Hanuka, İbrani takvimine göre Kislev'in 25. günü başlayıp sekiz gün süren bir Yahudi bayramıdır. Ayrıca "Işık Bayramı" veya "Yeniden Adanma Bayramı" olarak da anılır.
Hanuka sözcüğü İbranice "adama, ithaf etmek" anlamlarına gelir. Bu bayramın tarihleri, Gregoryen takvimiyle her yıl değişiklik göstermektedir. Hanuka Bayramı 2020 yılında 10 - 18 Aralık tarihleri arasına denk gelmiştir.
HANUKA BAYRAMI TARİHÇESİ
Bu bayram, Suriye-Yunan Kralı Antiohus ve ordularının, Makabiler tarafından bozguna uğratılıp, II. Bet-Amikdaş’ın putperestlerden kurtarılmasını ve tekrar Tanrı’ya adanmasını simgeler.
Bet-Amikdaş putlardan ve simgelerden temizlendikten sonra, Tapınak’taki Ebedi Işık’ı yakmak için sadece bir küçük kap kutsiyeti bozulmamış yağ bulundu. Bu yağ, Menora’yı yalnızca bir gün boyunca yakmaya yetecek miktardaydı.
Mucize eseri, o küçük kap yağ, tam sekiz gün boyunca yanmaya devam etti ve Koen’ler o arada yeni kutsal yağ hazırlayabildiler.
25 Kislev’den başlayarak, sekiz gece boyunca, her gece bir mum artırarak Hanuka mumları yakılır ve bu mucize tekrar yaşatılarak evler Işık’la doldurulur.
HANUKA BAYRAMI NASIL KUTLANIR?
Hanukiya adı verilen, Menora’ya benzeyip fazladan iki kolu daha olan, 9 kollu şamdanın kollarının yakılmasıyla kutlanılır. Birinci gün bir tane, ikinci gün iki tane yakılır ve bayram boyunca her gün bir fazla kolun yanmasıyla devam eder. Hanukiya’nın ortasındaki, diğerlerine göre daha yukarıda bulunan kola Şamaş ismi verilir ve bu kol her gün yanar.
Hanukiya evde iki yere konulabilir. Birincisi ve tercih edileni, yoldan geçen herkesin bu mucizeye şahit olabilmeleri için pencere önüne koymaktır. Diğeri ise, kapıdan içeri girerken hemen girişin soluna yerleştirmektir. Böylece kişi, kapıdan girerken, sağında Mezuza, solunda Hanukiya mitzvalarıyla çevrili olacaktır.
Hanukiya yanarken bir yerden bir yere taşınmaz. Söndükten sonra istenilen yere götürülebilir.
HANUKA NE ZAMAN YAKILIR?
Hanuka, Şabat öncesi harici, her gün yıldızlar çıktıktan sonra, akşam yatana kadar yakılabilir. Bir gece HanuKa’yı yakmayı unutan kişi, ertesi gün, akşama kadar yakabilir.
Hanuka, en az yarım saat yanmalıdır. Mumlar veya yağ, buna göre ayarlanmalıdır. Yarım saat dolmadan önce Hanuka sönerse, yakma işlemi tekrarlanır.
CUMHURBAŞKANI'DAN HANUKA BAYRAMI MESAJI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Hanuka Bayramı dolayısıyla yayımladığı mesajda, Musevilik inancına sahip tüm vatandaşların bayramını tebrik etti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, mesajında şunları kaydetti:
"Ülkemizi, hiçbir insanımızın inancından, kılık kıyafetinden veya dünya görüşünden dolayı ötekileştirilmediği bir iklime kavuşturduk, bu iklimi güçlendirmekte kararlıyız. Antisemitizm, İslam düşmanlığı ve yabancı karşıtlığının veba gibi yayıldığı bir dönemde Türkiye, engin hoşgörü kültürü ve farklılıkları zenginlik olarak gören geleneğiyle tüm dünyaya örnek olmaya devam edecektir. Toplumumuzun ayrılmaz parçası olan Musevi vatandaşlarımız başta olmak üzere tüm Musevilerin Hanuka Bayramı'nı tebrik ediyor, iyiliğin kötülüğe, aydınlığın karanlığa galebe çaldığı bu anlamlı günde kendilerine esenlikler diliyorum."
