Türkiye'de fiyatlar mı pahalı marketler mi

yagmur.dinc@ensonhaber.com.tr

Türkiye’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da çağrısı ile fahiş fiyatlara “dur” demek için harekete geçildi.

Pandemi sürecinde halkın cebine göz diken, “kârına kâr” katmak isteyenler, vatandaşa isyan ettirdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın alışverişinin ardından tüketiciye uygun fiyatlı ürünler sunan Tarım Kredi Kooperatifleri'nin sayılarının artması için çalışmalar başlatıldı.

Gıda sektöründe dikkat çeken artışlar gözlemlenirken üreticiden tüketiciye yolcuğunda pahalılaşan ürünlerin yanı sıra, marketler arasında da uçurumlar ortaya çıktı.

Türkiye genelinde yaygın olan büyük marketler, giderlerinin daha fazla olması sebebiyle, aynı ürünleri yerel marketlere göre 1-2 lira daha pahalıya satabiliyordu.

Son dönemdeki gıda fiyatlarında artışın nedeni enflasyon oranına ve dövize yüklenirken, markette kısa bir zaman geçirenler başka bir gerçekle daha yüzleşiyor.

Vatandaşlar şu sıralar en çok “marketler arasındaki fiyat farkı”ndan şikayetçi…

AYNI ÜRÜNLER FARKLI FİYATLAR

Neredeyse her hafta aynı gramajda aynı ürünlere yapılan farklı zamlarla zincir marketler adeta vatandaşların cebini yakıyor. Üstelik bunların çoğu da “kampanya” ve “fırsat” adı altında gerçekleştiriliyor.

Uzmanlar bilinçli tüketici olmanın önemine ve zincir marketlerin fiyat algısına kapılmamaya dikkat  çekiyor.

Ensonhaber, online satış yapan marketlerin ürünlerini mercek altına aldı.

Zincir marketlerden aynı marka, aynı gramajda 7 ürünü karşılaştırarak, aradaki fiyat farklarını belirledik. Aralarında en yüksek fark olan ürünler, gıda ve temizlik reyonlarından oldu.

19 liralık farkın açıkça görüldüğü tuvalet kağıdı, marketlere göre fiyatı en çok değişenlerden.

İkinci sırayı ise Ayçiçek yağı alıyor. 4 market arasında 6-7 lira arasında farkla satılan Ayçiçek yağı, vatandaşların temel gıdaları arasında yer alıyor.

Fiyat farkı oldukça fazla olan bir diğer ürün ise kaşar peyniri olarak tespit edildi. Raf fiyatına göre 4 market arasındaki fark 12 lira.

Temel ihtiyaçlar arasındaki pirinç ve sabun da listede yerini aldı.

Birkaç liralık farklar, bir ailenin aylık alışverişi düşünüldüğünde önemli rakamlar ortaya çıkarıyor.

“MARKET FİYATLARI NEYE GÖRE BELİRLENİYOR”

Fiyatların istikrarsızlığına değinen Marketler Birliği Başkanı Fuat Nesip Nalcıoğlu, Ensonhaber’e konuştu.

Fiyat belirlemede marketlerin rolüne değinen Nalcıoğlu, “Sayısı ve metre karesi, çok fazla olan marketlerin kendi aralarında serbest piyasa ekonomisi koşulları gereği  yaşanan yoğun rekabetçi ortamın yarattığı dengesizlik, bu sektörde dengesiz fiyatların da oluşmasına neden olmaktadır. Marketlerde oluşan fiyatlar tamamen yoğun rekabetçi koşulların yarattığı ortam tarafından belirlenmektedir.” İfadelerini kullandı.

