Maksim Gorki, Rus ve dünya edebiyatının başta gelen yazarlarından. Eserlerine serpiştirdiği toplumsal argümanlarla realist bir çizgide oldu. Gorki’nin Ana romanını da bu minvalde değerlendirmek lazım. Yazarın 1906’da yayımlanan romanı, tarihe derin izler bırakacak olan Bolşevik Devrimi’nin ayak seslerini oluşturmuştur. Gorki, Rus işçi sınıfının hayatını yakından izledi 1 Mayıs marşını yazdı.
Rusya Novgorod’da 28 Mart 1868’de doğan Gorki, asıl adı Aleksey Maksimoviç Peşkov'dur. Rusça ’da “acı” anlamına gelen “Gorki” takma adını almayı tercih etti. Babasını küçük yaşta kaybeden ünlü yazar, hayatın zorluklarıyla erkenden tanıştı, çeşitli ağır işlerde çalışarak hayata tutunmaya çalıştı. Ana, Rus yönetmen Vsevolod Pudovkin tarafından 1926'da beyaz perdeye taşındı
TOPLUMSAL GERÇEKÇİ YAZAR
Çalıştığı gemide bulaşıkçılık yapan Gorki, okumaya ve yazmaya büyük ilgi duydu. Bu zaman zarfından yaşadığı sorunlarla baş edemeyeceğini anlayınca intihara bile kalkışan Gorki, toplumsal gerçekçi edebiyatçıların öncülerindendir. Petersburg’da yayımlanan bir edebiyat dergisinde 1895 yılında yayımlanan “Çelkaş” adlı öyküsüyle edebiyat dünyasına ilk adımını atan yazarın adı yavaş yavaş zikredilmeye başlanmıştı.
ELEŞTİRİLERİN ODAĞINDA KURTULAMADI
Yeni roman ve öyküler kaleme almak istediyse de pek başarılı olduğu söylenemez. Zira dönemin güçlü yazarları ve eleştirmenleri tarafından eserleri sağlam bir kurgu ve yalınlıktan uzak olduğunu düşünenler çoğunluktaydı. Sert eleştirilere rağmen ilk romanı “Foma” 1899’da yayımlanınca yergilerin odağında kurtulamayan yazar, kendisini eleştirenlere en sert cevabı “Ana” kitabıyla verdi.
Maksim Gorki..
Gorki, Benim Üniversitelerim, Çocukluğum, Ekmeğimi Kazanırken, Güncemden yapraklar adlı ölümsüz eserlerinde yaşamının çetinliklerini çıplak biçimde anlattı. Toplumun ana iskeletini oluşturan başta ekonomi olmak üzere, kalemini insanın var olma mücadelesine dair kullandı.
ÖLÜMÜ ÜZERİNDEKİ SIR PERDESİ
Çeşitli siyasi organizasyonlarda yer aldı, Komünist Parti’nin üyeleri arasında oldu. Çarlık rejiminin yıkılması ve sosyal adaletin sağlanması için mücadele etti. Hayat onu yormuştu artık, hastalandı tedavi görmeye başladı. Tedavideyken 68 yaşında 1936’da aniden hayatını kaybetti, ölümü herkes tarafından kuşkulu bulunsa da iddiaların üzerine gidilmedi.
Ölümü üzerindeki sır perdesi aralanmayan Gorki, arkasında iz bırakan eserlerle adını ölümsüzleştirdi.
Filme uyarlanan Ana'nın tanıtım afişi...
ANA…
Gorki, denilince Ana romanın akla gelmesi onun sarsıcı ve önemli bir eser olmasından ileri gelmektedir. Pavel, fabrikada zor şartlarda çalışan binlerce işçiden biriydi. İşçiler üzerindeki baskılar, sosyal adaletsizlik, kapitalizmin keskin çarkları arasında debelenen insanların dramlarını ustaca işleyen Gorki, Ana romanıyla büyük yankılamalara neden oldu.
Drama türünde olan filmden bir sahne
Pelage'nin, oğlu Pavel’in işçiler arasında başlattığı özgürlükçü fikirlere ilk başta korkuyla yaklaşsa da, daha sonra oğlunun en büyük destekçisi olur. Pavel’in entelektüel fikirlere sahip ve iyi hatip olması onu lider kılan birkaç özellikti. Pavel’in bildiriler dağıtması, gazete ve dergileri sert siyasi yönetime rağmen çıkartması kendisini hapishaneyle tanıştırsa da ideallerinden vazgeçmeyen ateşli bir gençtir.
"SİZ ZAVALLISINIZ..."
Pavel’in hapiste olmasını kabullenemeyen anne Pelage, oğlunun ilkelerinin peşinde koşarak gerçekleştirmek isteyince Çarlık Rusya’sının polisleri ve jandarmaları tarafından sıkı takibe alınır. Pelage’nin, Pavel’in arkadaşları tarafından büyük saygı uyandırarak oluşacak işçi devriminin meşalesini taşıyan kadın olur.
İzlendiğini elbette biliyordu Pelage. Trenle Moskova’ya hareket halindeyken sert çehreli iki kişinin kendisine doğru yaklaştığını gördü. Oğlu için çantasında hazır tuttuğu bildirileri çıkarttı, etrafa saçtı. Jandarmalar kollarına girdi, yerde sürüklendi. Jandarmalardan biri, ani bir hareketle Pelage’nin boğazından tuttu ve konuşmasını engelledi. Ana, boğuk ve acı bir sesle son sözünü söyledi.
“Siz zavallısınız...”
Maksim Gorki'nin Ana romanını henüz okumadıysanız geç kalmış sayılmazsınız.
Yazar: Maksim Gorki
Yayınevi: İlgi Kültür Sanat Yayınları
Çeviren: A. Erkin Köylügil
Türü: Roman
Basım yılı: 2017
Syf: 312
Kitabı satın almak için linki tıklayın:
Ergül Tosun
Kitap sayfası için iletişim: ergul.tosun@ensonhaber.com
Daha Fazla Yorum Yükle
0 Yorum Yapılmış