyaya geldi ancak 19 aylıkken difteriden öldü. 1872, 1874 ve 1880 yıllarında sırasıyla kızları Susy, Clara ve Jean dünyaya geldi. 1872'de Connecticut'ta Hartford'a yerleşti.
Mark Twain, 1906 yılında başladığı otobiyografisini bitiremeden Kaliforniya'nın Redding şehirinde 21 Nisan 1910 tarihinde 75 yaşında kalp rahatsızlığı sonucu öldü.
