Ticaret savaşlarının gölgesinde Türk elektronik sektörü fırsata odaklandı
AA & Ensonhaber

Dünyada tedarik zincirlerinin yeniden şekillendiği, gümrük tarifelerinin yükseldiği ve üretim dengelerinin sarsıldığı bir dönemde Türk elektronik sektörü yeni bir rota çiziyor. Türk Elektronik Sanayicileri Derneği (TESİD) Yönetim Kurulu Başkanı Yaman Tunaoğlu, ABD’nin duyurduğu yeni gümrük vergilerinin küresel ticarette kırılma noktası olduğunu belirterek, 2024 yılında tedarik ve pazar yapılarında büyük dönüşümlerin kaçınılmaz olduğunu söyledi.

Tunaoğlu, ABD Başkanı Donald Trump’ın nisan ayında tüm ülkeler için en az %10’luk genel bir gümrük tarifesi açıklarken, Çin, AB ve Vietnam gibi büyük ticaret ortaklarına yüzde 145’e varan yüksek oranlar uyguladığını hatırlattı. “Her ne kadar bu kararların uygulanma süreci müzakereye açık olsa da, Çin'e getirilen yüksek oranlardan yalnızca elektronik sektörünün muaf tutulması, bu alanda küresel düzeyde büyük bir dönüşümün başladığının işareti.” dedi.

TÜRKİYE, YENİ ELEKTRONİK DENKLEMDE ÖNE ÇIKABİLİR

Tunaoğlu’na göre Türkiye’nin yüzde 10’luk vergi diliminde yer alması, elektronik sanayi açısından önemli bir fırsat penceresi açıyor:

Yıllardır dış ticaret açığı veren bir ülkeyiz ve bunun büyük kısmı Çin kaynaklı sanayi ürünlerinden kaynaklanıyor. Üretimimiz hâlâ büyük ölçüde ithalata bağımlı. Örneğin Türkiye’nin ihracatının yüzde 70’i ithalata dayalıyken, bu oran Güney Kore’de yüzde 25, Almanya’da yüzde 30, Tayvan’da ise yüzde 50 düzeyinde. İthal girdiler düşürülmeden sağlanan teşvikler, dolaylı olarak dışa kaynak aktarmak anlamına geliyor.

Tunaoğlu, savunma sanayiinde yakalanan yüzde 80 yerlilik oranının diğer sektörler için de örnek teşkil edebileceğini vurguladı.

Özellikle savunma sanayisinden alınan ivmeyle, elektronik sektörünün Türkiye'nin kronik cari açık sorununa çözüm sunabilecek stratejik bir alan olduğunu belirtti.

KÜRESEL ELEKTRONİK HARİTASI SARSILIYOR

Dünya elektronik sektörü, 2024’te de liderliğini koruyor ancak üretimin ağırlıklı olarak Uzak Doğu’ya yığılmış olması yeni riskler doğuruyor. Tunaoğlu, dünya çip üretiminin yüzde 87’sinin, elektronik ürün ve kart üretiminin ise yüzde 70’inin Uzak Doğu’da gerçekleştiğine dikkat çekerek, pandemi, tedarik krizleri, Rusya-Ukrayna savaşı ve ticaret savaşlarının bu yapıyı sorgulanır hale getirdiğini söyledi.

ABD ve AB gibi büyük aktörler, yarı iletken teknolojilerinde inisiyatifi ele almak için dev adımlar atıyor. 2021-2024 yılları arasında dünyada 84 yeni çip fabrikasının inşasına başlandı. Bu tesislerin toplam yatırım hacmi 500 milyar doları geçecek. Uzak ve Güneydoğu Asya’da 49, ABD’de 18, Avrupa ve çevresinde 17 yeni üretim tesisi yükseliyor.

bilgisini paylaşan Tunaoğlu, Türkiye’nin bu gelişmelerden pay alabilmesi için hızla stratejik hamleler yapması gerektiğini vurguladı.

TÜRKİYE İÇİN STRATEJİK HAMLE ZAMANI

TESİD Başkanı Tunaoğlu, Türkiye’nin elektronik üretiminde bölgesel bir üs haline gelmesi için atılması gereken adımları şöyle sıraladı:

Çin’in Türkiye’ye uyguladığı vergilere karşılık veren bir vergi politikası, yerli üretimi teşvik edebilir. Ancak bu adım, ithalata bağımlı alt sektörleri zora sokmayacak biçimde dengeli tasarlanmalı.

Çin’le rekabet değil, iş birliği odaklı anlaşmalar gündeme getirilmeli. Teknolojik karşıtlık yerine ortak kazanımlar hedeflenmeli.

AB ülkeleriyle yeşil enerji ve savunma sanayii odaklı ortak yatırımlar değerlendirilmeli. Bakanlıklar bu sürece öncülük etmeli.

Elektronik sanayiye özel serbest bölgeler oluşturularak vergi muafiyetleri ve gümrük avantajları sunulmalı.

Kamu alımlarıyla yerli elektronik markalar desteklenmeli, böylece bu firmaların küresel rekabet gücü artırılmalı.

Hukuki altyapı, ticaret anlaşmaları ve iş yapma kolaylıkları yatırımcıya güven verecek şekilde yeniden kurgulanmalı.

Tunaoğlu, bu önerilerin Türkiye’yi yalnızca elektronik üretiminde değil, genel ekonomik büyümede de ileri taşıyacak hamleler olduğunu ifade etti:

"TESİD olarak elektronik sektörünü sadece bugüne değil, geleceğe hazırlamak için tüm desteği vermeye hazırız."