Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın 2025 yılı bütçesi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşüldü

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy tarafından TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, Bakanlığının 2025 yılı bütçesine ilişkin sunum gerçekleştirildi.

Sunumda, turizmde Türkiye markasını daha da değerli kılmak adına çok ciddi bir mesai harcadıklarına dikkat çekildi.

ZİYARETÇİ SAYISINDA DİKKAT ÇEKEN ARTIŞ

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Türkiye'ye gelen ziyaretçi sayısının, bu yıl Ocak-Eylül döneminde önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 8,7 oranında artışla 49,2 milyon kişiye ulaştığını aktardı.

Ersoy, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Bakanlığının 2025 yılı bütçesine ilişkin sunumunda, turizmde Türkiye markasını daha da değerli kılmak adına çok ciddi bir mesai harcadıklarını belirtti.

Turizme ilişkin istatistikleri açıklayan Ersoy, şu sözleri sarf ettİ:

2024 yılı Ocak-Eylül döneminde ülkemize gelen toplam ziyaretçi sayısı önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 8,7 oranında artarak 49,2 milyon kişi olarak gerçekleşmiştir. 2024 yılı Ocak-Eylül döneminde turizm gelirimiz bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 6,6 oranında artarak 46,9 milyar dolara yükselmiştir. 2017 yılında gelen ziyaretçi sıralamasında dünyada 8'inci olan Türkiye, 2023'te Fransa, İspanya, ABD ve İtalya'nın ardından 5'inci sırada yer almıştır.

TÜRKİYE 7'İNCİ SIRAYA YÜKSELDİ

Bakan Ersoy, Türkiye'nin turizm geliri sıralamasında 2023 yılında 7'nci sıraya yükseldiğini belirterek, yıl sonu itibarıyla hedeflenen 61 milyon toplam ziyaretçi ve yaklaşık 60 milyar dolarlık toplam turizm geliri rakamlarına emin adımlarla yaklaşıldığını kaydetti.

Kararlı biçimde takip ettikleri tanıtım stratejisinin küresel ölçekli mecralarda üst seviyede karşılık bulduğunun önemli örneklerine birebir şahit olduklarını belirten Ersoy, CNN'de gösterilen ABD başkanlık seçim gecesi boyunca yayımlanan tanıtım filmlerinin haber olduğunu ve ürettiği katma değerle ülke prestijine önemli katkı sağladığını belirtti.

Ersoy, Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı (TGA) tarafından 71 ülkede yapılan, 27 film ve il-deneyim içerikli 111 farklı dijital iletişim çalışması sonucu, 2024 Ocak-Ekim döneminde toplam 11,3 milyar gösterim, 1,5 milyar izlenme ve tıklama rakamlarına ulaşıldığını aktardı.

Türk Hava Yolları ile bu sene ABD'de başlattıkları ortak kampanyanın sonuçlarının da gözle görülür biçimde sayılara yansıdığını belirten Ersoy, Türkiye'nin son 4 senede küresel düzeyde gerçekleştirdiği etkin tanıtım çalışmaları ile dünyada lider ülke konumuna eriştiğini bildirdi.

1,3 MİLYAR ÖDENEK AYRILDI

Bakanlık olarak turizm merkezlerinde altyapı uygulamalarını yaptıran yerel yönetimlere maddi ve teknik destek verdiklerini anlatan Ersoy, kış ve termal turizm altyapı çalışmaları, atık su tesisleri ve bağlantılı altyapıları, ücretsiz girişli halk plajları yapımı ve çevre düzenlemesi gibi işler için yaklaşık 1,3 milyar lira ödenek ayrıldığını belirtildi.

Ersoy, 2024-2025 yıllarında 5 yeni ücretsiz girişli halk plajı yapılmasının planlandığını belirterek, başarılarının en önemli göstergelerinden olan Mavi Bayrak ödülüne sahip 567 plaj ile Türkiye'nin bu yıl dünya sıralamasında üçüncülüğünü koruduğuna dikkat çekti.

"60 YILDA YAPILANLARA EŞİ DEĞER İŞİ 4 YILDA YAPACAĞIZ"

Bakan Ersoy, Geleceğe Miras Projesi'ni, 2023 yılı Ekim ayında "Geleceğe Miras Efes" ile başlattıklarını, bu proje çerçevesinde kapsamını genişlettikleri arkeolojik kazıların çalışma sürelerini 175 kazı alanında 12 aya çıkardıklarını söyledi.

