Çalışan kadınlar bilir: Cam Tavan Sendromu nedir

İş dünyasının adeta kurtlar sofrasına dönüştüğü dünyada çoğu zaman kadınlar sadece kadın oldukları için ekstra zorluğa maruz kalıyor.

Erkek adaylara göre daha zor iş buluyor, daha düşük ücretlere çalışıyor, kariyer basamaklarında sayısız engelle karşılaşıyor.

Bugün o görünmez engelleri açıklayan bir kavramdan bahsedeceğiz: Cam Tavan…

1986’da popüler hale gelen bu terim, özellikle kadınların iş hayatında önlerinde bir engel varmış gibi hissetmelerini anlatmak için kullanılıyor.

PİRE DENEYİ

Cam tavan sendromunu anlamak için pire deneyine bir göz atalım;

Bir grup bilim insanı pireleri bir kaba koyar. Kabın üstü 30 cm yüksekliğinde cam tavandır ve alttan ısı verilir. Kaçmak isteyen pireler, zıplarlar fakat cama kadar zıplayabilirler.

İşte burası can alıcı nokta; İkinci aşamada cam tavan ortadan kaldırılır, pirelere ısı verilir.

Ancak pirelerin kaçabilecekken sadece 30 cm zıplayıp geri indikleri görülür.

Cama her çarptıklarında hissettikleri acı, onlara hiçbir koşulda 30 cm’den yükseğe zıplamamaları gerektiğini öğretmiştir. Bu yüzden ne engelin kalktığını fark ederler ne de bir adım ötelerinde özgürlüğün olduğunu.

"CAM TAVAN" METAFORU

Cam tavan sendromu yaşayan bireyler de “daha yükseğe zıplayamayacakmış gibi” hisseder, potansiyelini keşfedip kullanma imkanı bulamaz.

Maruz kalınan cinsiyet eşitsizliği ve negatif ayrımcılık bu sendromun kadınlarda daha sık yaşanmasına sebep oluyor.

Örnek vermek gerekirse, kadınların anne olduktan sonra verimlerinin düşeceğinin hatta işi bırakacaklarının düşünülmesi kadınların terfi almasını bırakın işe alınmasını bile engelliyor.

Özellikle erkekler ve işverenler tarafından aslında böyle bir durumun olmadığı söylendiği için “cam” bir tavan. Yani meteforik bir tanım.

Eril tahakkümün bir sonucu olan bu durum, kadınların zihninde bir otoengel oluşturuyor.

KADINLAR DAHA SIK YAŞIYOR

Her insanın cam tavanının konumu hayattaki tecrübelerinden, öğrendiklerinden ve kişiliğinden süzülerek belirleniyor.

Belki de değiştirilemeyen her tekerlek, açılamayan her kavanoz, terfi edilemeyen her pozisyonda cam tavanlarımızın bir payı vardır.

Tabi bu durumla sadece kadınlar karşılaşmıyor.

Engelli, göçmen, mülteci gibi azınlıklar ve kadın çalışanların daha yoğun olduğu sektörlerde de erkekler cam tavan sendromu yaşayabiliyor.

Cam tavan sendromu doğanın bir kanunu değil. Yaşadığımız toplum içerisinde bunu öğrenir ve öğretiriz. Dolayısıyla bu görülemeyen engeller yalnızca toplumdaki algının değişmesiyle bir ortadan kalkabilir.

Tüm cam tavanların kırılması dileğiyle…