Arı poleninin 6 faydası
Serkan Şahin

Tek kelimeyle anlatacak olursak, arılar dünya için bir nimettir. Pek çok değerli bitki için tozlayıcı olarak önemli bir ekolojik rol oynarlar. Bunun yanı sıra bazı arılar, bal üretirler.

Birkaç arı türü nektardan bal üretir. Bal, antibakteriyel ve antifungal özelliklere sahip, ayrıca vücut nemlendirmesinden öksürük kesici ve yanık tedavisine kadar evde kullanılan tatlı, bozulmaya dayanıklı bir süper besindir.

Yine de bal, bal arılarının ürettiği tek eşsiz madde değildir. Larvalarını ve kraliçelerini beslemek için arı sütü ile birlikte yapı malzemesi olarak balmumu ve propolis üretirler. Ayrıca poleni, kovan için önemli bir besin kaynağı haline gelen arı poleni olarak bilinen küçük demetler halinde paketlerler.

Tüm bu arı ürünleri insanlar tarafından bir dereceye kadar kullanılmaktadır. Arı poleni de bu, geniş kapsamlı sağlık yararları sağladığı inancı nedeniyle bir besin takviyesi olarak popüler hale gelmiştir. Ancak bu inanç evrensel değildir ve bazı uzmanlar arı poleninin insan vücudu için neler yapabileceğine dair iddialar konusunda daha ihtiyatlı davranmaktadır.

Arı poleninin 6 faydası

ARI POLENİ NEDİR?

Bal arıları bir çiçekten polen toplarken, onu tükürük veya nektarla karıştırıp arka ayaklarındaki "polen sepetlerine" paketler. Ortaya çıkan arı poleni topakları kovana geri gönderilir, burada toplayıcılar onları bırakır ve uçamayan işçiler onları petek hücrelerine yükler. Daha sonra kovanın ana protein kaynağı olan arı ekmeğini oluşturmak için fermantasyona tabi tutulurlar.

Arı poleni, kovan girişini, arıların bacaklarından geçerken polenleri toplayan polen tuzaklarıyla donatarak, son adımdan önce hasat edilebilir. Bu polen arılar tarafından iyileştirilip paketlenmiş olsa da, bu noktada hala hammaddedir, bu nedenle birçok farklı bitkiden polen içerebilir. Arı poleninin içeriği, koloninin kovanının yakınında hangi bitkilerin olduğuna ve arıların hangilerini ziyaret ettiğine bağlı olarak oldukça değişkendir.

Arı poleninin içeriği çok değişken olduğu için doğru dozu nasıl belirlenebilir? Uzmanlar, standart bir içerik olmadığı için bunun pek mümkün olmayacağını söylüyor. Yine de arı poleninin yapısında bazı geniş modeller vardır. 2015 yılında yapılan bir araştırmaya göre , yaklaşık yüzde 10 temel amino asitler, yüzde 35 sindirilebilir karbonhidratlar, yüzde 26 şeker, 23 protein, yüzde 5 yağ asitleri ve yaklaşık yüzde 1 flavonoid dahil olmak üzere çeşitli sağlık yararları ile ilişkili bir grup bitki besinidir.

Arı poleninin 6 faydası

ARI POLENİ BESİN DEĞERLERİ

Arı poleninin beslenme açısından nasıl neler sağladığını merak mı ediyorsunuz? 10 gram arı poleninin beslenme yakından bakalım.

Kalori: 40 kcal

Protein: 2 gr

Yağ: 0 gr (Var olan yağ hesap edilmeyecek kadar küçük miktarda)

Toplam Karbonhidratlar: 7 gr

Lif: 1 gr

Şeker: 4 gr

Arı poleninin 6 faydası

ARI POLENİNİN FAYDALARI

Arı poleninin genel yapısı hakkında bildiklerimize dayanarak, sağlık yararları sunabileceğine inanılıyor. Arı polenleri, insan sağlığı için çok önemli olan flavonoidler adı verilen bir madde içerir. Meyve ve sebzelerin yanı sıra çay ve kahveden birçok flavonoid alırız. Antioksidan, antienflamatuvar özelliklere sahip oldukları için sağlığı oldukça yararlıdırlar.

