Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi hakkında bilgi vererek; 227 kamu idaresinin bütçesinin yer aldığı giderlerin 14 trilyon 731 milyar lira, gelirlerin ise 12 trilyon 800 milyar 300 bin lira olacağı aktarmıştı.
Cevdet Yılmaz, bugün de daha önceden ilan ettiği gibi Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonu'nda 2025 bütçe kanunu teklifini sundu.
BÜTÇE GÖRÜŞMELERİ MARATONU BAŞLADI
Böylece bütçe görüşmeleri maratonu, TBMM'de Plan ve Bütçe Komisyonu'na bugün yapılan sunum ile resmen başladı.
2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi; AK Parti hükümetlerinin 23'üncü, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin ise 7'nci bütçesi olacak.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ve 2023 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi'ni sundu.
"CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİNİN 7’NCİ BÜTÇESİ"
Dünyanın farklı bölgelerinde güven ve istikrarı tehdit eden pek çok gelişmeler yaşandığını ifade eden Yılmaz, bütçenin siyasi istikrarın göstergesi olan ve 22 yıldır aralıksız görev yapan AK Parti Hükümetlerinin 23’üncü, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin ise 7’nci bütçesi olduğunu belirten Yılmaz, "2025 Yılı Bütçesi, 'istikrar, icraat ve kalkınma bütçesi'dir. Bu yılki bütçemizi, paylaşacağım hususlar itibarıyla kazanımları sürdürülebilir hale getiren; ekonomik kalkınma ve sosyal refahı önceleyen bir bütçe olarak tanımlayabiliriz. 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifimiz, yatırımı, istihdamı, üretimi ve ihracatı destekleyen, sosyal refahı artıran bir yaklaşıma sahiptir. Bütçemizde; büyümenin sağladığı imkânları, toplumun bütün kesimleri ile paylaşmak esas alınmıştır.” ifadelerini kullandı.
"81 İLİMİZİN GEREKSİNİMLERİ DÜŞÜNÜLDÜ"
2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi’nin işçisi, esnafı, emeklisi, genci ve yaşlısıyla toplumun tüm kesimlerinin ihtiyaçları gözetilerek hazırlandığının altını çizen Yılmaz, “Her bir programında 81 ilimizin gereksinimleri düşünülerek huzurlarınıza getirilmiştir. 2025 Yılı Bütçesi, güçlenen beşeri sermayemizin, daha etkin hale gelen işgücü piyasamızın bütçesidir. Yüksek katma değerli üretimin, Türkiye’nin artan AR-GE ve yenilikçilik kapasitesinin bütçesidir. 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifimiz; çevresel sürdürülebilirliğin; yeşil ve dijital ekonomiye geçiş yönünde teknolojik dönüşümün bütçesidir. Kamu altyapı yatırımlarının etkinleştirilmesi ve tarımda verimliliğin ve üretimin artırılmasını içermektedir.” dedi.
Bütçenin afet sonrası dönemde Cumhurbaşkanı liderliğinde ortaya koyulan hızlı rehabilitasyon ve hızlı ihya kararlılığını yansıttığını dile getiren Yılmaz, bütçe teklifinin mali disiplinin korunması, ekonomik istikrarın sağlanması ve sürdürülebilir büyümenin desteklenmesi politikaları ile uyumlu olduğunu söyledi.
KÜRESEL EKONOMİK BÜYÜME ORANLARI
Dünya ekonomik büyüme oranlarına ilişkin değerlendirmede bulunan Yılmaz, şöyle konuştu:
2024 yılında ABD’nin yüzde 2,6, Euro Bölgesi’nin yüzde 0,9 oranında büyümesi öngörülmekte iken 2025 yılında bu ekonomilerin sırasıyla yüzde 1,9 ve yüzde 1,5 oranında büyüyecekleri tahmin 2023 yılında yüzde 1,7 oranında büyüyen gelişmiş ülkeler grubunun, yatay bir seyirle 2024 yılında yüzde 1,7 oranında, 2025 yılında ise hafif ivmelenerek yüzde 1,8 oranında büyümesi beklenmektedir. 2024 yılında ABD’nin yüzde 2,6, Avro Bölgesi’nin yüzde 0,9 oranında büyümesi öngörülmekte iken 2025 yılında bu ekonomilerin sırasıyla yüzde 1,9 ve yüzde 1,5 oranında büyüyecekleri tahmin edilmektedir.
