Daha önce Çin ve Katar merkez bankaları ile para takası anlaşması yapan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’ndan (TCMB) yeni hamle geldi.
Güney Kore Merkez Bankası ile TCMB arasında 2,3 trilyon won'luk (17,5 milyar TL) kur swapı anlaşmasına varıldı.
Swap anlaşması 3 yıl sürecek. İki taraf, anlaşmanın uzatılmasını görüşebilecek.
Haberin akabinde swap anlaşmasına dair bilgiler araştırma konusu oldu. Swap anlaşması nedir, ne işe yarar? soruları merak ediliyor.
Peki Merkez Bankası swap anlaşması nedir? İşte ayrıntılar...
SWAP ANLAŞMASI NEDİR?
Swap kelime anlamı olarak "değiş tokuş etmek, takas etmek, değiştirmek" gibi anlamlara gelmektedir.
Finans piyasalarında ise iki tarafın belirli bir zaman dilimi içinde farklı faiz ödemelerini ve / veya farklı para birimlerini karşılıklı olarak değiştirdikleri takas anlaşmasına "swap anlaşması" deniyor.
Swap piyasasında ağırlıklı döviz swapları ile faize dayalı swap sözleşmeleri işlem görüyor.
2000'lerin sonundaki küresel likidite krizi sırasında sıkça başvurulan swap hattı uygulaması ile merkez bankaları kendi para birimlerini diğer bankalara verip, yabancı para birimi alabiliyor.
Böylece piyasaya likidite sağlanarak, herhangi bir ülkenin döviz bulma ya da ödeme yapma sıkıntısı yaşamasının önüne geçilmesi hedefleniyor.
SWAP ANLAŞMASI ÇEŞİTLERİ
Swap, üç şekilde yapılır: Para swap’ı, faiz swap’ı ve çapraz döviz swap’ı
1) Para (döviz) swap’ı: Taraflar, anlaştıkları oran ve koşullarda belirli miktardaki para birimlerini değiştirir. Belirli bir süre sonunda değiştirilen ana paralar geri verilir.
2) Faiz swap’ı: Taraflar, anlaştıkları varsayımsal bir anapara tutarı üzerinden hesaplanan sabit faiz ödemeleri ile değişken faiz ödemelerini aynı para birimi üzerinden birbiriyle değiştirir. Sadece faiz ödemelerinin yapısı değişir, anapara takası yapılmaz. Bu, çoğunlukla ABD Doları ile gerçekleştirilir.
3) Çapraz döviz swap’ı: Farklı para birimleri ve farklı faiz yapısı üzerinden borçlanan taraflar, diğer tarafın borcuna ilişkin anapara ve faiz ödemelerini yerine getirmek üzere anlaşır.
TARAF KURULUŞLAR
Merkez bankaları Çok uluslu şirketler Yerel yönetimler Uluslararası fonlar Bankalar İthalat-ihracat firmaları
SWAP ANLAŞMASININ AVANTAJLARI
– Kredi arbitrajısayesinde işletmeler, fonlama maliyetlerini azaltabilir.
– İşletmelerde etkin aktif ve pasif yönetimi sağlar.
– Farklı piyasalara erişim imkanı sağlar.
– Yeni kredi kullanma maliyetinin altında bir maliyetle yeni kaynaklara ulaşım imkanı sağlar.
– Farklı vadelerle sözleşme imkanı sağlar.
– Ticari sırları korumaya imkan verir.
– Üstlenilmişolan riskleri azaltıcı veya ortadan kaldırıcı etki yaratır.
DEZAVANTAJLARI
– Kredi, faiz ve kur riski tamamen ortadan kalkmaz.
– Resmi ve organize bir piyasası bulunmamaktadır.
– Sözleşmelerin belirli bir standardı bulunmamaktadır.