Niasin, biyotin ve folik asit gibi vitaminleri içeren ikincil bitki metabolitleri olarak bilinen çok çeşitli özel bileşikler göz önüne alındığında, 2016’da polen üzerine yapılan büyük bir çalışmanın yazarları, arı poleninin “sağlığı geliştirici bir değer” sağlamasının mantıklı olacağını bildirdi.

Yine de araştırmacılar, arı poleninin değişken bileşiminin çalışmayı zorlaştırdığını ekledi. Arı poleni bileşenlerinin potansiyel olarak biyoaktif ve terapötik özelliklere sahip olmasına rağmen, arı poleninin tedavide kullanılabilmesi için kapsamlı araştırma yapılması gerekiyor.

Çoğu uzman arı poleninin genellikle antioksidan, antienflamatuar, antimikrobiyal ve bağışıklık artırıcı özelliklere sahip olduğunu iddia ediyor. Ayrıca karaciğer hasarı, kalp hastalığı ve diş çürüğü gibi çeşitli rahatsızlıklara karşı koruma yeteneğine de işaret ediyorlar. Besleyici bir gıda olabilir, ancak uzmanlar genel olarak bu ünlü sağlık yararlarının insanlarda kanıtlanmamış olarak kaldığı konusunda hemfikir.

Arı polenini çeşitli koşullar için bir sağlık yardımı olarak önermek için insanlar hakkında hala yeterli veri yoktur. Bununla birlikte, aşağıda bahsedilen çalışmaların bir kısmı, arı poleninin insanlar üzerindeki potansiyel etkilerine ilişkin olası ipuçları sağlamaktadır. İşte arı poleni hakkında, çoğu hayvan çalışmalarına dayanan yaygın faydalar.

Alerji tedavisi

Bazı insanlar, polen alerjilerini duyarsızlaştırma ile yenme umuduyla arı poleni tüketirler. Bu mümkün olabilir, ancak göründüğü kadar basit değildir. Birincisi, alerjik olduğunuz belirli polenleri yeterli miktarda içermesi gerekir, ki bu arı poleninin değişkenliği göz önüne alındığında bunu sağlamak zordur. Ve birçok insan, arıların tozlaşmadığı veya böceklerden ziyade rüzgarla tozlaşmaya dayanan polene karşı alerjiden muzdariptir. Arılar tesadüfi miktarlarda ağaç poleni toplayabilir, ancak muhtemelen önemli miktarlara erişemezler.

Alerji iğneleri çok daha etkilidir ve onlarca yıldır kapsamlı bir şekilde incelenmiştir. Bu durumda, cildin altına enjekte edilmesine alerjiniz olduğunu bildiğiniz saflaştırılmış ve standartlaştırılmış polen özleri alırsınız ve bu da daha güçlü bir bağışıklık tepkisi ortaya çıkarır.

Antioksidan etki

Arı poleni, yukarıda bahsedilen flavonoidleri içeren birçok bitkide bulunan bir organik bileşik ailesi olan polifenoller bakımından zengindir. Polifenoller, hücre hasarını önlemeye yardımcı olan bileşikler olan antioksidanların kaynağıdır.

Arı poleninin insan sağlığını nasıl etkilediğine dair hala yetersiz kanıt olabilir, ancak hayvan araştırmalarından en azından bazı olası ipuçları var. Örneğin, yapılan bir araştırma , arı poleninin bal, arı sütü ve propolis ile birlikte, pestisitlerin yayın balıklarında neden olduğu oksidatif hasarı tersine çevirdiğini buldu. Araştırmacılar bunu, bu arı ürünlerinin yüksek polifenol içeriğine bağladılar.

Genel olarak, arı poleninin antioksidan özellikleriyle ilgili araştırmalar, yalnızca farklı koloniler ve iklimler arasında değil, aynı zamanda polenin ne zaman ve nasıl toplandığına da bağlı olarak yüksek derecede değişkenlik göstermektedir. Bu, arı poleninin antioksidan yararı hakkında herhangi bir sonuca varmayı zorlaştırır.

İltihap karşıtı yetenek

Arı poleni genellikle geniş anti-enflamatuar özellikleriyle lanse ediliyor, ancak yine kanıtlar hayvan çalışmalarından geliyor.

Şişmiş ayakları olan fareler üzerinde yapılan bir çalışmada, araştırmacılar arı poleninin şişmeyi azalttığını, arı poleninden yapılan bir ekstraktın, ödemi güçlü bir şekilde engellediğini bulmuşlardır.

