Komünist Çin'in pop yıldızı First Lady'si

Çin'de Komünist Parti'nin lider kadrosunun değiştiği büyük kongre başladı. Devlet Başkanı Hu Jintao ve Başbakan Ven Jiabao, yerlerini yardımcılarına devrediyor

GÜZELLİĞİ DİLLERE DESTAN BATI MODELİ FIRST LADY

Çin Komünist Partisi'nin beşinci kuşak lideri olmasına kesin gözüyle bakılan Şi Jinping, hem reformcu kimliği hem de özel yaşantısıyla birçok kalıbı yerle bir edeceğe benziyor. Şi'nin göreve gelmesiyle belki de Çin'i ilk kez Batı modeli bir First Lady bekliyor. Şi'nin eşi Peng Liyuan kendisinden daha çok tanınan son derece meşhur bir pop yıldızı. Ayrıca "güzeller güzeli" anlamına gelen adının hakkını verecek kadar da güzelliği dillere destan.

ESNEK EKONOMİK KALKINMA

Taraf'ın haberine göre; Şi, henüz umut vaat eden bir siyasetçiyken, aynı zamanda Çin Kurtuluş Ordusu'nda tümgeneral olan Peng sahnelerin en önemli yıldızlarından biriydi. Şi'nin kızı Şi Mingze ise 2010'da müstear isimle Harvard Üniversitesi'ne girmiş. Reformcu ve uzlaşmacı kişiliğiyle dikkat çeken Şi'nin, görev yaptığı bölgelerde yıllarca siyasi kozu, daha esnek piyasa kurallarıyla büyük bir ekonomik kalkınma yaratmak oldu.

MAO BABASINA İŞKENCE YAPMIŞ

Şi'nin babası Şi Zhongxun ise Komünist Parti'nin kurucu üyelerinden ve yıllarca Mao Zedong'un yanında çarpışmış eski bir gerilla komutanı. Ancak Şi bu konumundan hiç istifade etmemiş. Mao ile ters düşen babası işkence görmüş ve hapse atılmış. Şi ve annesi Kültürel Devrim sırasında sürülenler arasındaymış. Şi bir söyleşisinde o yılları "Geçmişte inançlar hakkında konuşuyorduk. Çok duygusaldı. Ancak Kültürel Devrim'in idealleri hayata geçmeyince her şeyin bir hayal olduğunu anladık" diye tasvir ediyor. Liderliğe gelmesi Çin'in bir bakıma ideolojikten ziyade daha pragmatik bir yönetime yönelme isteğinin de bir göstergesi.

TIANANMEN MEYDANINDA EKONOMİK REFORM VURGUSU

Çin'de 10 yılda bir yapılan ve ülkenin liderlerinin belirlendiği Komünist Parti'nin 18'inci Ulusal Kongresi başladı. Çin Devlet Başkanı ve Parti Genel Sekreteri Hu Jintao bir hafta sürecek tarihî kongrenin açılışında 2500 delege karşısında ülkenin kanayan yarası yolsuzluğa değinerek sert bir konuşma yaptı. Hu, yolsuzlukla başa çıkamamaları durumunda "partiye etkisinin ölümcül olacağı, partinin ya da devletin çökebileceği" uyarısında bulundu. Çin'in eşi benzeri görülmemiş fırsat ve zorluklarla yüz yüze olduğunu, millet olarak da "daha yüksek hedefler belirleyip, daha sıkı çalışmaları gerektiğini" söyledi. Tiananmen Meydanı'ndaki "Halkın Büyük Salonu"nunda yapılan kongrede Hu, Çin'in değişen iç ve küresel ortama ayak uydurması gerektiğini, ekonomik reformlara daha kapsamlı şekilde devam edeceklerini söyledi.

POLİTBÜRO KÜÇÜLEBİLİR

Çin'in en yüksek yönetim organı olarak kabul edilen Politbüro Daimi Komitesi'nin Hu Jintao ve Başbakan Ven Jiabao dahil dokuz üyesinden yedisi yaş haddinden ya da iki dönemlik sınırlamadan dolayı emekliye ayrılacak. Ayrıca kongrede yapılacak reformlar kapsamında üye sayısının dokuzdan yediye düşürüleceği iddia edildi.

Parti'nin lider kadrosundaki değişimin ardından, Mart 2013'te Hu Jintao'nun görevini yardımcısı Şi Jinping'e, Başbakan Ven Jiabao'nun ise Başbakan Yardımcısı Li Keqiang'a devretmesi bekleniyor.

Beşinci kuşak liderlerini seçen Politbüro'da reformcular ile muhafazakârlar arasında denge aranacağı tahmin ediliyor. Uzmanlara göre özel sektörün güçlenmesi gerektiğini savunan Şi ile sosyal devletçi Li arasındaki denge bunun örneği.

Modern Çin'in kurucusu Mao Zedong'un (1949-1976) koltuğunu devralan ikinci kuşak lider Deng Şiaoping'in (1978-1992) "reform ve dünyaya açılma" dönemini Jiang Zemin'in (1992-2002) "ekonomik reform" dönemi takip etti. Dördüncü kuşak lider Hu Jintao, koltuğu 2002'de devralmıştı.

Lider değişimi kapalı kapılar ardında parti içi müzakerelerle yapılırken, birçok muhalifin göz altına alındığı iddia edilldi.