Dersim: İsyan değil katliam

1/18

1937-38 Dersim hadiselerine ilişkin orjinal fotoğraflar ve o günlere tanık olan insanların anlattıkları, yaşanan acıları bütün çıplaklığıyla ortaya koyuyor. İlk kez yayınlanan fotoğraflar, NTV Tarih dergisinin Aralık sayısında yer alıyor.

2/18

Seyit Rıza fötr şapkasıyla
Seyit Rıza teslim olduktan sonra, fotoğrafını çekmek isteyen yetkililere, fötr şapka takmak istediğini, başka türlü fotoğraf çektirmeyeceğini belirtmişti. Sabah çok erken saat olmasına rağmen bir dükkân açtırıldı, şapka bulundu ve bu fotoğraf alındı. (Orijinal resmin arkasına o dönem düşülen notlar)

3/18

Kemancıydı, öldürülmedi
Dersimde 30 Ağustos 1937 kutlamaları sırasında, bayrağın hemen arkasında elinde kemanıyla görülen Sılo Qıc, sonraki yıllarda bölgenin en önemli halk ozanlarından biri oldu. Hadiseler sırasında ölüme götürülen bir kafilenin arasındayken, bir subayın “keman çalıyor, askeri eğlendirir” demesi üzerine hayatta kaldı. Halen Dersimde yaşıyor.

4/18

Tarihi fotoğraf
1926’da çekilen tarihi fotoğrafta sonradan Dersim hadiselerinde önemli rol oynayacak kişiler vardı. Oturanlar arasında en solda Mıçi Ağa, soldan üçüncü Mehmet Ali Ağa, soldan altıncı Cemşi Ağa, ayaktakilerden soldan yedinci Süleyman Ağa, 1938’de öldürüldü. Oturanlardan soldan beşinci Elazığ Valisi Cemal Bardakçı (Murat Bardakçı’nın dedesi) ve ayaktakilerden soldan beşinci meşhur Baytar Nuri Dersimi.

5/18

Harekat sırasında muhtemelen Beyaz Dağ mıntıkasında asker çadırları

6/18

217 kişi nereye götürülüyor
Fotoğrafın arkasındaki tarih 14 Ağustos 1938. O dönemde arkasına düşülen not aynen şöyle: Büyük harekatta, Dersim Halvori köyü. Asi Halvori köyünün 217 kişiden ibaret ahalisi ölüme götürülürken…
Cemal Taş arşivi