
Monoklonal antikorların adını ilk olarak eski ABD Başkanı Donald Trump koronavirüse yakalandığında uygulanan çoklu tedavi kokteylinde duymuştu.
Almanya'da uygulanmaya başlayacak olan bu antikor tedavisi salgınla mücadele konusunda büyük umut sağlıyor.
Ekim ayında eski ABD Başkanı Donald Trump'ın tedavisinde de kullanılan ve bir araştırmaya göre aşıya benzer bir etki de yapabildiği düşünülen monoklonal antikorlar nedir, nasıl etki eder?
İşte koronavirüs tedavisinde yeni umut monoklonal antikorlar hakkında merak edilenler..
MONOKLONAL ANTİKORLAR NEDİR?
Antikorlar "vücudun bağışıklık sisteminin savaşçıları" diye tarif edilebilir.
Koronavirüs ya da başka herhangi bir patojen vücudunuza girdiğinde antikorlar virüsün dikensi uçlarına yapışarak onun sağlıklı hücrelere girişini engellerler.
Fakat insan vücudu bir çok farklı türde antikor üretir. Bunların en güçlülerine "etkisizleştiren antikorlar" denir.
Bilim insanları bu antikorları eleyerek en güçlülerini, virüse yapışmakta en mahir olanı seçer ve seçilen antikor labaratuvarda çoğaltılır, büyük miktarlarda üretimi yapılabilir.
İşte bu yöntemle elde edilen antikorlara tek bir antikor hücresinden klonlandıkları için monoklonal antikor ya da mAb deniyor.
Bu antikorlar hastalara verildiğinde derhal onun bağışıklık sistemini güçlendirirler.
MONOKLONAL ANTİKOR NASIL ETKİ EDER?
Monoklonal antikor tedavisi, bazı ülkelerde şu ana kadar uygulanan, Koronavirüs geçirip iyileşmiş hastalardan elde edilen plazma hücresi tedavisinin zıddı bir yaklaşımdır.
Kanın sıvı kısmını oluşturan sarımsı bir sıvı olan plazma, bu yöntemde, koronavirüs geçirip iyileşmiş hastalardan alınan plazmadaki çeşitli antikorların çoğaltılması yoluyla elde ediliyor.
Dolayısıyla içerisinde poliklonal antikorlar yani farklı antikorların klonları var ve her farklı antikor klonu, virüsün farklı kısımlarına yapışıyor.
KORONAVİRÜS TEDAVİSİNDE ETKİLİ Mİ?
Monoklonal antikorlar bazı kanser türleri de dahil çeşitli hastalıklarla mücadelede 1980'li yıllardan beri kullanılıyor.
ABD'deki bakım evlerinde yürütülen bir araştırma, laboratuvar koşullarına çoğaltılarak büyük miktarlarda üretilen monoklonal antikorların tedavinin yanısıra, insanların koronavirüs kapıp hastalanmasını önlemekte de etkili olabileceğini ortaya koydu.
ABD merkezli ilaç şirketi Eli Lilly tarafından üretilen bir Covid-19 monoklonal antikoru, 2020 yılının Ekim ayında hastalanan Donald Trump'ın tedavisinde de, yine Amerikan Regeneron şirketi tarafından hazırlanan iki antikorlu bir ilaçla birlikte kullanılmıştı.
Bu antikorlar virüsün çıkıntılarının biraz farklı kısımlarına yapışıyorlar, dolayısıyla virüs mutasyonu uğrasa, yapısı değişse bile en azından antikorların birisi işe yarıyor.
Fakat antikor klonlayarak elde edilen ilaçların maliyetinin yüksek olması, bir çok aşı çalışmasının da başarılı olması nedeniyle salgınla mücadelede bu yöntem bir süredir ikinci tercih konumuna düşmüştü.