Türkiye’nin toplam tarımsal üretiminin yüzde 10’unu karşılayan kapalı bir havza yapısına sahip Konya Ovası'nda yılda ortalama 4,5 milyar metreküp su tüketiliyor.
Ancak bilinçsiz sulama ve kuraklık nedeniyle yer altı su seviyesi de her geçen gün azalıyor.
Konya'da 1960'lı yıllardan itibaren yer altı su seviyesinin azalmaya başladığını belirten Prof. Dr. Fetullah Arık, şu an su seviyesinin 45 metre düştüğünü kaydetti.
"CİDDİ BİR ŞEKİLDE AZALMAKTADIR"
Arık, şunları söyledi: ''Konya'da öteden beri yer altı su seviyesi giderek düşmekteydi. 1960'lı yılların sonundan itibaren 2010'lara kadar ortalama 1 metre seviyesindeki düşümler, 2015'den sonraki ölçümlere göre 3-4 hatta 6-7 metreyi bulan gözlem kuyularımız var. Yer altı seviyesi 1960'larda yüzeydeyse şu an asgari 40- 45 metre derindedir. Son yıllarda devam eden kuraklık, artan aşırı bir şekilde yer altı suyunun kullanımına bağlı olarak yer altı suyu, her geçen gün daha ciddi bir şekilde azalmakta ve havza genelinde bazı noktalarda neredeyse bitme noktasındadır."
"KURAK BİR DÖNEM YAŞIYORUZ"
Yağışların geçmiş yıla oranla 3'de 1 seviyesinde gerçekleştiğini hatırlatan Arık, ''Meteoroloji'den aldığımız bilgilere göre; Konya bölgesindeki yağışlar uzun yıllar ortalamasının 3’de 1'i seviyesindedir. Kış mevsimi için uzun yıllar ortalaması metrekareye yaklaşık 150 litreydi. Şu an ortalama yağışlar metrekareye yaklaşık 50 litredir. Dolayısıyla son bir kaç haftadır devam eden yağışların durumu çok fazla değiştirmediği görülüyor. Genel olarak kurak bir dönemi yaşadığımızı söylememiz gerekiyor.'' dedi.
"TEHLİKE ÇANLARI ÇALIYOR"
Arık, Konya Havzası'ndaki bazı bölgelerde yer altı suyunun tamamen bittiğine dikkat çekti. Havza için tehlike çanlarının çalındığı bir dönemin yaşandığını vurgulayan Arık, ''Konya, adı üzerinde kapalı bir havza ve dışarıdan beslenen bir havza değil. Havzadaki esas su kaynağı yağışlardır. Yağışlarda az olduğu için yer altı suyu çok fazla beslenemiyor. Havza kenarına yaptığımız barajlar ve göletler bir bakıma havzayı besleyen sularında önünü kestiği için beslenme biraz daha azalmış vaziyettedir. Bunun üstüne birde aşırı su tüketen ürünlerin yetiştirilmesi için aşarı şekilde yeraltı suyu kullanıyoruz. Dolayısıyla süreç tamamen yer altı suyun aleyhine işliyor. Havzanın kenar bölgelerinde, özellikle kuzeyine doğru alanlarda yer altı suyunun tamamen bittiğini gösteren veriler var. Buralarda yapılan yeni yer altı suyu üretim kuyularında suya rastlanamıyor ya da çok çok derinlerde rastlanıyor. Havza için tehlike çanlarının çaldığı dönemi yaşıyoruz. Bu şekilde hem kuraklık, hem de yer altı suyunu aşırı bir şekilde kullanmaya devam edersek, çok yakın gelecekte havza içerisinde bu çok önemli bir problem olarak karşımıza çıkacak. Havzaya dışarıdan su getiremezsek, mevcut suyu tasarruflu bir şekilde kullanamazsak yakın gelecekte sulu tarımın geleceği tartışılır hale gelecek. O nedenle havza içerisinde yaşayan herkesin özellikle yer altı suyunu kullanan tarım kesiminin de çözüm içinde bulunması gerekiyor.'' diye konuştu.
"AZ SU TÜKETEN ÜRÜN YETİŞTİRİLMELİ"
Arık, Konya Havzası'nda çok su tüketen üren yerine az tüketen hatta hiç su tüketmeyen ürünlerin yetiştirilmesi gerektiğini kaydetti. Çiftçilerin de bu yöne teşvik edilmesi gerektiğini ifade eden Arık, ''Havza içinde çok su tüketen ürünler yerine daha az su tüketen bitkilere doğru teşvik yapılabilir mi, bunlar üzerine çözümler oluşturulması gerekiyor. Tüm Türkiye için kuraklık söz konusu; ama Konya Havzası'nda özel olarak artı bir yer altı suyu kaybı söz konusudur. Artık bununla ilgili kim işin içine girecekse; bakanlık düzeyinde, sivil toplum düzeyinde bunlarla birlikte oturup çalışma yürütmemiz gerekiyor. Havza içinde çok su tüketen üren yerine, az tüketen hatta hiç tüketmeyen bitki üretimine geçmek için çözüm üretmemiz gerekiyor.'' dedi.
"RUHSATLI KUYUNUN 3 KATI KAÇAK KUYU VAR"
Fetullah Arık, havzada 38 bin ruhsatlı kuyu bulunduğunu; ama bunun 3 katı da kaçak kuyunun olduğuna dikkatleri çekti. Kaçak kuyuların bir an önce tespit edilip kontrol altına alınması gerekirse kapatılması gerektiğini ifade eden Arık, ''Havzadaki 38 bin civarında kuyu ruhsatlı; ama bunun 3 katı kadar kaçak kuyu var. Havzada yapılan tüm modellemelerde havzada üretilen suyun ne kadar olduğu ve hangi akiferden ne kadar su tüketildiği bilinmiyor. Nedeni de bu belgesiz kuyulardır. O nedenle belgesiz kuyuların mutlaka kontrol altına alınması ve belgelendirilmesi için gerekli çalışmaların yürütülmesi, uygun teknikle açılmamış olan kuyuların kapatılması gerekir.'' diye konuştu.
Daha Fazla Yorum Yükle
0 Yorum Yapılmış