Ersoy, devamında şöyle konuştu:

Geleceğe Miras Projesi ile arkeoloji alanında son 60 yılda yapılanlara eş değer işi 4 yılda yapacağız. 224 kazımızı projeye dahil ettik. 2024 yılı sonunda, yürütülen tüm kazı çalışmalarının sayısı yıllık 765'e ulaşmış olacak. Bu sayıyı 2026 yılına kadar yıllık 800'e çıkarmayı hedefliyoruz. Elbette ki öncelikli hedefimiz arkeolojik çalışmalarımızı sadece nicelik olarak değil, nitelik olarak da en üst seviyeye çıkarmaktır. Nicelikteki bu artışın nitelikli sonuçlar vermesi için de Geleceğe Miras Projesi'ne dahil olan arkeolojik kazı, restorasyon ve çevre düzenleme çalışmaları için aktarılan bütçeyi tarihimizde görülmemiş seviyelere çıkardık. Bu yıl için ayrılan ödenek 6 milyar lirayı bulacak.

Ersoy, Neolitik Çağ Araştırma Projesi kapsamında da Göbeklitepe, Karahantepe, Sayburç, Çakmaktepe, Sefertepe, Mendik Tepe, Harbetsuvan ve Gürcütepe'de kazı çalışmaları yapıldığını anlattı.

"MÜZEKART UYGULAMASI YAKLAŞIK 26,7 MİLYON VATANDAŞIMIZLA BULUŞMUŞTUR"

Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy, Bakanlığın, Hitit çivi yazılı tabletlerin okunmasında yapay zeka teknolojisini kullandığını ve dijital arşiv oluşturduğunu belirterek, "Proje, ülkemizde eskiçağ dilleri alanında uygulanan ilk proje olma özelliğini taşımaktadır. Bir başka projemiz ise Anadolu'nun Kaya Anıtları ve Yazıtları Projesi'dir. Bu kapsamda ülkemizde bulunan kaya anıtları ve yazıtlarının kataloglanması, 3D taramalarının yapılması ve kayıt altına alınarak belgelenmesine yönelik altyapı çalışmalarını sürdürmekteyiz." dedi.

Bugün itibarıyla 217 müze ve 146 düzenlenmiş ören yeri ile hizmet verdiklerini, Bakanlığın denetiminde faaliyet gösteren özel müze sayısının da 429'a ulaştığını belirten Ersoy, "MüzeKart uygulaması, hayata geçirildiği 2008 yılından bugüne kadar yaklaşık 26,7 milyon vatandaşımızla buluşmuştur." ifadesinde bulundu.

GECE MÜZECİLİĞİ

Turizm sezonuna katkıda bulunacak olan gece müzeciliği uygulamasına ilişkin de bilgi veren Ersoy; Efes, Hierapolis, Patara, Side ve Kapadokya gibi önemli kültür destinasyonlarında projeyi hayata geçirdiklerini söyledi.

Bakan Ersoy, Olympos, Syedra, Perge ve Aspendos'ta da bu çalışmaların devam ettiğini ve gece müzeciliği kapsamında müzelerin 310 bin kişi tarafından ziyaret edildiğini kaydetti.

2025 YILI İÇERİSİNDE ZİYARETE AÇILACAK

Bakan Ersoy, Diyarbakır E Tipi Kapalı Cezaevi'nin müze ve kültür merkezine dönüştürülmek üzere restorasyon çalışmalarına başlandığını ve 2025 yılı içerisinde vatandaşların ziyaretine açacaklarını aktardı.

İstanbul'da biri 152, diğeri 134 yıllık bir tarihi barındıran, dünya kültür ve endüstri mirasının da nadide örneklerinden olan Haydarpaşa ve Sirkeci garlarında restorasyon sürecini başlattıklarını anlatan Ersoy, sözlerini şöyle sürdürdü:

Bu yapılar, müze, kütüphane, sergi ve fuar alanları, gösteri sanatları merkezi, tiyatro salonu, açık hava müzesi, atölyeler, eğitim birimleri ve arkeopark ile 7'den 70'e toplumun her kesimine, 16 milyon nüfuslu Megakent İstanbul'a hitap edecek bir komplekse dönüşecek. Gar sahalarının demir yolu işlevlerini sürdürmesini de sağlayacağız. Tarihi binaların restorasyonunu, millet bahçesini, sergi alanlarını ve arkeoloji müzesini kapsayan ilk etabın açılışını, 2026 yılı sonunda yapacağız. Projemizi tamamladığımızda, Haydarpaşa ve Sirkeci Gar Sahaları Kültür ve Sanat Merkezi, tarihi, kültürü, bilimi ve sanatı buluşturan bir eser olarak İstanbul'un yeni uluslararası simgesi ve markası olacaktır.

