Mide bulantısı neden olur, nasıl geçer
Serkan Şahin

Bulantı ve kusma, altta yatan bir hastalık durumunda veya belirli bir hastalıktan kaynaklanmayan durumlarda ortaya çıkabilir. Mide bulantısı, midenin kendini boşaltmak isterken gelen his ve kusma, midenin zorla boşaltılması eylemidir. Öğürme terimi, midede kusacak bir şeyin olmadığı ve sadece küçük miktarlarda berrak salgıların geldiği kusma olayını ifade eder.

Kusma; mide, yemek borusu ve bazen ince bağırsağın koordine bir şekilde içindekileri zorla dışarı attığı şiddetli bir eylemdir.

Mide bulantısı neden olur, nasıl geçer

BULANTI VE KUSMAYA NE SEBEP OLUR

Mide bulantısı ve kusmanın birçok nedeni vardır, örneğin:

- Akut gastrit (mide zarının doğrudan tahrişi)

- Beyindeki kusma merkezinden gelen sinyallerin bulantı ve kusmaya neden olduğu merkezi nedenler

- Mide problemlerine bağlı olmayan diğer hastalıklar, örneğin beyin tümörleri, pankreatit ve apandisit

- İlaçlar, tıbbi tedaviler, aşırı dozda alkol

- Bağırsağın mekanik tıkanması

- Mide gribi (gastroenterit)

- Gıda zehirlenmesi

- Gebelik

- Peptik ülserler

Mide bulantısı ve kusmanızın nedeni ve diğer ilişkili semptomlar, örneğin bir ilaç veya hastalık tanımlanmalı ve tedavi edilmelidir.

Mide bulantısı semptomları arasında terleme, ağızda tükürük salgısı, yorgunluk ve iştahsızlık yer alır.

Genellikle asit reflü ve aşırı yeme ile ilişkili olsa da, mide bulantısı hamilelik nedeniyle, tıbbi bozuklukların veya yaygın hastalıkların bir yan etkisi olarak da ortaya çıkabilir.

Şiddetli veya inatçı mide bulantısına yardımcı olabilecek birçok bulantı önleyici ilaç vardır. Ancak mide bulantınız hafifse veya ara sıra ortaya çıkıyorsa, semptomlarınızı doğal olarak da ortadan kaldırabilmeniz mümkün.

İşte mide bulantısı ve kusmayı doğal olarak durdurabilmeniz için yapılabilecekler.

Mide bulantısı neden olur, nasıl geçer

1. ZENCEFİL KULLANIN

Zencefil, bulantı için etkili bir çare. Bunun nedeni, zencefilin sindirimi destekleyebilen anti-inflamatuar özelliklere sahip olmasıdır ve bileşiklerinin mide içeriğinin ince bağırsağa geçme sürecini hızlandırdığı ve bunun da mide bulantısı semptomlarını azaltabileceği düşünülmektedir.

Çalışmalar, zencefil kullanımı en az beş gün süreyle günde bir defa zencefil tüketmenin gebelikte bulantı ve kusma belirtilerini azalttığını ayrıca zencefilin kemoterapi hastaları için bulantı ve kusma semptomlarını yönetmede etkili olabileceğini göstermektedir. Çayınıza bütün, taze zencefil parçaları ekleyebilir veya yemeklerinizde baharat kullanabilirsiniz.

Mide bulantısı neden olur, nasıl geçer

2. NANE DENEYİN

Nane, uzun zamandır mide bulantısı için geleneksel bir ilaç olarak kullanılmaktadır. Nanenin ana maddesi mentolün mideyi gevşeterek kramp ve mide bulantısını hafifletebileceği düşünülmektedir. Çalışmalar, nane yağı kokusunun bile bulantıyı hafifletebileceğini göstermektedir. Ancak, hem mide bulantısı hem de kusma yaşarsanız,nane, kusma olaylarını değil, esas olarak bulantıyı tedavi etmek için kullanıldığından, çok etkili olmayabilir. Nane denemek isterseniz çay olarak satın alabilir ya da aromaterapi için nane yağı kullanabilirsiniz.

Mide bulantısı neden olur, nasıl geçer

3. PAPATYA ÇAYI

Papatya çayı, dünyanın en popüler bitki çaylarından biridir. Geleneksel olarak papatya bir sindirim gevşetici olarak değerlendirilmiştir ve mide bulantısı, kusma, hazımsızlık ve ishal gibi çeşitli mide-bağırsak rahatsızlıklarını tedavi etmek için kullanılmıştır. Mideyi yatıştırarak ve yiyecekleri bağırsaklarda hareket ettiren kasları gevşeterek mide bulantısından kurtulmaya yardımcı olur.

Mide bulantısı neden olur, nasıl geçer

4. LİMON

Limon, vücudun herhangi bir yerindeki toksinleri temizleme yeteneği ile bilinir, ancak bulantı için doğal bir çare olduğunu da biliyor muydunuz? Çalışmalar, limon kokusunun hamile kadınlarda bulantıyı azaltmada etkili olabileceğini göstermektedir. Limonla bulantıdan kurtulmak için taze bir limonu kesin ve her mide bulantısı hissettiğinizde nefesinizle içinize çekin. Ayrıca mide bulantısı belirtileri ortaya çıktığında limon ısırabilir, limon yağı kullanabilir veya limonlu su içebilirsiniz.

Mide bulantısı neden olur, nasıl geçer

5. DAHA KÜÇÜK, HAFİF ÖĞÜNLER YİYİN

Çok fazla yemek yemek, mide bulantısına neden olabiliyor. Bunun nedeni, çok fazla yemek yemek, mideyi esneterek şişkinlik, mide ekşimesi ve aşırı sindirim hareketine neden olur ve bunların hepsi mide bulantısına yol açabilir. Küçük, sık öğünler yemek ve hafif besinler tüketmek bulantı ataklarını azaltmada yardımcı olabilir. Hafif yiyeceklerin sindirimi kolaydır ve midenizi rahatlatmaya yardımcı olabilir.

