Tarihi bellek niteliğinde olan, geçmişten geleceğe Türk Köylü Dansları kitabı
Ergül Tosun

Anadolu coğrafyasında buram buram kültür var, gelenek var, görenek var... Ne diyor Köylüsü şiirinde; "Türk köylüsü topraktan öğrenir, kitapsız konuşandır."

Sanırım Türk köylüsünü bundan daha iyi anlatan söz yoktur. Yıllar önce Metin And tarafından yazılan Türk Köylü Dansları kitabı, yeniden gözden geçirildi ve yeni görsellerle zenginleştirildi.

Unutulmaz fotoğrafçı Ara Güler'in fotoğraflarının yer aldığı Türk Köylü Dansları kitabı, tam bir bellek çalışması. Geçmişten günümüze uzanan Türk köylüsünün oynadığı danslar, oyunları ilk defa göreceksiniz.

Titizlikle hazırlanan ve yeniden gözden geçirilen bu yapıtta Anadolu coğrafyasının buram buram kokan kültürü var. Günümüzde oynanan dansların, halk oyunlarının kökeni işte bu kitapta yatıyor.

Özellikle harika fotoğraflarla desteklenen ve usta fotoğrafçı Ara Güler'in kadrajından çıkan ölümsüz anların derlemesinden oluşan Türk Köylü Dansları kitabını okumalı ve incelemelisiniz.

Zannımca her kitaplıkta bulunması gereken büyük eser olma özelliğini taşıyan bu yapıtta pek çok detayı, kültürü göreceksiniz. Bu kitapta Anadolu coğrafyasının destansı halk oyunlarının ve danslarının öykülerini okumakla kalmayacak; 60 yıl önceki Türk kültür ve yaşayışı hakkında bilgiler edineceksiniz.

Türk Köylü Dansları’nın bu baskısında Metin And Arşivi’nde yer alan, başta Ara Güler’in fotoğrafları olmak üzere birçok eski ve yeni arşivden, kaynaklardan görseller eklendi. Kapakta ise yine Metin And Arşivi’nden Fikret Otyam fotoğrafı…

18. yüzyıl sonlarıyla 19. yüzyıl başlarına ait halay çekenleri betimleyen A. I. Melling, gravürlerle, halk danslarımız için en eski ve gerçeğine çok yakın görsellere imza atmış: Sıra başında mendil sallayan, davul, zurna ve saz eşliğinde oynayanlar, seyredenler…

TÜRKLÜĞÜN GEÇMİŞİ

Dinsel boyutundan, gösterim boyutuna Türk halk oyunları Türklüğün geçmişi, yolculukları, durak yerleri, yayılma ve etkileme-etkilenme alanları kadar eski ve köklüdür. Metin And, 1962’de Dionisos ve Anadolu Köylüsü ile 1964’te Türk Köylü Dansları’nı yayınlayarak ihtiyaçlara cevap aramak amacıyla bu alanda cesur adımlar attı.

YENİ BASKISI YAPILAN KİTAP

Yazar geçmiş ve günceli, gösterim sanatları, mitolologya, halkbilimi ve dans tarihi açısından gününe ve bugününe göre yeni görüşlerle inceledi. Bu iki kitap, aynı kalemden çıkmış ve birbirinin kardeşi olarak görülmeye değer örnek çalışmalardır. Bu cesur adımların en büyüğü ise genişletilmiş ve gözden geçirilmiş yeni baskısıyla Oyun ve Bügü.

EVRENSEL BAKIŞ AÇISI

Türk Köylü Dansları evrensel bakış açısıyla yerli olana yönelmenin güzel örnekleriyle doludur. Yeni önermeler için görsellerle zenginleştirilmiş olarak okuyucuyla bir kez daha buluşuyor.

ergul.tosun@ensonhaber.com