Şişkinlik sorunu çok fazla rahatsızlığa neden olur ve özellikle gaz oluşumu bu duruma eşlik ederse dayanılmaz olabilir. Ancak, çoğu durumda şişkinlik gerçekten ciddi bir durumu ifade etmez.
Şişkinlik çoğu zaman diyet ve yaşam tarzı değişiklikleriyle kolayca ortadan kaldırılabilir, ancak her zaman değil. Birçok insan için bağırsaklardaki aşırı gazın nedenleri proteinin zayıf sindirimi (gıdanın fermantasyonu meydana gelir), şeker ve karbonhidratların tam olarak emilememesi (bazı kompleks karbonhidratların parçalanması için vücutta enzimlerin eksikliği) ve bağırsakta bakteri dengesizliğidir (sindirim sisteminde trilyonlarca hem iyi hem de kötü bakteri vardır ve daha fazla kötü bakteri olduğunda şişkinliğe ve aşırı gaza neden olabilir).
ŞİŞKİNLİĞİN EN YAYGIN 10 NEDENİ
Bununla birlikte, bazen şişkinlik vücutta gizlenen ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir. Şişkinlik alerjiler, hormonal dengesizlikler, tiroid fonksiyon bozukluğu, bağırsak bozuklukları ve inflamatuar bağırsak hastalığına bağlı olarak gelişebilen bir durumun en yaygın belirtilerinden biridir.
Bozulan metabolizmadan atık ürünlerin zayıf atılımına kadar birçok şey bağırsak sağlığını etkileyebilir. İlk bakışta en uzak nedenler bile, örneğin yetersiz uyku veya stres, halsizlik faktörleri bile şişkinliğe neden olabilir.
Popüler inanışın aksine, şişkinliğin fazla kilolu olmakla veya çok fazla su içmekle pek ilgisi yoktur. Midede sıvı aslında birikemez, ancak şişkinliğe vücudun diğer kısımlarında (ayak bilekleri, yüz ve ayaklar) şişlik eşlik edebilir.
İşte şişkinliğin en yaygın 10 nedeni.
Hazımsızlık
Çeşitli sindirim sistemi rahatsızlıkları (irritabl bağırsak sendromu, ülseratif kolit ve çölyak hastalığı gibi) olan birçok kişi şişkinlik, gaz ve diğer rahatsız edici belirtiler yaşar. İrritabl bağırsak sendromu hastalarının yüzde 23 ila 96'sının ve kronik kabızlığı olan hastaların yarısından fazlasının şişkinlik yaşadığı tahmin ediliyor.
Sıvı Tutulması (Ödem veya Assit)
Karında sıvı birikmesi (assit) enfeksiyon, karaciğer hastalığı ve hatta kanser gibi ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir. Bu durumda derinin sararması (sarılık), göz kürelerinin renginin değişmesi veya karın ağrısı gibi diğer böbrek yetmezliği veya hepatit semptomları da görülüyorsa mutlaka bir uzmana başvurun.
Dehidrasyon
Tuzlu yiyecekler yedikten sonra susuzluk hissinin arttığını ve bunun sonucunda şişkinlik hissettiğinizi fark ettiniz mi? Garip görünebilir, ancak ne kadar çok sıvı tüketirseniz (gıdalardan gelen sıvılar dahil), şişkinlik riskiniz o kadar azalır.
Dehidrasyon (vücudun susuz kalması) ve elektrolit dengesizlikleri sindirim sürecini bozar. Vücut sıvı dengesini yeniden sağlamaya çalıştığında, benzer durumlardan kendisini korumak için daha da fazla su birikmeye başlar. Bu durumda dışkı ile ilgili sorunlar da olabilir. Böylece, sıvı seviyesini yenilemeye başladığınızda, vücut onu karında biriktirecek ve bu da şişlik ve şişkinliğe yol açacaktır.
Kabızlık
Şişkinliğin en belirgin nedeni tuvalete gitme ihtiyacıdır. Kabızlık sırasında atık ürünler bağırsaklarda kalır ve karında ağırlık, ağrı, rahatsızlık ve gaza neden olur. Kabızlığın en yaygın nedenleri diyette lif veya sıvı eksikliği, hareketsiz yaşam tarzı ve strestir.
Gıda Alerjileri
Belirli maddelere veya gıdalara karşı alerjiler, hassasiyetler veya intoleranslar gaz ve şişkinliğe neden olabilir. Bunlar genellikle glüten (ekmek, makarna, tahıl) ve FODMAP kısa zincirli karbonhidratları içeren yiyecekleri içerir.
Kabuklu deniz ürünleri veya kabuklu yemişler gibi çok çeşitli gıdalara karşı alerjiler ortaya çıkabilir. Alerjisi olanlar, ortaya çıkan belirtiler oldukça belirgin olduğu için bu durumun farkındadır. Ancak gıda intoleranslarınada belirtiler çok açık değildir ve farklı olabilen çok çeşitli ancak hafif belirtiler ortaya çıkabilir.
