Düzenli ordunun kazandığı ilk zafer: Birinci İnönü Savaşı

Giriş: 14:17 - 11.01.2018

Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik ETÜT (ATASE) Daire Başkanlığı arşivlerinden derlenen 65 belge, Birinci İnönü Zaferi'nin yıl dönümü dolayısıyla Anadolu Ajansı (AA) ile paylaşıldı.

Belgelerde, Yunan ordusu ile düzenli ordunun Batı Cephesi'nde yaptığı ilk muharebe olan ve Eskişehir'in 40 kilometre kuzeybatısında Gündüzbey-İnönü hattında yapılan Birinci İnönü Savaşı'na ilişkin detaylar yer aldı.

Düzenli Türk ordusunu kuruluş aşamasında yok etmeyi amaçlayan Yunanlara karşı 97 yıl önce kazanılan zaferle ilgili paylaşılan ilk belgede, Yunanların, 6 Ocak 1921'de Yenişehir ve İnegöl cephelerine karşı taarruz başlattığını yansıtan rapor dikkati çekti.

Bunun üzerine Batı Cephesi Komutanı İsmet İnönü tarafından, bölgedeki birliklerin yürütecekleri harekata ilişkin 4. Tümen Komutanlığına gönderilen emir yazısı, belgeler arasında yer aldı. Söz konusu yazıda, TBMM Hükümeti'nin, düzenli ordu kurulması ve milli kuvvetlerin bu orduya katılması kararına karşı ayaklanan Çerkez Ethem ve çetesine karşı tedbir alınması gerektiğine ilişkin ifadeler bulundu.

Batı Cephesi Askeri Polis Teşkilatınca, Batı Cephesi Komutanlığına Bilecik ve çevresindeki Yunanların faaliyetlerine ilişkin verilen raporda, Köprühisar savunma hattına üç kez taarruz eden düşmanın ağır kayıplar verdirilerek uzaklaştırıldığı bildirildi.

Bozüyük'te yaşanılanları aktaran raporda ise Mezit'ten Bozüyük'e ilerlemek isteyen düşman birliklerinin Kınık'ta, Mezitli halkının direnişiyle karşılaştığı ve halkın Mezit Boğazı'nı kahramanca savunduğuna ilişkin ifadeler dikkat çekti.

Batı Cephesi Komutanı İnönü'nün, düşmanın kayba uğratıldığını rapor eden yazısında, "Şiddetli şekilde cereyan eden 9 ve 10 Ocak muharebelerinde düşmanın önemli kayba uğratıldığı kesindir." ifadesi yer aldı.

Batı Cephesi Kurmay Başkanlığınca, düşmanın çekildiği ve İnönü'de kalan cephane ile erzak vagonlarının kurtarıldığına ilişkin 11 Ocak 1921'de Genelkurmay İkinci Başkanlığına gönderilen rapor dikkati çekti.

Batı Cephesi Komutanı İnönü'nün, bölgedeki düşman kollarına gece ve gündüz taarruz edilmesi emrini içeren belge de paylaşıldı. Belgede, "Devam eden şiddetli muharebeler sonucu düşmana ağır kayıplar verdirilmiştir. Düşmanın karşılaştığı direniş ve uğradığı mühim kayıplar karşısında durdurulması ve Allah'ın yardımıyla karşı taarruzumuzla uzaklaştırılması ümit edilmektedir." denildi.

Yunan ordusunun son kuvvetlerinin Karaköy'den Pazarcık ile Ahi Dağı'na doğru çekildiği ve Karaköy Tren İstasyonu'nu yaktığını içeren rapor da paylaşıldı.

Batı Cephesi Komutanı İnönü tarafından İnönü ve Bozüyük Nahiye Müdürlüklerine Birinci İnönü Savaşı'nda şehit düşen askerler için şehitlik yapılmasına ilişkin yazı da belgeler arasında yer aldı.