EKONOMİDEKİ SON GELİŞMELER
Küresel görünümün ardından Türkiye ekonomisine ilişkin son dönemlerdeki gelişmeleri aktaran Yılmaz, şu ifadeleri kullandı:
Güçlü yapısı ve yüksek büyüme oranlarıyla milli gelir büyüklüğümüz Cumhuriyetin 100’üncü yılı itibarıyla ilk defa 1 trilyon dolar eşiğini aşarak, 1,1 trilyon dolara ulaşmıştır. Böylece, 2022 yılında dünya ekonomileri arasında 19’uncu sırada yer alan Türkiye ekonomisi, 2023 yılı itibarıyla iki sıra birden atlayarak 17’nci sıraya yükselmiştir. Satın Alma Gücü Paritesi cinsinden GSYH büyüklüğüne göre ise ülkemiz dünyanın en büyük 11’inci, Avrupa’nın en büyük 4’üncü ekonomisi konumundadır. 2024 yılında öngörülen tahminler ışığında, ülke sıralamamızın sabit kalması beklenmektedir.
SIKI PARA VE MALİYE POLİTİKALARININ ETKİLERİ
2023 yılının ikinci yarısından itibaren enflasyonu kontrol altına almak amacıyla uygulanan sıkı para ve maliye politikalarının etkileri iktisadi faaliyet üzerinde kademeli olarak, özellikle 2024 yılı içerisinde görülmeye başlandığını belirten Yılmaz, şu bilgileri verdi:
2024 yılının ilk yarısında dezenflasyon süreciyle uyumlu olarak dengelenmeye başlayan büyüme oranı yüzde 3,8 olarak gerçekleşmiştir. Net mal ve hizmet ihracatının büyümeye katkısı 1,4 puan olmuştur. Bu dönemde, hizmetler sektörü yıllık yüzde 3,9 oranında artış kaydederek hafif ivme kaybetmesine karşın büyümenin sürükleyicisi olmaya devam etmiştir. Diğer taraftan, inşaat yatırım harcamaları öncülüğünde toplam sabit sermaye yatırımları aynı dönemde yüzde 4,7 oranında artmıştır.
BÜTÇE GELİR VE GİDERLERİ
2025 yılı Bütçe Teklifine ilişkin rakamsal detayları paylaşan Yılmaz, “2025 yılı Merkezi Yönetim Bütçesinde bütçe giderlerinin 14 trilyon 731 milyar lira, bütçe gelirlerinin ise 12 trilyon 800 milyar lira olacağı öngörmekteyiz. Bütçe açığının gayri safi yurtiçi hasılaya oranının ise yüzde 3,1 olarak gerçekleşeceği beklenmektedir. Deprem nedeniyle bütçe açıklarında yaşanan arızi artış sonrasında, bütçe açığını yeniden Hükümetlerimiz dönemindeki ortalama seviyesine yaklaştırıyoruz." dedi.
“BÜTÇEYİ FAİZ BÜTÇESİ OLMAKTAN ÇIKARARAK HİZMET BÜTÇESİ HALİNE GETİRDİK”
Ak Parti Hükümetleri döneminde mali disipline kararlılıkla devam ettiklerini ifade eden Yılmaz, “Bütçeyi faiz bütçesi olmaktan çıkararak hizmet bütçesi haline getirdik. 2002 yılında milli gelire oranla yüzde 14,3 olan faiz giderlerini oldukça düşük seviyelere indirdik. Nitekim, 2025 yılı bütçesinde faiz giderlerinin yüzde 3,2 seviyesinde olmasını öngörmekteyiz.” dedi.
2025 yılında merkezi yönetim bütçe gelirlerinin, 2024 yılı gerçekleşme tahminlerine göre yüzde 41,2 artışla 12 trilyon 800 milyar liraya yükseldiğini ifade eden Yılmaz, vergi gelirlerinin ise yüzde 46,5 oranında artarak 11 trilyon 139 milyar liraya ulaşacağını tahmin ettiklerini söyledi.