BAKANLIĞA BAĞLI MÜZE VE ÖREN YERLERİNDE 10 KATTAN FAZLA ARTIŞ

"Bakanlığımıza bağlı müze ve ören yerleri 2024 yılının Ekim ayı itibarıyla, 28 milyon 643 bin ziyaretçi ağırlamıştır.

Müzelerimizdeki toplam eser sayısı yaklaşık 3,4 milyona yükselmiştir." diyen Ersoy, kültür varlıklarına yönelik proje, restorasyon, teşhir tanzim ve çevre düzenleme çalışmalarının sayısının 2002'den önceki 10 yıllık dönemde yaklaşık 250 olmasına karşın, bu rakamı, 2002-2024 arasındaki dönemde 10 kattan fazla artışla 2 bin 511'e çıkardıklarını kaydetti.

Türkiye'de tescilli taşınmaz kültür varlıklarının sayısının 126 bin 552'ye, sit alanlarının sayısının ise 25 bin 863'e yükseldiğini belirten Ersoy, "Bu rakamlar, kültürel mirasımıza verdiğimiz önemi ve sorumluluk bilincimizi de ortaya koymaktadır." değerlendirmesi yaptı.

Ersoy, bu yıl içerisinde, tarihinde ilk kez Ayasofya-i Kebir Camii'nin bütüncül projesini çıkardıklarını ve olası risklere karşı Fatih'in emanetini koruma çalışmalarını titizlikle sürdürdüklerini anlatarak, Edirne Selimiye Camisi, Kıbrıs Lefkoşa Selimiye Camisi, Arnavutluk İşkodra Camisi, İstanbul Fatih Beyazıt Camisi, İstanbul Fatih Zeynep Sultan Camisi gibi eserlerin restorasyonlarının ise 2025'te bitirilmesinin planlandığını ifade etti.

"ŞEHİR SAYISINI 20'YE ÇIKARIYORUZ"

Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy, tarihiyle, kültürüyle, sanatıyla, ekonomisiyle, turizm imkanlarıyla ve elbette gastronomisiyle Türkiye'nin her bölgesinden, şehirlerin tüm güzelliklerini, değerlerini daha da görünür ve bilinir kılmak amacıyla yola çıkan Türkiye Kültür Yolu Festivali'nin sergiler, söyleşiler, konserler ve her yaşa uygun etkinliklerle gençlerin, çocukların ve tüm halkın kültür ve sanatla buluşmasını hedeflediğini vurguladı.

Ersoy, "Geçtiğimiz yıl 11, bu yıl 16 şehrimize yayılan Türkiye Kültür Yolu Festivali, Avrupa Festivaller Birliğinin resmi üyesi olmuş; 'Kültür ve Sanatla Bütünleşmiş Bir Turizm' vizyonu ve katılımcı sayısıyla bugün dünyanın en büyük festivali olma konumuna erişmiş bulunmaktadır. Bu işe başlarken söz verdiğimiz üzere 2025'te Mardin, Malatya, Manisa ve Kayseri illerini de ekleyerek festival rotasındaki şehir sayısını 20'ye çıkarıyoruz." dedi.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğünce, 2023-2024 sanat sezonunda 1009 temsil gerçekleştirildiğini, 614 bin seyirciye ve yüzde 90 doluluk oranına ulaşıldığını belirterek, bu rakamın Cumhuriyet tarihinin rekorlarından biri olduğunu ifade etti.

1300 MODERN KÜTÜPHANE HİZMETİ

Ersoy, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, Bakanlığının 2025 yılı bütçesinin sunumunda, toplumda kütüphane kullanımı ve okuma alışkanlığının yaygınlaştırılması amacıyla ülke genelinde 1300 modern kütüphane ile hizmetlerini sürdürdüklerini söyledi.

Kütüphanecilik alanındaki yatırımlarla bu yılın ilk 6 ayı itibarıyla kitap varlığının 24,8 milyona, üye sayısının 6,4 milyon kişiye ve kapalı kullanım alanının yaklaşık 700 bin metrekareye ulaştığını; böylece Cumhuriyet tarihinin en yüksek değerlerine ulaşıldığını aktaran Ersoy, aynı dönemde 19,4 milyonu aşan kütüphane kullanıcı sayısıyla 2024'ün yeni bir rekorla kapanacağını gösterdiğine işaret etti.