Vücudunuzun neyi düzgün ememediği veya parçalayamadığını görmek için yiyecekleri tek tek kesmeyi denemekten başka kesin bir çare yoktur.
SİBO
İnce Bağırsaklarda Aşırı Bakteri Çoğalması (SİBO), sindirim sisteminde, genellikle bağırsaklarda yüksek konsantrasyonda zararlı bakteri ile ilişkilidir ve antibiyotik aldıktan sonra iltihaplanma veya uygunsuz sindirim sonucu gelişebilir.
Sağlıklı bir bağırsakta farklı bakteri türleri uyum içindedir ve besinlerin emilmesine yardımcı olur. Ancak zararlı bakteriler çoğaldığında mide zarına zarar vererek besin emilimlerini engeller. Bazı gıdalar ve maddeler de gıda intoleransları ve vücudun bunları tam olarak ememesi nedeniyle SİBO belirtilerine neden olabilir.
Enfeksiyonlar
Pelviste, idrar yolunda ve sindirim sisteminde şişkinlik, ödem veya asit iltihaplanmaya ve beyaz kan hücrelerinde artışa neden olan bir enfeksiyonlardan kaynaklanabilir. Ciddi bir enfeksiyona ayrıca ateş, kızarıklık, ağrı ve şişmiş lenf düğümleri eşlik eder.
Bağırsak Tıkanıklığı
Bazen şiddetli şişkinliğe (bu durumda şişkinlik midede değildir) kabızlık, mide bulantısı ve kusma eşlik edebilir. Bunların hepsi bağırsak tıkanıklığı belirtileri olabilir. Hastalığa ince veya kalın bağırsakta bir yara veya tümör neden olabilir.
Yara veya tümör büyümesi sırasında, oluşum bağırsağın duvarlarına baskı yaparak onu bloke eder. Bu oldukça acı verici bir süreçtir, bunun sonucunda vücut atıkları boşaltma yeteneğini kaybeder. Bu durumda en kısa sürede bir uzmana başvurmalı ve hemen tedaviye başlamalısınız. Hastalık tedavi edilmediği takdirde bağırsak yırtılmasına ve ölüme neden olabilir.
Hormonal Değişiklikler
PMS'nin şişkinlik, hazımsızlık, kabızlık ve sıvı tutulmasına neden olduğu bilinmektedir. Bu rahatsızlıklar geçicidir ve düzensiz adet kanaması, miyom ve şiddetli kramplar gibi diğer semptomlar eşlik etmedikçe ciddi sorunlara neden olmaz. Şişkinlik adetten önce, adet sırasında veya sonrasında ortaya çıkabilir ve bazı kadınlar vücutta iki haftaya kadar şiddetli sıvı tutulması yaşayabilir. Adet döngüsünün ilk günlerinde östrojen seviyeleri yükselir ve uterusun astarı kalınlaşır. Yumurtlama sırasında sıvı ve kan biriktikçe şişkinlik artabilir. Adet döneminde fazla sıvı, kan ve dokular salınır ve şişkinlik kaybolur.
Kanser
Şişkinlik nadiren kanser belirtisidir, ancak yine de kolon veya rahim kanserinde önemli bir işarettir. Erken evre mide kanseri genellikle herhangi bir belirtiye neden olmaz. Bununla birlikte, şişkinlik dışındaki kanser belirtileri arasında kilo kaybı, hazımsızlık, mide bulantısı, kanlı kusma ve karın ağrısı bulunur.
Şişkinlik devam ederse ve nedenini bulamıyorsanız mutlaka bir uzmana başvurun.
ŞİŞKİNLİĞİ ÖNLEMEK İÇİN İPUÇLARI
Bağırsaklarda gaz oluşumunda besinlerin büyük rolü olduğu için şişkinlikten kurtulmanın en etkili yolu dengeli beslenmedir. Tüketilen besinlerin sindirim sisteminde sorunsuz hareket etmesi için vücudun yüksek lif içeriğine sahip yiyeceklere ihtiyacı vardır. Günlük en az 25-30 gram diyet lifi alınmalıdır.
Sebzelerde, meyvelerde, kuru yemişlerde, yağlı tohumlarda, baklagillerde ve tahıllarda iyi miktarda lif bulunur. Ancak, şişkinliğin nedeninin sadece beslenmeyle değil, genel olarak yaşam tarzıyla da ilişkili olabileceğini unutmayın.
Şişkinliği önlemek için en etkili ürünler şunlardır:
- İyi bakteri olarak bilinen probiyotikler, sindirim sisteminin durumu üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir ve bağırsaklarda sorunlara neden olabilecek zararlı bakterileri yok ederler. Doğal probiyotik kaynakları yoğurt, kefir, kombucha ve lahana turşusudur.
