Yazar Sabahattin Ali'nin 48'inci ölüm yıldönümü

Cumhuriyet döneminin önde gelen aydın ve yazarlarından olan Sabahattin Ali'nin bugün 48'inci ölüm yıldönümü. Usta yazarı sevgi ve saygıyla anıyoruz.

1948 yılında karanlık bir cinayete kurban giden usta yazar, hâlâ tüm okurların hafızalarında yerini koruyor. Eserleri baskı üstüne baskı yapan, Kürk Mantolu Madonna romanıyla efsaneleşen Ali, 74 yıldır aramızda yok.

Toplumcu gerçekçi eserleriyle edebiyatımızda en çok okunan kalemlerin başında gelen Sabahattin Ali’nin ismi hem ülkemizde hem de dünya kamuoyunda önemli yere sahip.

Yazdıkları ve öne sürdüğü fikirleriyle dönemin yönetimince sakıncalı bulunan Ali’nin hayatı hapishanelerde ve sürgünlerde geçti. Türkiye’nin değişik vilayetlerinde dört duvar arasında kalan usta yazar, ülkesine olan sevdası ve aşkıyla yaşadı.

"ALDIRMA GÖNÜL ALDIRMA"

Sinop cezaevindeyken yazdığı Aldırma Gönül Aldırma şiiri, Ali’nin yaşama sevincinin haykırışıdır.

Başın öne eğilmesin
Aldırma gönül aldırma
Ağladığın duyulmasın
Aldırma gönül, aldırma

Dışarda deli dalgalar
Gelip duvarları yalar
Seni bu sesler oyalar
Aldırma gönül, aldırma

Sabahattin Ali, 25 Şubat 1907’de Edirne Vilayeti’nin Gümülcine Sancağı’na bağlı Eğridere kasabasında hayata gözlerini açtı. Babasının devlet memuru olması sebebiyle okulu farklı illerde bitiren Ali, Yozgat’ta ilkokul öğretmenliği yaptı.

Sabahattin Ali, Konya’da bulunduğu sırada Mustafa Kemal Atatürk’ü eleştiren sözler sarf eder ve tutuklanarak Sinop cezaevinde bir yıl olan cezasını çekmeye başlar.

Daha sonra Cumhuriyetin onuncu yıl dönümü vesilesiyle çıkarılan genel bir afla özgürlüğüne kavuşur. Aliye Hanım ile 1935’te dünya evine giren Sabahattin Ali’nin bu evliliğinde kızı Filiz Ali dünyaya gelir.

İÇİMİZDEKİ ŞEYTAN

Yazarın İçimizdeki Şeytan romanı yayınlandığın büyük tepki topladı ve Sabahattin Ali'nin devletteki görevinden el çektirimesine neden olur.

İşsiz kalan Ali, İstanbul’da gazetecilik yapmaya başlar. Türk Edebiyatı’nın önde gelen iki ismi Aziz Nesin ve Rıfat Ilgaz’la meşhur Marko Paşa dergisini çıkardı, yazılarıyla katkı sundu.

Bir döneme damgasını vuran derginin isminde dolayı kapısına kilit vuruldu. Derginin ismindeki paşa ifadesi milli şef İsmet İnönü’ye gönderme olduğu gerekçesiyle Marko Paşa’nın yayın hayatına son verildi. Ali, başka bir davadan dolayı 1948’de Paşakapısı cezaevinde üç ay hapis yattı.

Üzerindeki baskılar her geçen gün artan Sabahattin Ali, kaçmak için pasaport başvurusu yapar fakat olumlu bir cevap alamaz. Bunun üzerine yasadışı yollarla Bulgaristan’a kaçamaya karar verir.

Kendisini Bulgaristan’a götürecek olan Ali Ertekin adlı kişi, usta şair ve yazarı feci biçimde öldürdüğünde tarihler 2 Nisan 1948’i gösteriyordu.

RUHUN DERİNLİKLERİNE DALAN YAZAR

Yaşamı boyunca pek çok eser kaleme alan Sabahattin Ali, insan ruhunun derinliklerine nüfuz eden satırlarıyla ne kadar gerçekçi bir yazı ustası olduğunu kanıtlamıştır.

Hem şiirleriyle hem de roman ve öyküleriyle Cumhuriyet dönemi yazarları arasında üretkenliğiyle öne çıkmıştır.

Kuyucaklı Yusuf romanında anne babası bir gece eşkıyalar tarafından öldürülen Yusuf’un acıklı öyküsünde o dönem yaşanan sosyal ve siyasal çarpıklığa dikkat çekmiştir.

Klasikleşen Kürk Mantolu Madonna kitabıyla da ölümsüz bir aşkın fotoğrafını sunan Sabahattin Ali, edebiyat hayatımızdaki müstesna yeri tartışılmaz.

Ergül Tosun

Kitap sayfası için iletişim:

ergul.tosun@ensonhaber.com