Fikirci Bey yazdı: SAVAŞ NE ZAMAN BİTECEK?

Rusya’nın Ukrayna saldırısı üçüncü haftasını tamamladı, dördüncü haftaya girdi. Anlaşılan o ki, saldırıları durdurmak için Putin’in kafasında varmak istediği bir nokta bulunuyor ve oraya varmadan durmayacak. Toplantılara da kerhen katılıyor. O noktanın kâğıt üzerinde neresi olduğunu biliyoruz, zaten Putin bu konuda açık ve netti: Kırım'daki Rus egemenliğini tanıması ve Ukrayna'nın silahsızlandırılarak yeniden tarafsız konumuna geri dönmesi… Fakat asıl bilemediğimiz, Putin sahada nereye varmak istiyor? Hangi noktada duracak. Ukrayna’yı ne kadar tahrip ettikten sonra tehdit saymayı bırakacak, onu bilemiyoruz. (Putin’in büyük panik yaşadığı ve başarısızlık içinde olduğunu düşünenler var ülkemiz ve dünyada ama ben aynı kanaatte değilim.)

Ancak Ukraynalı sivillerin yaşadığı insan hakları ihlalleri dünyayı Putin’e karşı birleştiriyor. Zaten temel amaç da bu.

Savaşın kendisi yeterince suç değilmiş gibi bir de “savaş suçları” işleniyor. Suriye’de olduğu gibi acıyı yine bu koşulların ortaya çıkmasında hiçbir dahli bulunmayan sıradan insanlar çekiyor.

Gündemi takip etmeyenler savaşın 24 Şubat 2022 tarihinde başladığını sanır. Biraz daha haberdar olanlar Ukrayna eski Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç’in gerginlik nedeniyle Rusya’dan bölgeye asker göndermesini istediği 2014 yılına kadar gidebilir.

Hayır, aslında savaşın tohumları çok daha önceleri atıldı. Sovyetler Birliği çöküp soğuk savaş sona erdiğinde işlevi biten NATO lağvedilmediği gibi, tam tersine Batıya doğru daha fazla genişledi. Rusya soğuk savaşın sona ermesinden barışçı bir fayda göremedi. NATO bir karış daha ilerlemeyeceğine söz verdiği halde 14 ülkeyi daha bünyesine kattı. Bunların çoğu eski SSCB’nin üyeleri veya müttefikleri idi. Bugün olanlardan işte NATO’nun bu yayılmacı politikası sorumludur. 1990’lardan beri sinsice Ukrayna’yı Rusya’ya karşı örgütleyen ve bugün de Ukrayna halkını göz göre göre ateşe atan ABD sorumludur.

Reel politik açıdan ise bu savaş bugün Biden’in içeride ve dışarıdaki başarısızlıklarını gizliyor, NATO ülkelerini ABD bayrağı altında bir kez daha konsolide ediyor, Avrupa’nın enerji pazarında Rusya’nın rekabet gücünü azaltıyor, ABD’nin o korkunç savaş bütçesini haklı çıkarıyor ve NATO üyelerine bol bol silah satmaya yarıyor. Rusya federasyonunun zayıflamasıyla ABD’nin rejim değişikliğine uğratmak istediği Küba, Venezüella ve Nikaragua gibi ülkelerin göreceği zararları saymıyorum bile. Biden daha ne istesin?

Aslında komünizmden vazgeçen Rusya, Avrupa’nın bir parçası olmak için çok çaba harcadı. Doğrusu da buydu. Rusya’yı da arasına alan ve Rusya gibi bir enerji devini entegre eden Avrupa çok güçlü olabilirdi. Ama o zaman hem dünyada barış olur hem de ABD’nin sistem üzerindeki hegemonya tekeli kırılırdı. ABD Rusya’nın sisteme dâhil olmasını hiç istemedi. Bugün gelinen noktada Avrupa’da Putin’i müttefik saymaya cesaret edecek tek bir ülke kalmadığı gibi Rusya’nın Avrupa’ya dönük tüm iyi niyetli ekonomik, kültürel ve politik çabaları da tersyüz oldu. (Tek istisna NATO ülkesi Türkiye)

Yani savaş 3 hafta önce başlamadı ve Ukrayna, ABD’nin bitirmek istemediği soğuk savaşın ikinci yarısında sadece iki ateş arasında kaldı.

Söylediklerim çok soyut kaldı. Mesela “peki, bu savaş nasıl sonuçlanacak?” gibi somut bir soruya benim cevabım “bir hafta veya bir ay sonra” değil; “Rusya’nın talepleri karşılanınca” değil, “Ukrayna teslim olunca” değil. Benim cevabım: “sonuçlanmayacak, Ukrayna’da bitecek başka bir yerde başlatılacak, ta ki ABD’nin hegemonyası yıkılana kadar.

Peki, bu yakın mı? Hayır, ufukta görünmüyor bile…

Rusya bunca insani suç işlerken ABD ne yapıyor sanıyorsunuz?

Biden, Ukrayna’ya yardım için 800 milyon dolar silah yardımında bulunma sözü vermiş. Yani barış için caydırıcı olmak yerine yangına 800 milyon dolarlık benzin dökmeye karar vermiş. (Daha önce de toplam 750 milyon dolarlık yardım yapmıştı) Tabi dolaylı olarak. Saddam’ı olmayan kitle imha silahları içim imha eden ABD, kitle imha silahlarında dünyada ilk üçe giren Putin’den “korkuyor” ve savaşı bir günde durduracak gerçek bir müdahaleden kaçınıyor.

Peki, biz ne yapıyoruz? Bizim savaşın sürmesinde hiçbir çıkarımız yok. Ruslar ve Ukraynalılar bizim turizm gelirimizin dörtte birini sağlıyor. Şimdi Ukraynalılar gelemeyeceği gibi Rusların da gelebileceği şüpheli. Ayrıca Rusların avro kullanması yasaklandı, kredi kartları dünya SWIFT sisteminden çıkarıldı. Yani savaş bize külli zarar.

Evet, “Foreign Policy”de yayınlanan bir makalede Ukrayna’ya yapılabilecek 10 yardım önerisinden bir tanesi de Ukrayna’ya Türk IHA ve SIHA’larını vermek. Ama bizim iki ülke ile ticari ilişkilerimiz düşünüldüğünde kaybedeceklerimiz yanında bunun devede kulak kalacağı belli.

Sonuçta, herhalde dünyada bizden daha fazla barış isteyen ülke yoktur.

Türkiye hem siyasi hem ahlaki olarak doğru yerdedir.

@kalemciler