Bir 2020 çalışması  da benzer bir sonuca ulaştı. Bulgular, arı poleni özütünün farelerde önemli bir anti-enflamatuar ve anti-anjiyogenez etkisine sahip olduğunu, yani iltihaplanmanın yanı sıra tümör büyümesini de engelleyebileceğini ortaya koydu.

Tüm bu çalışmaların kemirgenlerde yapıldığına dikkat etmek önemlidir. Bulguları insanlara aktarmak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Karaciğer koruması

Yapılan bir araştırmaya göre, kestane arısı poleni karaciğer hücrelerini koruyabilir ve karaciğer hasarını tersine çevirebilir. Çalışma ayrıca, başka bir antioksidan tedavisinin yan etkileri olmadan bunu yaptığını belirtiyor.

2019 yılında yapılan bir araştırma, Çin'in S. chinensis bitkisinin çiçeklerinden toplanan arı poleninin obezite olan farelerde karaciğer hastalığını önleyebileceğini öne sürüyor. Bunlar hayvan çalışmalarından umut verici sonuçlardır.

Menopoz semptomlarının giderilmesi

2015 yılında yapılan bir çalışmada araştırmacılar, 46 meme kanseri hastasından arı poleni veya bal alırken menopoz semptomları üzerindeki etkisini bildirmelerini istedi. Her iki grubun yaklaşık yüzde 70'i semptomlarda bir iyileşme gördüklerini söyledi.

Yayınlanan gibi birkaç diğer küçük çalışma da benzer sonuçlar buldu. Yine de bu çalışmaların bazı sınırlamaları vardır. Tipik olarak az sayıda katılımcı içerirler, kendi kendilerine bildirilen verilere dayanırlar ve arı poleninin doğrudan semptomların azalmasına neden olduğunu kanıtlamazlar. Ancak arı poleni hakkındaki çoğu bilgi, onların gerçekten yararlı olduğunu gösteriyor.

Daha hızlı iyileşme

Arı poleninin anti-enflamatuar, antioksidan ve antimikrobiyal özellikleri onu yanıklar ve diğer yaralar için etkili bir tedavi haline getirebilir. Örneğin, hayvanlar üzerinde 2016 yılında yapılan bir araştırma, arı poleni özünden yapılan bir merhemin, ilaçlara benzer şekilde ve daha az yan etkiyle yaraların iyileşmesine yardımcı olduğunu buldu.

Arı poleninin 6 faydası

ARI POLENİNİN OLASI RİSKLERİ

ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi'ne (NLM) göre, arı poleni çoğu insan için 30 güne kadar ağızdan alındığında güvenlidir. Ana tehlike, polen alerjisi olan kişilerde arı poleninin tetikleyebileceği alerjik reaksiyonlardır. Ancak, arı poleni tüketmesi nedeniyle çok az insanın anafilaksiden öldüğünü rapor edilmiştir.

Arı polenindeki kirleticilerden de bazı riskler olabilir. Polenin kendisine ek olarak arı poleni, yiyecek arama ortamından gelen çeşitli kirleticilerle birlikte eser miktarda nektar, arı tükürüğü, enzimler, bal ve balmumu içerebilir. Mikropların toplam biyokütlesi düşük olma eğiliminde olmasına rağmen, mantar ve bakteri taşıyabilir.

Diğer bir endişe, arıların tozlaştığı bitkilerde böcek ilaçlarının bulaşması olabilir. Arı poleni örnekleri üzerinde 2018 yılında yapılan bir çalışmada, araştırmacılar, örneklerin yüzde 62'sinde en az bir ilaç kalıntısı buldu.

Arı poleni ve kan seyreltici ilaçlar arasındaki etkileşimler başka bir endişe kaynağıdır. Hamilelik ve emzirme döneminde ürün güvensiz olabilir. NLM, her iki senaryoda da arı poleninin kullanılmamasını tavsiye ediyor.

Arı poleni çoğu insan için nispeten güvenli görünmektedir. Sonuç olarak, arı poleninin sağlığımız üzerinde yararlı bir etkisi olup olmayacağını söylemek için henüz çok erken. Arı poleni almayı seçerseniz, bunun sizin için en iyi yol olup olmadığını belirlemek için bir sağlık uzmanına danışın.