“YEREL MARKETLERE YÖNELİN”

Bilinçli alışverişin önemine dikkat çeken Nalcıoğlu, “Tüketicilerimize tavsiyemiz, kendi bölgelerindeki marketlerden alış verişlerini sürdürsünler. Bunun hem kendilerine, hem de  bölgelerine büyük katkısı olacaktır. Tüketicilerimiz alış verişlerinde, fiyat dahil, yaşayacakları her türlü olumsuzlukları tüketici şikayet hattına bildirsinler.” uyarısında bulundu.

GRAMAJ OYUNU

Döviz kurunu bahane eden fırsatçılar, bu kez rafta gramaj oyununa başvuruyor. Gramajı düşürüp fiyatı sabit tutan markalar, göz göre göre tüketiciyi kandırıyor.

Özellikle de yağ, kuru yemiş, deterjan, çikolata ve şarküteri ürünlerinde göze çarpıyor.

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Kanunu hükmünce yapılan denetimlerde çok sayıda ürün üzerinden tüketiciyi yanıltıcı işlemler tespit edilerek cezai işleme tabii tutuluyor.

REKABET KURUMU SORUŞTURUYOR

Rekabet Kurulu'nun salgın süresince görülen fiyatlama davranışlarına yönelik zincir marketlere yönelik soruşturmasında sözlü savunmalar alındı.

Savunmalarda şirketler salgının yarattığı ekstra maliyetlere dikkat çekti. Rekabet Kurulu raportörleri zincir marketlere ağırlaştırılmış “kartel” cezası talebinde bulundu.

81 İLE DENETİM

Büyük zincir marketlerin pazar güçlerini tedarikçilere karşı kötüye kullanmalarının ve serbest piyasa sistemine aykırı şekilde haksız kazanç elde etmelerine karşı düğmeye basıldı.

Ticaret Bakanlığı, fahiş fiyat artını tespit etmek ve önlemek için 81 ilde marketlere yönelik "fahiş fiyat ve etiket" denetimlerine aralıksız devam ediyor.

SÜPERMARKET OMBUDSMANI

Rekabet Kurumu, gıda fiyatlarındaki artışın önüne geçmek ve indirim marketlerinin sahip oldukları ‘alıcı gücünü’ üretici üzerinde kötüye kullanmasını engellemek için ‘süpermarket ombudsmanlığı’ sisteminin kurulmasını önerdi.

Bu kapsamda pazarlama maliyetleri ve raftan çıkarma işleri mevzuata uygun hale getirilecek. Mevzuat ihlali durumunda süpermarket ombudsmanı müdahale edecek.

TARIM KREDİ MARKETLERİ DEVREDE

Cumhurbaşkanı Erdoğan, önceki gün İstanbul'daki evinin yakınında bulunan Tarım Kredi Kooperatifi'nin satış mağazasına gitmiş ve fiyatların ve kaliteli ürünlerin uygunluğundan bahsetmişti.

Bu kapsamda uygun fiyatlı ürünler sunan bu marketlerin sayılarının artması için çalışmalar başlatıldı.

1.000 MARKET AÇILACAK

Tarım Kredi Kooperatifi satış mağazasında bir süpermarkette satılan her ürün mevcut. Mağazada, gıda, sebze, meyve, kasap ve fırın bölümleri bulunuyor.

Eylül itibarıyla 483'e ulaşan mağaza sayısı yıl sonunda 1.000'e çıkacak.

ŞİKAYETÇİ OLABİLİRSİNİZ

Vatandaşlar bir yandan “fahiş fiyatları nasıl şikayet edebiliriz”i araştırıyor.

İlgili şikâyetler ALO 175 aranarak bildirilebilir.

İkinci olarak Ticaret Bakanlığı tarafından sunulan Haksız Fiyat Artışı Şikâyet Bildirimi (HFA-BİLDİRİMİ) uygulaması bulunuyor.

Vatandaş haksız bir fiyatla karşı karşıya geliyorsa, bu uygulama üzerinden Ticaret Bakanlığı'na iletebiliyor. Uygulamadan gelen şikâyetler doğrultusunda yetkililer hemen harekete geçiyor.