Kapadokya Bölgesi'nde benzersiz tarihi, kültürel ve doğal değerleri koruyarak, bunların gelecek kuşaklara aktarılmalarını sağlamak ve bölgenin dünyadaki tanınırlığını artırmak için aralıksız çalıştıklarını anlatan Ersoy, "Kapadokya Alanı'nda, Başkanlığımız kurulmadan, 2019 yılı ve öncesinde, tarihi ve kültürel dokuya zarar veren 300, Başkanlığımız kurulduktan sonra 854 olmak üzere toplam 1154 izinsiz ve kaçak yapı kaldırılmıştır. Kapadokya sahasında, bugüne kadar tespit edilemeyen, doğal ve kültürel 211 taşınmaz tescil edilerek koruma altına alındı." diye konuştu.

Bölge için önemli bir yol haritası oluşturacak Nevşehir İli Turizm Master Planı'nı yıl sonuna kadar tamamlayacaklarını belirten Ersoy, Uludağ için de hayati önem taşıyan, korunması ve geliştirilmesine yönelik ihtiyaçları karşılayacak çalışmalara başladıklarını, bu çalışmanın 2025 yılı son çeyreğinde bitirilmesinin hedeflendiğini bildirdi.

"BAKANLIĞIMIZCA 258 MİLYON LİRA ÖDENEKLE 355 CEMEVİMİZİN TALEPLERİ KARŞILANMIŞTIR"

Ersoy, Bakanlık bünyesinde faaliyetlerini sürdüren Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığınca, cemevlerinin ihtiyaçlarının belirlenmesi amacıyla çalışmalar yapılarak cemevlerine destek verilmesi, sosyo-kültürel, bilimsel ve eğitsel faaliyetler ile yayın ve yurt dışına yönelik faaliyetler yürütüldüğünü söyleyerek, şunları kaydetti:

Bakanlığımızca 258 milyon lira ödenekle 355 cemevimizin bakım-onarım ve tefrişat talepleri karşılanmıştır. Cemevlerinin fiziki kapasitesinin artırılması kapsamında deprem bölgesine öncelik verilmiş ve bu bölgede bulunan 97 cemevinin talepleri karşılanmıştır. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile deprem bölgesinde 13 yeni cemevinin yapılması için altyapı çalışmaları tamamlandı. Bakanlığımız 2024 yılı içinde sosyal, kültürel, bilimsel ve eğitsel faaliyetler kapsamında toplam 72 etkinlik hayata geçirmiş, bu süreçte 176 sivil toplum kuruluşu ve cemevinin faaliyetlerine katkı vermiştir. Cemevlerinin Aydınlatma Giderlerinin Ödenmesine Dair Yönetmelik hükümleri çerçevesinde bugün itibarıyla toplam 829 cemevinin aydınlatma gideri Bakanlığımız tarafından karşılanmaktadır. Bakanlığımız bünyesinde Kaygusuz Abdal Alevilik-Bektaşilik İhtisas Kütüphanesi ve Dokümantasyon Merkezi de kurduk.

DEVLET TİYATROSU REKOR SEVİYEDE

Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy, Devlet Tiyatrolarının seyirci sayısının, yüzde 66 artışla 2,2 milyona yükseldiğine, böylece kurumun 75 yıllık tarihinde rekor seyirci sayısına ulaştığına işaret etti.

Ersoy, "2023-2024 tiyatro sezonunda 105'i yerli, 119'u çeviri olmak üzere toplam 224 oyun sergilenmiş olup 6 bin 152 temsil ile 737 turne gerçekleştirilmiştir. Türk tiyatro sanatını ve edebiyatını uluslararası düzeyde tanıtmak amacıyla 12 ülkede toplam 26 temsil verilmiş, bu alanda yüzde 117'lik bir artış olmuştur." dedi.

Türk tiyatrosunun daha da gelişmesi için verdikleri destekleri devlet kurumlarıyla sınırlamadıklarını, özel tiyatrolara da çok ciddi rakamlarla desteklediklerini anlatan Ersoy, 2024-2025 sanat sezonu için destek başvurularını aldıklarını ve 374 özel tiyatroya destek sağladıklarını söyledi. Ersoy, sözlerini şöyle sürdürdü:

Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğünce, 2023-2024 sanat sezonunda 1009 temsil gerçekleştirildi, 614 bin seyirciye ve yüzde 90 doluluk oranına ulaşıldı. Bu rakam Cumhuriyet tarihinde bir rekordur. Bir önceki sanat sezonuyla kıyaslandığında, temsil sayısında yüzde 39'luk, seyirci sayısında ise yüzde 63'lük bir artış sağlanmıştır. 2023-2024 sanat sezonunda çocuklara yönelik 69'u eğitim olmak üzere 246 etkinlik gerçekleştirilmiş; yaklaşık 75 bin izleyiciye ulaşılmıştır. 2023-2024 sanat sezonunda, opera ve bale festivalleri kapsamında yüzde 144'lük bir artışla 56 temsil gerçekleştirilmiş; seyirci sayısında yüzde 91'lik bir artış sağlanarak yaklaşık 76 bin sanatseverle buluşulmuştur.