Mide bulantısına yardımcı olabilecek hafif yiyeceklere örnek olarak; derisiz tavuk, pirinç, elma püresi, çorba, muz, tuzlu kraker sayılabilir.

Mide bulantısı hissediyorsanız, baharatlı yiyeceklerden ve soda, meyve suyu veya alkol gibi asitli içeceklerden kaçınmalısınız. Bunların tümü mide bulantısı semptomlarını şiddetlendirebilir.

Mide bulantısı neden olur, nasıl geçer

6. SUSUZ KALMAYIN

Mide bulantınız olduğunda su dahil herhangi bir şey yemek veya içmek zor olabilir. Ancak susuz kalmak mide bulantınızı daha da kötüleştirecektir. Aşırı sıcaklık veya nem nedeniyle mide bulantısı yaşıyorsanız, bu özellikle önemli olabilir. Mide bulantısı ve kusma, sıcak çarpmasının ana semptomlarından bazılarıdır. Aşırı ısınma, vücudunuz kendini soğutmaya çalışırken kan damarlarınızın genişlemesine neden olur ve kan basıncındaki bu değişiklik mide bulantısı veya baş dönmesi olarak ortaya çıkabilir. Ancak bol su içerseniz ve susuz kalmazsanız, bu serinlemenize ve normal vücut ısısına dönmenize yardımcı olacaktır.

Mide bulantısı için su içmek zor geliyorsa, gün boyunca küçük yudumlar almalı veya sıcak nane çayı gibi rahatlatıcı bir içecek denemelisiniz.

Teorik olarak mideyi germek mide bulantısının daha da kötüleşmesine neden olabileceğinden bir seferde çok fazla sıvı almamak önemlidir. Her 10-15 dakikada bir alınan, bir seferde bir bardak kadar sıvı, midenin tolere edebileceği tek şey olabilir. Bebeklerde ve çocuklarda, miktar bir seferde 5 veya 10 cc kadar az olabilir.

Bulantı ve kusma vakalarında enfeksiyon varlığında, ilk 24-48 saat süt ürünlerinden kaçınılmalıdır. Enfeksiyon ince bağırsağı içeriyorsa, ince bağırsağı kaplayan hücrelerde bulunan sütün sindirilmesine yardımcı olan enzim tükenebilir. Bu, süt ve süt içeren ürünlere toleransı azaltabilir ve şişkinlik, kusma ve ishale yol açabilir. Etkilenen kişi kendini daha iyi hissetmeye başladığında, yiyecekleri yeniden almaya başlayabilir, ancak midenin yeniden ayarlanmasına yardımcı olmak için, sağlık uzmanları genellikle diyetin muz, elma püresi, pirinç, beyaz ekmek gibi hafif yiyeceklerle sınırlandırılmasını önerir.

Mide bulantısı neden olur, nasıl geçer

7. DİK OTURUN VEYA BAŞINIZI DESTEKLEYEREK UZANIN

Rahatsız hissettiğinizde uzanmak isteyebilirsiniz, ancak bu aslında en iyi fikir değildir. Mide bulantısı sırasında düz uzanmak, kusmaya neden olabilir. Yer çekimini kendi yararınıza kullanmak ve başınızı midenizin üzerinde eğimli tutmak önemlidir. Dik kalarak, mide içeriğinizi aşağıda tutmaya yardımcı olursunuz. Mide bulantısını hafifletmek için, dik bir pozisyonda oturmak veya başınızı bir yastığa yaslayarak uzanmak en iyi seçimdir.

Mide bulantısı neden olur, nasıl geçer

HAMİLELİKTE MİDE BULANTISI İÇİN YAPILABİLECEKLER

Mide bulantısı ve kusma, hamileliğin ortak bir parçası olduğu için, bunları yaşamak zorunda değilsiniz. Mide bulantısını nasıl durduracağınızı ve kusma hissini nasıl kontrol edeceğinizi öğrenirken, muhtemelen tek bir yöntemin değil, bir birleşimin en iyisi olduğunu göreceksiniz. Hamilelik sırasında yediğiniz yiyecekler mide bulantınız üzerinde etkili olacaktır. Sabah bulantılarını önlemek için öğünlerin sıklığı oldukça önemlidir, ancak aynı zamanda yemeyi seçtiğiniz yiyecekler konusunda da seçici olmanız gerekir. Mide bulantısını uzak tutarken hangi yiyeceklerin açlığınızı giderdiğini bulmak için deneyler yapın. Midede her zaman biraz kraker veya biraz yiyecek bulundurmak mide bulantısının önüne geçmenize yardımcı olabilir.

Mide bulantısı ve kusma semptomları 24 saatten fazla sürüyorsa, tanı kesin değilse, susuz kalmayla ilgili endişeler varsa veya hastanın altta yatan tıbbi rahatsızlıkları varsa, tıbbi bakıma daha erken erişilmelidir.

Bebekler ve çocuklar susuz kalmaya daha duyarlıdır ve bir yetişkin kadar rezervi olmayabilir. Susuz kalma veya sıvıları tolere edememe konusunda endişeler varsa, bir sağlık hizmetleri uzmanına başvurulmalıdır.

Mide bulantısı ve kusma ağrı, ateş, kan kusma veya kanlı veya siyah, katranlı bağırsak hareketleriyle ilişkili ise, derhal tıbbi yardım alınmalıdır.