2023 Nobel Kimya Ödülü sahipleri belli oldu

Nobel Ödülleri, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, İsveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesi tarafından, fizik, kimya, edebiyat, barış ve tıp olmak üzere 5 ayrı dalda en başarılı kabul edilen kişiler veya kuruluşlara veriliyor.

2023 Nobel Kimya Ödülü'nü "kuantum noktalarının keşfi ve sentezi"nden dolayı bilim insanları Moungi Bawendi, Louis Brus ve Alexei Ekimov'un kazandığı açıklandı.

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'nde düzenlenen basın toplantısında, Nobel Kimya Ödülü'nün, bağımsız çalışmalarında kuantum noktalarını oluşturan Ekimov ve Brus ile söz konusu kimyasalın üretimini kökten değiştiren Bawendi'ye verildiği açıklandı.

"Kuantum noktaları, LED ışıklı lambalarını geliştirdi"

Kuantum noktalarının, LED ışıklı lambalarını geliştirdiği, QLED teknolojisiyle bilgisayar ve televizyon ekranlarının aydınlatılmasında, biyokimya ve tıpta biyolojik dokuların haritasını çıkarmada kullanıldığı kaydedildi. İsveç Kraliyet Bilim Akademisi, üç bilim insanının kuantum noktalarının keşfi ve sentezi çalışmalarından dolayı 2023 Nobel kimya Ödülü’ne layık görüldüğünü belirterek şu açıklamada bulundu:

Bu küçük parçacıklar benzersiz özelliklere sahiptir ve artık ışıklarını, televizyon ekranlarından ve LED lambalardan yaymaktadır. Kimyasal reaksiyonları katalize ederler ve berrak ışıkları, bir cerrah için tümör dokusunu aydınlatabilir.

Moungi Bawendi

Massachusetts Institute of Technology'de (MIT) profesör. Brus, 1972 yılında AT&T Bell Labs tarafından işe alındı ve 23 yıl boyunca zamanının çoğunu nanokristaller üzerinde çalışmaya ayırdı.

Louis Brus

Brus, Columbia Üniversitesi'nde emeritus profesör. Paris'te doğan ve Fransa, Tunus ve ABD'de büyüyen Bawendi, doktora sonrası araştırmalarını Brus'un yanında yaptıktan sonra 1990'da MIT'ye katıldı ve 1996'da profesör oldu.

Alexei Ekimov

Ekimov Nanocrystals Technology şirketinde çalışıyor. Ekimovi Sovyetler Birliği'nde doğdu ve ABD'ye taşınmadan önce Vavilov Devlet Optik Enstitüsü'nde çalıştı. Ekimov 1999 yılında Nanocrystals Technology Inc. şirketinde baş bilim insanı olarak görevlendirildi.

Ödül, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından takdim ediliyor ve 11 milyon İsveç kronu (yaklaşık 1 milyon dolar) veriliyor.

Nobel Ödülleri hakkında

İsveçli Alfred Nobel'in vasiyeti üzerine ölümünden sonra 9 Haziran 1900'de kurulan Nobel Vakfı'nın insanlığa hizmette bulunanlara verdiği ödüller, dünyada en saygın ödüller olarak kabul ediliyor.

Bunlara ek olarak, Nobel Ekonomi Ödülü, 1968'de İsveç Merkez Bankasının Alfred Nobel'in anısına ekonomi dalında da ödül verilmesini kararlaştırmasıyla, ilk kez 1969'da verildi.

Nobel Ödülleri, her yıl Alfred Nobel'in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık'ta düzenlenen törenle sahiplerine teslim ediliyor.

Öte yandan ödüllerin 1901'deki başlangıcından bu yana verilmediği bazı yıllar da oldu. Toplamda 49 defa yapılan ödül iptallerinin çoğu Birinci ve İkinci Dünya Savaşları sırasında gerçekleşti.

Ödül törenleri, koronavirüs salgını nedeniyle 2020 ve 2021'de de yapılamamıştı.

2023 Nobel Fizik Ödülü sahipleri

2023 Nobel Fizik Ödülü'nün Pierre Agostini, Ferenc Krausz ve Anne L'Huillier kazandığı daha önce açıklandı. Bugün de yine çok önemli bir kategori olan 2023 Nobel Kimya Ödülü sahipleri paylaşıldı.