Anadolu'nun zengin kültürel dokusunu bale ve operayla bütünleştirmek adına 1. Anadolu Opera ve Bale Festivali düzenlendiğini belirten Bakan Ersoy, "Festivalin ilk döneminde Şırnak, Erzincan, Kırklareli, Ardahan ve Hatay olmak üzere 5 şehirde 14 temsil sunulacak. Bale, müzikal, modern dans, çocuk oyunları ve konserlerden oluşan 13 farklı eserle sanatseverlerle buluşacak." diye konuştu.

"YERLİ FİLM GÖSTERİM DESTEĞİ"

Sinema sektörünü desteklemek amacıyla 2024 yılı Ekim ayı itibarıyla, uzun metrajlı sinema filmi, belgesel yapımı, senaryo yazımı, kısa film yapımı ve animasyon film yapımından oluşan toplam 156 projeye yaklaşık 257 milyon lira destek verdiklerini anlatan Ersoy, sinemaya giden izleyici sayısını artırmayı amaçlayan "Yerli Film Gösterim Desteği" kapsamında 108 sinema salonu işletmesini desteklediklerini kaydetti.

Ersoy, "Sinema alanındaki desteklerimizi, 374 milyon lira gibi rekor bir seviyeye yükseltmiş olduk. Bakanlığımızın desteğiyle üretilen sinema filmleri 2024 yılında da ulusal film festivallerinin yanı sıra önemli uluslararası film festivallerinde yer almış, Türk sinemasının ve ülkemizin tanıtımına önemli katkı sağlamıştır." değerlendirmesinde bulundu.

İstanbul Atatürk Kültür Merkezi'nde, sadece bu yıl gerçekleştirilen 380 etkinlikte 785 binden fazla sanatseverin ağırladığını dile getiren Ersoy, söz konusu mekanda, 29 Ekim 2021'den bugüne kadar ise 2 milyon 745 bin sanatseverin katılım gösterdiği toplam 3 bin 347 etkinliğe ev sahipliği yaptıklarını söyledi.

Ersoy, "CSO Ada Ankara'da, 2024 yılında 132 etkinlikte 132 bin 395 sanatsever ağırlanmış, açıldığı günden bugüne toplamda 1 bin 500'den fazla etkinlik gerçekleştirilerek 1,5 milyondan fazla sanatsevere ulaşılmıştır." dedi.

ATATÜRK KÜLTÜR, DİL VE TARİH YÜKSEK KURUMUNCA 120 BİLİMSEL ETKİNLİK GERÇEKLEŞTİRİLDİ

Bakan Ersoy, Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün 1936'da Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumuyla ilgili TBMM'de yaptığı konuşmasında işaret ettiği "milli bir akademiye dönüşme" ana hedefi doğrultusunda, inşaatı bu yıl tamamlanan "Yüksek Kurum Yerleşkesi"nin açılışının, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve devlet erkanının katılımıyla 10 Kasım Atatürk'ü Anma Töreni öncesi gerçekleştirildiğini bildirdi.

Atatürk Araştırma Merkezi, Türk Dil Kurumu, Türk Tarih Kurumu ve Atatürk Kültür Merkezi'ni bünyesinde toplayan Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumunca bu yıl 120 bilimsel etkinlik gerçekleştirildiğini, 35 proje yürütüldüğünü, 224 eser yayımlandığını, 107 bin 795 eserin ücretsiz dağıtıldığını ve 1814 öğrenciye de burs sağlandığını anlatan Ersoy, son olarak şöyle konuştu:

Bakanlığımıza tahsis edilen 2023 yılı bütçesi, Bakanlığımız politika ve hedefleri doğrultusunda, etkili, ekonomik ve verimli kullanılmıştır. 2025 yılı bütçemiz bağlı ve ilgili kuruluşlarımız dahil olmak üzere 53 milyar 202 milyon 392 bin lira olarak öngörülmektedir.