"EĞİTİME EN BÜYÜK PAYI AYIRDIK"
Orta Vadeli Programda öngörülen makro büyüklükler çerçevesinde hazırlanan 2025 yılı bütçesinin temel özellikleri hakkında bilgi veren Yılmaz, “Her yıl olduğu gibi, 2025 yılı bütçesini de toplumun tüm kesimlerini gözeten ve koruyan bir yaklaşımla hazırladık. 2002 yılından beri eğitimi en öncelikli meselemiz olarak gördük ve eğitim bütçemizi 2025 yılında 2 trilyon 181 milyar liraya yükselttik. Böylece merkezi yönetim bütçesinden 2002’de yalnızca yüzde 9,4 seviyesinde pay alan eğitime 2025 yılında yüzde 14,8 oranı ile en büyük payı ayırdık.” şeklinde konuştu.
“MEB BÜTÇESİ İÇİN 2025 YILINDA 1,4 TRİLYON LİRA KAYNAK AYIRDIK"
7528 sayılı Kanun ile öğretmen yetiştirme sürecinde reform mahiyetinde düzenlemeler yaptıklarını dile getiren Yılmaz, şu ifadeleri kullandı:
Milli Eğitim Bakanlığı bütçesi için 2025 yılında 1 trilyon 452 milyar lira kaynak ayırdık. Tüm çocuklarımızın kaliteli eğitime erişimini sağlamak için özellikle dezavantajlı bölgelerdeki okulların fiziki koşullarını iyileştirmeye öncelik veriyoruz. Bu kapsamda, yeni dersliklerin yapımı, okulların depreme karşı güçlendirilmesi, bilişim altyapılarının iyileştirilmesi ve internet erişiminin sağlanması gibi çalışmalar yürütülmektedir. Ayrıca, Milli Eğitim Bakanlığının yatırım bütçesini 2024 yılı ödeneğine göre yüzde 41,2 artırarak 100 milyar liradan 142 milyar liraya çıkarıyoruz. Son iki yılda eğitime ayrılan yatırım bütçesini 3,55 kat artırmış bulunmaktayız.
“SAĞLIK HİZMETLERİ İÇİN 2025 YILINDA 1,1 TRİLYON LİRA KAYNAK AYIRIYORUZ”
AK Parti hükümetleri döneminde en fazla önem verdikleri konuların başında sağlığın geldiğinin altını çizen Yılmaz, "Vatandaşlarımızın sağlık hizmetlerinden en iyi şekilde yararlanmalarını sağlamak amacıyla merkezi yönetim bütçesinden sağlık hizmetleri için 2025 yılında 1 trilyon 106 milyar lira kaynak ayırıyoruz. Sağlık Bakanlığı ve yükseköğretim kurumları ile Sosyal Güvenlik Kurumundan yapılacak sağlık harcamaları da dikkate alındığında sağlık alanına kamu kaynaklarından ayrılan toplam tutar 2 trilyon 435 milyar liraya ulaşmaktadır. 2022 yılında başta hekimlerimiz olmak üzere tüm sağlık personelimizin sabit ek ödemeleri merkezi yönetim bütçesine alınmış ve taban ödeme adıyla ilave bir ödeme unsuru getirilmiştir. Aynı zamanda hekimlerimizin mali haklarının yanında emekli aylıkları da önemli oranda artırılmıştır." ifadelerini kullandı.
“SOSYAL YARDIM BÜTÇESİNİ, 650,9 MİLYAR LİRAYA ÇIKARIYORUZ”
Sosyal devlet ilkesiyle refahı toplumun tüm katmanlarına yaymaya kararlı olduklarını vurgulayan Yılmaz, şöyle konuştu:
Dünyanın en iyi işleyen, en kuşatıcı sosyal destek sistemine sahip ülkelerinden biri olarak sosyal yardım bütçesini, 2025 yılında 650,9 milyar liraya çıkarıyoruz. Bu tutar bütçemizin yüzde 4,4’üne denk gelmektedir. 2002 yılında yüzde 0,4 olan sosyal yardım ve desteklerin GSYH’ya oranını 2025 yılında yüzde 1,1’e yükseltiyoruz. 2025 yılında; ödeme gücü olmayan vatandaşlarımızın sağlık primi giderlerini karşılamak amacıyla 130,9 milyar lira, 65 yaş üstü yaşlılarımız, bakıma ihtiyacı olan engelli vatandaşlarımız ve yakınlarına bağlanan aylıklar kapsamında 87,6 milyar lira kaynak ayırdık.