- İşlenmiş popüler paketli süt ürünlerinin aksine, canlı kültür içeren süt ürünleri, uygun sindirim için gerekli enzimleri içerir. Yapay katkı maddeleri içeren aromalı yoğurtlardan kaçınmaya çalışın.
- Su içeriği yüksek meyve ve sebzeler tüketin. Sulu sebze ve meyveler, doğal olarak şişkinliği gidermeye yardımcı olan elektrolitler ve enzimler içerir. Diyetinize yeşil yapraklılar, salatalık, kereviz, enginar, rezene, kavun, çilek ve çeşitli sebzeleri eklemeyi deneyin.
- Çeşitli otları, baharatları ve çayları deneyin. Zencefil, karahindiba, aloe vera ve rezene gibi bazı otlar ve baharatlar sindirim sistemi için iyidir. Baharatların müshil etkisi olabilir, mide-bağırsak sisteminin kaslarını gevşeterek fazla sıvı ve atık ürünlerin atılmasına yardımcı olabilir. Yemeklerinizde çeşitli taze çekilmiş otlar (maydanoz, kekik, biberiye), zencefil kökü, aloe vera suyu, bitki çayları ve uçucu yağlar kullanmayı deneyin. Kemik suyu ve yeşil çayın da iltihap önleyici olduğunu ve bağırsak sağlığını destekleyebileceğini unutmayın.
- Aktif bir yaşam tarzı, sindirim sisteminin normal çalışmasına, atık ürünleri ve toksinleri uzaklaştırmasına yardımcı olur. Bunu yapmak için haftada birkaç kez günde 30-60 dakika spora ayırmanız gerekir. Egzersiz sonrası şekerli içeceklerden uzak durun. Ancak, çok yoğun egzersizlerin de şişkinliğe neden olabileceğini unutmayın. Aşırı çalışma, adrenal bezlerin büyük miktarlarda stres hormonu kortizol salmasına neden olur. Unutmayın, fiziksel aktivite hoş olmayan sonuçlara neden olmadan durumunuzu iyileştirmelidir.
- Yeterince su için. Sıvı alımı, susuz kalındığında şişkinliği hızla giderebilir. Sıvı ayrıca diyet lifinin düzgün çalışmasına da katkıda bulunur. Vücudun günlük ihtiyaç duyduğu sıvı miktarı kesin olarak belli değildir. 8 bardak su ile başlayabilirsiniz. Bağırsakların düzgün çalışması için su dengesinin korunması çok önemlidir, ancak burada doğru içecekleri seçmek gerekir. Alkol, gazlı ve kafeinli içecekler, özellikle ilave tatlandırıcılar ve yapay maddeler içerenler, bağırsağın durumunu kötüleştirebilir. Sade su, taze meyve ve birkiler (limon, greyfurt, fesleğen) veya bitki çaylarını tercih etmek en iyisidir.
- Stresten kaçının. Gergin, üzgün, endişeli veya sadece çok yorgun olduğunuzda bağırsaklarınızda rahatsızlık hissettiğinizi fark ettiniz mi? Stres ve kaygı sindirimi etkiler. Bunun nedeni, bağırsakların ve beynin vagus siniri ile yakından bağlantılı olmasıdır. Büyük miktarda stres kortizol seviyelerinde bir artışa neden olur. Bu, şeker seviyelerinde ve diğer hormonların üretiminde değişikliklere yol açarak bazen artan açlığa, kabızlığa ve vücutta sıvı tutulmasına neden olur. Bunun da ötesinde, stres, şişkinliğe katkıda bulunan daha lezzetli yiyecekler için istek duymaya neden olur. Yavaş bir metabolizma, hazımsızlık ve çok miktarda ağır gıda rahatsızlıklara yol açar.
- Öte yandan, bazı yiyecekler gastrointestinal sistemin durumunu kötüleştirebilir ve şişkinliği şiddetlendirebilir. Şeker, bağırsaklarda fermantasyona neden olur, bu da iltihabın yayılmasına yol açar. Rafine tahıllar da şişkinliği tetikleyebilir. Birçok insan mısır, yulaf ve diğer tahıllarda bulunan glütene karşı toleranssızdır. Bazı durumlarda brokoli, beyaz lahana, karnabahar, soğan ve hatta sarımsak gibi sebzelerin vücut tarafından sindirilmesi zordur. Fasulye de gaz oluşumunu tetikleyebilir. Yapay tatlandırıcılar da şişkinlik yapabilir. Bunlara aspartam, sorbitol, mannitol ve ksilitol dahildir.
Daha Fazla Yorum Yükle
0 Yorum Yapılmış