Gayzer nedir

Gayzer kelimesinin kökeni İzlanda’daki Geysir isimli, püsküren sıcak su kaynağıdır. Geysir kelimesi ise İzlanda dilinde "püskürmek" anlamına gelen geysa kelimesinden türetilmiştir.

Volkanik yörelerde yeraltındaki sıcak suyun belirli aralıklarla fışkırması ile oluşan kaynaklar gayzer olarak adlandırılır.

Gayzerler, bir püskürtmede yüzlerce litre suyu onlarca metre yükseğe taşıyabilir.

Peki gayzerler nasıl oluşur? Kısaca anlatalım...

GAYZERLERİN OLUŞUMU

Yağmur veya kar suları küçük çatlaklar boyunca yeryüzünden binlerce metre aşağıya sızar. Sızan su yeraltındaki mağaralarda birikir.

Yeraltındaki bu mağaralarda su 300oC’den fazla bir sıcaklığa ulaşsa da, o derinlikte kayaların ve daha üstte bulunan suların oluşturduğu çok yüksek basınçtan dolayı gaz halde bulunmaz.

Aşırı sıcak su, bulduğu açıklıklardan yukarı doğru hareket eder ve bu esnada üzerine etki eden basınç azalmaya başlar. Bu durumda su daha düşük sıcaklıklarda kaynamaya başlar.

Basınç azalması çok hızlı gerçekleşirse kaynamakta olan su yeryüzünde buhar olarak açığa çıkar ve bu durum gayzer püskürmesine neden olur.

Suyun yeryüzüne doğru ilerlediği yarık ne kadar darsa gayzer de o kadar yükseğe püskürür.

GAYZER ÖRNEKLERİ

Dünya genelindeki 1000 kadar gayzerin yaklaşık yarısı Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Yellow Stone Milli Parkı’nda bulunuyor.

Tüm gayzerler arasında en bilineni ise bu parkın içindeki Old Faithful’dur. Yine aynı park içinde yer alan Steamboat isimli gayzer ise yaklaşık 100 m ile şu an için en yükseğe su püskürten gayzerdir.

Gayzerlere Rusya, Şili, Yeni Zelanda ve İzlanda’da sıkça rastlanır. Ülkemizde ise gayzer bulunmuyor.

(OL

(Old Faithful Gayzeri)