TARIMA AYRILAN BÜTÇE
2025’de tarıma ayrılan bütçeye ilişkin ise Yılmaz, “Tarıma ayırdığımız kaynağı 705,6 milyar liraya çıkartıyoruz. Bu kapsamda; tarımsal destek programları için 135 milyar lira, tarım sektörü yatırım ödenekleri için 166,3 milyar lira, tarımsal kredi sübvansiyonu, müdahale alımları, tarımsal KİT ve ihracat destekleri için 204,6 milyar lira, kaynak ayırıyoruz. Tarıma yönelik vergi harcamalarının 199,8 milyar lira olmasını öngörüyoruz,” dedi.
BÜYÜME STRATEJİSİNE DEVAM
2025 yılında reel sektör desteklerine devam edeceklerini dile getiren Yılmaz, şu şekilde konuştu:
Yatırım, istihdam, üretim ve ihracat odağımızla özel sektör önceliğinde büyüme stratejimizi sürdürüyoruz. Reel kesim destekleri için bütçemizden 561 milyar lira ödenek öngörüyoruz. Bu kapsamda; Sosyal Güvenlik Kurumu işveren prim ödemeleri için 222,8 milyar lira, tarımsal krediler sübvansiyon desteği olarak 160 milyar lira, Halk Bankası esnaf kredileri sübvansiyon desteği için 60 milyar lira mesleki eğitim kapsamında ödenen Devlet katkısı için 29,6 milyar lira, ihracat başta olmak üzere diğer reel sektör destekleri için 56,9 milyar lira, kaynak ayırdık” şeklinde konuştu.
MECLİS'İN 2025 YILI BÜTÇE GÖRÜŞME TAKVİMİ
- Komisyonda 30 Ekim'de bütçenin geneli üzerindeki görüşmeler yapılacak, bakanlık ve kurumların 2025 yılı bütçe görüşmeleri, 29 Kasım Cuma günü tamamlanacak.
- Bütçe, Komisyon müzakerelerinin ardından aralık ayı başında TBMM Genel Kurulu'na gelecek.
Komisyonda, kamu idarelerinin 2025 yılı bütçelerinin görüşme takvimi şöyle:
31 Ekim Perşembe: TBMM, Kamu Denetçiliği Kurumu, Sayıştay
5 Kasım Salı: Gençlik ve Spor Bakanlığı
6 Kasım Çarşamba: Tarım ve Orman Bakanlığı
7 Kasım Perşembe: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
8 Kasım Cuma: Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı
12 Kasım Salı: Ticaret Bakanlığı
13 Kasım Çarşamba: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
14 Kasım Perşembe: Milli Eğitim Bakanlığı
15 Kasım Cuma: Hazine ve Maliye Bakanlığı
18 Kasım Pazartesi: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı
19 Kasım Salı: Sağlık Bakanlığı
20 Kasım Çarşamba: İçişleri Bakanlığı
21 Kasım Perşembe: Dışişleri Bakanlığı
22 Kasım Cuma: Kültür ve Turizm Bakanlığı
25 Kasım Pazartesi: Milli Savunma Bakanlığı
26 Kasım Salı: Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı
27 Kasım Çarşamba: Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı
28 Kasım Perşembe: Adalet Bakanlığı
29 Kasım Cuma: Cumhurbaşkanlığı
Ayrıca bu tarihte Komisyon'da, 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ile 2023 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi'nin maddeleri de ele alınacak.
Komisyon'daki görüşmelerin tamamlanmasının ardından 2025 yılı bütçesinin, aralık başında TBMM Genel Kurulu'na gelmesi bekleniyor.
ZİYARETÇİ YASAĞI
Görüşmeler boyunca Meclis'e misafir alınmayacak, partiler grup toplantılarına ara verecek.
ÇALIŞMALAR SAAT 10.00'DA BAŞLAYACAK
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, kamu idarelerinin bütçelerini görüşmeye, her gün saat 10.00'da başlayacak ve günlük programın bitimine kadar çalışacak.
Yazar
Daha Fazla Yorum Yükle
0 Yorum Yapılmış